188体育

Rheolau鈥檙 elusen: dogfennau llywodraethol

Mae eich dogfen lywodraethol yn ddogfen gyfreithiol. Mae鈥檔 gweithio fel llyfr rheolau ac yn amlinellu:

• ei dibenion elusennol (鈥榓mcanion鈥�)
• beth y gall ei wneud i gyflawni ei dibenion (鈥榩werau鈥�), megis benthyca arian
• pwy sy鈥檔 ei rhedeg (鈥榶mddiriedolwyr鈥�) a phwy all fod yn aelod ohoni
• sut y caiff cyfarfodydd eu cynnal a sut y caiff ymddiriedolwyr eu penodi
• unrhyw reolau ynghylch talu ymddiriedolwyr, buddsoddiadau a dal tir
• a all yr ymddiriedolwyr newid y ddogfen lywodraethol, gan gynnwys ei hamcanion elusennol (鈥榙arpariaethau diwygio鈥�)
• sut i ddod 芒鈥檙 elusen i ben (鈥榙arpariaethau diddymu鈥�)

Fel ymddiriedolwr, mae鈥檔 rhaid i chi gael copi o ddogfen lywodraethol eich elusen a Cyfeiriwch ati yn gyson oherwydd mae鈥檔 dweud wrthych sut i redeg eich elusen. Er enghraifft:

• faint o ymddiriedolwyr sydd eu hangen i wneud penderfyniadau, sut i鈥檞 recriwtio a sut i redeg cyfarfodydd ymddiriedolwyr
• sut i ofalu am arian, tir, eiddo neu fuddsoddiadau鈥檙 elusen a chadw cyfrifon
• sut i ddatrys anghydfodau mewnol

Sut i ysgrifennu eich dogfen lywodraethol

Templedi dogfennau llywodraethol

Defnyddiwch un o ddogfennau llywodraethol enghreifftiol y Comisiwn Elusennau, naill ai:

• fel templed (wedi鈥檌 argymell) - mae hyn yn ei gwneud hi鈥檔 haws i gofrestru eich elusen
• i gyfeirio ato - i weld sut beth yw dogfen lywodraethol a beth mae鈥檔 rhaid iddi ei gynnwys

Dechreuwch drwy ddewis y ddogfen lywodraethol gywir ar gyfer eich math o elusen:

• cyfansoddiad (ar gyfer cymdeithasau anghorfforedig)
• cyfansoddiad sylfaen neu gyswllt ar gyfer Sefydliad Corfforedig Elusennol (SCE) 鈥� gweler isod
• memorandwm ac erthyglau cymdeithasu (ar gyfer cwmn茂au elusennol)
• gweithred ymddiriedolaeth neu ewyllys (ar gyfer ymddiriedolaethau)

Os ydych chi鈥檔 defnyddio dogfen lywodraethol enghreifftiol, cwblhewch y templed yn llawn, Dewiswch bob un o鈥檙 opsiynau sy鈥檔 gymwys i鈥檆h elusen chi, ei llofnodi a鈥檌 dyddio os oes angen.

Os ydych chi鈥檔 sefydlu elusen sy鈥檔 gysylltiedig 芒 sefydliad cenedlaethol, efallai y bydd templed dogfen lywodraethol ei hun ganddo y dylech ei ddefnyddio. Rhaid i chi ddefnyddio鈥檙 templed hwnnw yn llawn heb ei newid nac ychwanegu ato. Fel arall, gofynnwch i鈥檆h sefydliad cenedlaethol a allwch chi ddefnyddio un o ddogfennau llywodraethol enghreifftiol y comisiwn yn lle hynny.

Sefydliadau sydd 芒 dogfennau llywodraethol cymeradwy

Dewis y strwythur SCE cywir

Os ydych chi鈥檔 sefydlu SCE newydd gwnewch yn si诺r eich bod chi鈥檔 dewis y cyfansoddiad cywir ar gyfer eich strwythur. Os:

• mai鈥檙 ymddiriedolwyr fydd unig aelodau鈥檙 SCE, dylech ddefnyddio鈥檙 cyfansoddiad sylfaen

• bydd aelodaeth ehangach gan eich SCE, gan gynnwys aelodau pleidleisio heblaw鈥檙 ymddiriedolwyr, dylech ddewis y cyfansoddiad cyswllt

Os ydych chi鈥檔 elusen sy鈥檔 bod a hoffai newid i strwythur SCE, dewiswch y cyfansoddiad enghreifftiol SCE sy鈥檔 cyfateb orau i鈥檆h elusen wreiddiol. Defnyddiwch y model cyswllt os yw鈥檆h elusen anghorfforedig wreiddiol:

• 芒 chyfansoddiad fel eich dogfen lywodraethol
• ag aelodaeth ehangach sy鈥檔 pleidleisio ar benderfyniadau pwysig, fel ethol ymddiriedolwyr neu aelodau pwyllgor

Defnyddiwch y model cyswllt os yw鈥檆h elusen wreiddiol:

• wedi鈥檌 llywodraethu gan weithred ymddiriedolaeth, ewyllys, cynllun neu drawsgludiad
• yn cael ei rhedeg gan ei hymddiriedolwyr yn unig
• nid oes aelodaeth bleidleisio ganddi

Cwblhewch y templed cyfansoddiad SCEpriodol fel eich dogfen lywodraethol SCE newydd. Pan fydd yr ymddiriedolwyr yn cytuno 芒鈥檙 cyfansoddiad, cofrestrwch eich SCE newydd gyda鈥檙 comisiwn.

Os ydych yn penderfynu yn y dyfodol bod y cyfansoddiad SCE arall yn gweddu鈥檔 well i鈥檆h elusen, gallwch newid eich cyfansoddiad i wneud y newidiadau.

Beth sy鈥檔 rhaid i ddogfennau llywodraethol ei gynnwys

Ysgrifennwch eich dogfen lywodraethol eich hun dim ond os nad oes templed yn cywir ar gyfer eich elusen chi. Os ydych chi鈥檔 gwneud cais i gofrestru eich elusen, bydd y comisiwn yn disgwyl i鈥檆h dogfen lywodraethol gynnwys rhai adrannau (鈥榙arpariaethau鈥� neu 鈥榞ymalau鈥�):

Adran	Beth mae鈥檔 rhaid ei gynnwys
Enw	Enw鈥檆h elusen ac (yn achos ymddiriedolaeth neu gymdeithas anghorfforedig) p诺er i newid yr enw
Amcanion	Yr hyn y mae鈥檆h elusen wedi鈥檌 sefydlu i鈥檞 gyflawni (mae鈥檔 rhaid i鈥檞 dibenion i gyd fod yn elusennol er budd y cyhoedd)
Pwerau	Beth all yr ymddiriedolwyr ei wneud i gyflawni ei dibenion (er enghraifft, codi arian, prynu a gwerthu eiddo, benthyca arian, gweithio gyda sefydliadau eraill)
Ymddiriedolwyr elusen	Faint o ymddiriedolwyr sydd, pwy all fod yn ymddiriedolwr, sut y c芒nt eu penodi, am ba gyfnod y gallan nhw fod yn y swydd, ac a allan nhw gael eu hailbenodi
Cyfarfodydd elusennau a phleidleisio	Sawl cyfarfod sydd ei angen, sut y c芒nt eu trefnu, sut mae cadeirydd yn cael ei benodi, sut mae pleidleisio a chyfrif pleidleisiau (gan gynnwys y lleiafswm sydd ei angen)
Aelodaeth (os yw鈥檔 gymwys)	Pwy all fod yn aelod, cyfyngiadau oedran, terfynu aelodaeth rhywun, sut mae cyfarfodydd aelodaeth yn cael eu galw
Ariannol	Sut mae鈥檙 elusen yn bodloni ei gofynion cyfrifyddu cyfreithiol, pwy sy鈥檔 rheoli鈥檙 cyfrif banc, pwy all arwyddo sieciau ac os oes angen dau lofnod, rheolaethau ariannol mewnol eraill
Budd ymddiriedolwr	Sut na all ymddiriedolwyr gael budd o鈥檙 elusen (ac eithrio treuliau rhesymol) heb gymeradwyaeth y comisiwn neu oni bai yr awdurdodir hyn yn y ddogfen lywodraethol
Diwygiadau (os yw鈥檔 gymwys)	Sut gall ymddiriedolwyr newid dogfen lywodraethol yr elusen, pryd y bydd angen cymeradwyaeth y comisiwn, sut mae diwygiadau鈥檔 cael eu cofnodi
Diddymu	Pryd y gellir dod 芒鈥檙 elusen i ben, beth sy鈥檔 digwydd i unrhyw asedau sy鈥檔 weddill (gall asedau elusennol gael eu defnyddio at ddibenion elusennol yn unig)

Yn dibynnu ar eich elusen gallai hefyd ddweud:

• sut y caiff tir neu eiddo ei ddal a鈥檌 reoli
• pryd y gall buddsoddiadau gael eu gwneud, gan gynnwys buddsoddiadau moesegol
• sut y caiff anghydfodau eu rheoli rhwng yr elusen a鈥檌 haelodau, ei hymddiriedolwyr a鈥檌 buddiolwyr

Ceisiwch gyngor proffesiynol os oes ei angen gan gyfreithiwr neu sefydliad sy鈥檔 cynghori elusennau.

Sut i ysgrifennu dibenion eich elusen (鈥榓mcanion鈥�)

Mae鈥檔 rhaid i ddogfen lywodraethol eich elusen amlinellu ei dibenion elusennol; beth y mae wedi鈥檌 sefydlu i鈥檞 gyflawni. Ysgrifennwch yr adran hon yn glir er mwyn esbonio hyn:

• i ymddiriedolwyr newydd, rhoddwyr neu鈥檙 bobl y mae鈥檆h elusen yn eu helpu
• pan fyddwch yn penderfynu ar y pethau y bydd yn eu gwneud i gyflawni ei diben
• oes ydych yn gwneud cais i gofrestru eich elusen

Dibenion elusennol: y gyfraith

I fod yn elusen yng Nghymru a Lloegr, mae鈥檔 rhaid i bopeth y mae wedi鈥檌 sefydlu i鈥檞 gyflawni fod yn elusennol. Mae hyn yn golygu bod rhaid i bob un o鈥檌 dibenion:

• gael eu cynnwys o fewn un neu ragor o鈥檙 鈥�disgrifiadau o ddibenion elusennol鈥�
• bod er budd y cyhoedd

Strwythur: beth i鈥檞 gynnwys yn ei dibenion

Pan fyddwch yn ysgrifennu eich dibenion, byddwch yn glir ynghylch:

• beth fydd canlyniadau gwaith eich elusen
• ble fydd y canlyniadau hyn yn digwydd
• sut y bydd yn cyflawni鈥檙 canlyniadau hyn
• pwy fydd yn cael budd o鈥檙 canlyniadau hyn

Er enghraifft:

Er budd y cyhoedd, rhoi cymorth a chynorthwyo pobl mewn angen (beth) mewn unrhyw ran o鈥檙 byd (ble) sy鈥檔 dioddef rhyfel neu drychineb naturiol, trafferthion neu anffawd (pwy) yn arbennig drwy roi cymorth meddygol (sut).

Byddwch yn fanwl gywir a defnyddiwch iaith syml - peidiwch 芒 defnyddio geiriau amwys neu aneglur. Esboniwch unrhyw dermau technegol rydych yn eu defnyddio, 鈥榳edi鈥檜 gwahardd yn gymdeithasol鈥� er enghraifft. Byddwch yn benodol ynghylch beth mae鈥檆h elusen wedi鈥檌 sefydlu i鈥檞 wneud, ond peidiwch 芒鈥檌 gyfyngu. Ceisiwch gyngor cyfreithiol os oes ei angen

Dylech gynnwys dibenion y bydd eich elusen yn eu cyflawni ar unwaith neu yn y dyfodol agos yn unig - gallwch ychwanegu rhagor yn ddiweddarach. Rhestrwch y pethau y gall yr ymddiriedolwyr eu gwneud i helpu鈥檙 elusen i gyflawni ei dibenion (鈥榩werau鈥�) ar wah芒n.

Sut i ddechrau defnyddio eich dogfen lywodraethol

Ar gyfer y pedwar prif fath arall o elusen, dylai鈥檙 ymddiriedolwyr i gyd gwrdd er mwyn:

• trafod a chytuno ar y ddogfen lywodraethol ddrafft
• cytuno i ddechrau defnyddio鈥檙 ddogfen lywodraethol
• cofnodi bod hyn wedi鈥檌 gytuno yng nghofnodion y cyfarfod

Ar gyfer pob prif fath o elusen, ac eithrio SCE, dylai pob ymddiriedolwr lofnodi鈥檙 ddogfen lywodraethol.

Yn ogystal, ar gyfer cwmni elusennol, dechreuwch drwy ddefnyddio ei erthyglau cymdeithasu trwy i gael 鈥榯ystysgrif corffori鈥�.

Ar gyfer SCE, dechreuwch drwy ddefnyddio ei gyfansoddiad trwy gofrestru鈥檙 SCE gyda鈥檙 comisiwn - pan fydd wedi鈥檌 gofrestru, mae eich SCE wedi鈥檌 sefydlu a gallwch ddechrau cyflawni ei dibenion elusennol. Dyddiad y ddogfen lywodraethol yw鈥檙 dyddiad cofrestru.

Ar gyfer ymddiriedolaeth elusennol, mae鈥檔 rhaid i o leiaf un person annibynnol fod yn dyst i lofnodion yr ymddiriedolwyr (gan gynnwys enwau a chyfeiriadau) yn y weithred ymddiriedolaeth. Yna dywedir bod y weithred ymddiriedolwyr wedi鈥檌 鈥榞yflawni鈥�.

Sut i newid dogfen lywodraethol eich elusen

Gall dibenion eich elusen, neu鈥檙 ffordd y mae鈥檔 cyflawni ei dibenion, newid dros amser. Newidiwch eich dogfen lywodraethol os yw鈥檔 atal eich elusen rhag cyflawni ei dibenion.

I gael rhagor o wybodaeth, darllenwch Sut i newid eich dogfen lywodraethol.