188体育

Am ddibenion elusennol

鈥楧iben鈥� eich elusen yw鈥檙 hyn y cafodd ei sefydlu i鈥檞 gyflawni. Diben elusennol yw un sydd:

• wedi鈥檌 gynnwys o fewn un neu ragor o鈥檙 13 鈥榙isgrifiad o ddibenion鈥�鈥� a restrir yn y Ddeddf Elusennau

• ar gyfer budd y cyhoedd (y 鈥榞ofyniad budd cyhoeddus鈥欌��)

Pam mae dibenion yn bwysig

Mae dibenion eich elusen yn bwysig i鈥檙:

• Comisiwn Elusennau - i benderfynu a yw鈥檆h sefydliad yn elusen

• Cyllid a Thollau EM - i benderfynu a yw鈥檔 gymwys i gael rhyddhad treth

• unrhyw un sy鈥檔 ymuno, yn cefnogi neu鈥檔 cael budd o鈥檆h elusen - er mwyn iddynt ddeall beth mae鈥檔 ei wneud, pwy y mae鈥檔 ei helpu, ble a sut y mae鈥檔 gweithio

• eich ymddiriedolwyr - mae鈥檙 dibenion yn pennu terfyn yr hyn y gall eich elusen ei wneud; mae鈥檔 rhaid i鈥檆h ymddiriedolwyr wneud penderfyniadau a rhedeg yr elusen mewn ffordd sy鈥檔 gyson 芒鈥檌 dibenion

Sut i ysgrifennu dibenion eich elusen

Dylai dibenion eich elusen egluro:

• pa ganlyniadau y mae鈥檆h elusen wedi鈥檌 sefydlu i鈥檞 cyflawni

• sut y bydd yn cyflawni鈥檙 canlyniadau hyn

• pwy fydd yn cael budd o鈥檙 canlyniadau hyn

• ble mae鈥檙 buddion yn ymestyn

Er enghraifft:

Er budd y cyhoedd, lleddfu effeithiau a chynorthwyo pobl mewn angen (beth) mewn unrhyw ran o鈥檙 byd (ble) sy鈥檔 dioddef rhyfel neu drychineb naturiol neu anffawd (pwy) drwy roi cymorth meddygol iddynt (sut).

Pan fyddwch yn ysgrifennu dibenion eich elusen mae鈥檔 rhaid i chi

• ddeall bod y geiriau rydych yn eu defnyddio yn bwysig - allwch chi ddim dweud bod eich elusen wedi鈥檌 sefydlu i wneud unrhyw beth nad yw鈥檔 elusennol

• nodi鈥檔 eglur beth yw diben eich elusen - os nad yw鈥檔 glir, ni all y comisiwn fod yn sicr ei fod yn elusennol

• bod yn fanwl gywir - defnyddio iaith syml ac osgoi geiriau amwys neu aneglur

• esbonio unrhyw dermau nad ydynt efallai yn cael eu deall yn gyffredinol neu sydd 芒 mwy nag un ystyr

• cynnwys pob un o ddibenion eich elusen, os oes mwy nag un diben ganddi

Cam 1: pa amcanion mae鈥檆h elusen wedi鈥檌 sefydlu i鈥檞 cyflawni

Nodwch pa ganlyniadau mae鈥檆h elusen wedi鈥檌 sefydlu i鈥檞 cyflawni, megis 鈥渓leddfu effeithiau tlodi鈥�. Rhaid i鈥檙 rhain i gyd fod yn elusennol.

Mae鈥檔 rhaid i bob un o ddibenion eich elusen gael eu cynnwys o fewn un neu ragor o鈥檙 13 disgrifiad o ddibenion a restrir yn y Ddeddf Elusennau. Mae鈥檙 rhain yn benawdau eang ac mae鈥檔 rhaid i bob diben elusennol gael eu cynnwys o fewn y penawdau hyn.

Gallwch ddefnyddio geiriad un neu ragor o鈥檙 disgrifiadau hyn i ddweud pa ganlyniadau y mae鈥檆h elusen wedi鈥檌 sefydlu i鈥檞 cyflawni, megis 鈥渁tal neu leddfu effeithiau tlodi er budd y cyhoedd鈥�. Ond efallai na fydd geiriad y disgrifiadau eu hunain yn egluro beth yw diben eich elusen oherwydd y gall sawl diben gael eu cynnwys o fewn pob disgrifiad.

Efallai y bydd angen i chi roi mwy o fanylion ynghylch pwy fydd yn cael budd a sut a ble mae鈥檙 buddion yn ymestyn.

Enghreifftiau o eiriad addas

Pan fyddwch yn ysgrifennu diben eich elusen, esboniwch beth mae wedi鈥檌 sefydlu i鈥檞 gyflawni gan ddefnyddio termau safonol lle y bo鈥檔 bosib:

• 鈥渉yrwyddo鈥︹�� neu 鈥渆r mwyn hyrwyddo..鈥�

• 鈥渉ybu鈥︹�� neu 鈥渆r mwyn hybu..鈥�

• 鈥渄arparu鈥︹�� neu 鈥渆r mwyn darparu..鈥�

• 鈥渓leddfu鈥︹�� neu 鈥渆r mwyn lleddfu..鈥�

Defnyddiwch y geiriau 鈥淓r budd y cyhoedd鈥�.鈥� neu 鈥溾��er budd cyhoeddus鈥� i gadarnhau bod y diben yn bwriadu bod yn elusennol. Er enghraifft:

Lleddfu effeithiau diweithdra er budd y cyhoedd yn [x lle], gan gynnwys rhoi cymorth i ddod o hyd i waith

Cenhadaeth a gwerthoedd

Gall fod datganiad cenhadaeth gan eich elusen sy鈥檔 amlinellu ei gwerthoedd craidd. Byddwch yn gallu ei ddefnyddio fel diben datganedig eich elusen dim ond os yw wedi鈥檌 ysgrifennu yn unol 芒鈥檙 canllaw hwn.

Peidiwch 芒 chynnwys cymhelliad neu ethos eich elusen yn ei diben (鈥榚r mwyn gwneud gwaith da鈥�, er enghraifft) oni bai bod hyn yn golygu y bydd eich diben yn cael ei gyflawni mewn ffordd benodol. Er enghraifft, 鈥榶n unol ag egwyddorion Cristnogol鈥�.

Dibenion elusennol cyffredinol

Gall elusen rhoi grantiau gael ei sefydlu gyda鈥檙 unig bwrpas o 鈥榟yrwyddo dibenion elusennol cyffredinol鈥� os yw hyd a lled ei phwerau rhoi grantiau yn ymestyn ar draws ystod o ddibenion elusennol. Er enghraifft:

Hyrwyddo dibenion elusennol (yn unol 芒 chyfraith Cymru a Lloegr) fel y gw锚l yr ymddiriedolwyr yn dda o bryd i鈥檞 gilydd.

Defnyddiwch amcan wedi鈥檌 eirio鈥檔 fwy manwl os bydd ffocws arbennig i鈥檙 grantiau rydych chi鈥檔 eu rhoi. Er enghraifft, gallai diben elusen sy鈥檔 cefnogi ystod eang o ddibenion elusennol ond sy鈥檔 canolbwyntio ar addysg gael ei eirio fel a ganlyn:

Hyrwyddo dibenion elusennol (yn unol 芒 chyfraith Cymru a Lloegr) fel y gw锚l yr ymddiriedolwyr yn dda o bryd i鈥檞 gilydd yn arbennig ond heb ei gyfyngu i hyrwyddo addysg pobl ifanc er budd y cyhoedd drwy roi grantiau a gwobrau i fyfyrwyr sydd mewn addysg amser llawn.

Cam 2: sut bydd eich elusen yn gwireddu鈥檙 canlyniadau hyn

Rhestrwch y ffyrdd penodol y bydd eich elusen yn gwireddu鈥檙 canlyniad (lle y bo鈥檔 berthnasol) - rhaid iddynt allu gwireddu鈥檙 canlyniad rydych chi鈥檔 dymuno. Er enghraifft, rhoi grantiau fel ffordd o atal neu leddfu tlodi:

鈥�atal neu leddfu effeithiau tlodi er budd y cyhoedd [yn arbennig] drwy ddarparu grantiau

Rhestrwch y prif ffyrdd y bydd eich elusen yn cyflawni ei diben. Ceisiwch sicrhau cydbwysedd rhwng mynegi鈥檔 eglur beth y bydd eich elusen yn ei wneud i gyflawni ei diben heb gyfyngu鈥檔 ddiangen ar yr hyn y gall ei wneud. Er enghraifft:

Er budd y cyhoedd, diogelu a gwarchod yr amgylchedd yn arbennig ond nid yn unig drwy (a) hyrwyddo lleihau gwastraff, ailddefnyddio defnyddiau, ailgylchu, defnyddio cynhyrchion wedi鈥檜 hailgylchu a defnyddio gweddillion (b) hyrwyddo addysg y cyhoedd am bob agwedd ar gynhyrchu gwastraff, rheoli gwastraff ac ailgylchu gwastraff

Enghreifftiau o eiriad addas

Os yw鈥檔 briodol, byddwch yn benodol ynghylch sut y bydd eich elusen yn gwireddu ei chanlyniadau gan ddefnyddio 鈥渄rwy gyfrwng x鈥�, er enghraifft:

• 鈥渄rwy ddarparu gwybodaeth鈥�

• 鈥渄rwy roi cyngor鈥�

• 鈥渄rwy godi ymwybyddiaeth鈥�

• 鈥渄rwy wneud gwaith ymchwil鈥�

• 鈥渄rwy roi grantiau鈥�

• 鈥渄rwy ddarparu llety鈥�

Defnyddiwch y cymal 鈥測n arbennig trwy鈥� i gyfyngu eich elusen i gyflawni ei diben mewn ffordd arbennig. Mae鈥檔 llai cyfyngol i ddweud 鈥測n arbennig ond nid yn unig drwy鈥�. Er enghraifft:

Hyrwyddo chwaraeon amatur er budd y cyhoedd yn arbennig ond nid yn unig drwy ddarparu cyfleusterau ar gyfer chwarae rygbi, p锚l-droed a chriced

Gwahaniaethu rhwng 鈥榖eth鈥� a 鈥榮ut鈥�

Byddwch yn glir ynghylch y gwahaniaeth rhwng 鈥榖eth鈥� a 鈥榮ut鈥� pan fyddwch yn ysgrifennu eich dibenion. Er enghraifft, os mai hyrwyddo addysg yw鈥檙 hyn y mae鈥檆h elusen wedi鈥檌 sefydlu i鈥檞 gyflawni:

hyrwyddo addysg er budd y cyhoedd [beth] drwy ddarparu ysgol [sut] i blant 5 i 11 oed [pwy] sy鈥檔 byw yn lle x [ble]

Ond os mai addysg yw鈥檙 ffordd rydych chi鈥檔 hyrwyddo diben elusennol, dyma鈥檙 鈥榮ut鈥� nid y 鈥榖eth鈥�:

hyrwyddo iechyd er budd y cyhoedd [beth] drwy addysgu [sut] y cyhoedd [pwy] am y risgiau iechyd sy鈥檔 gysylltiedig ag ysmygu

Cam 3: pwy fydd y canlyniadau yn rhoi budd iddynt a ble maen nhw鈥檔 ymestyn

Efallai na fydd diben eich elusen yn pennu pwy all gael budd neu ble mae鈥檙 buddiannau yn ymestyn. Os felly, ystyrir bod hyn yn golygu y bydd, o bosib, yn cynnig budd i鈥檙 cyhoedd yn gyffredinol, unrhyw le yn y byd.

Os bydd diben eich elusen yn cynnig budd i gr诺p diffiniedig o bobl yn unig, mae鈥檔 rhaid iddo fod yn rhan ddigonol o鈥檙 cyhoedd.

Os yw鈥檔 berthnasol, dylech gynnwys yn niben eich elusen unrhyw ddiffiniadau penodol o bwy all gael budd, megis:

• eu hoedran

• ble maen nhw鈥檔 byw

• eu rhyw

• unrhyw nodweddion diffiniol eraill

Er enghraifft:

Atal neu leddfu effeithiau tlodi i bobli ifanc sy鈥檔 byw yn Llundain Fwyaf sydd wedi鈥檜 dieithrio鈥檔 gymdeithasol, yn arbennig drwy ddarparu grantiau i roi cyfle iddyn nhw adeiladu gallu drwy sefydlu a thyfu busnes i leddfu eu hanghenion a鈥檜 helpu i integreiddio i gymdeithas

Cam 4: esbonio unrhyw dermau arbennig a ddefnyddir yn y diben

Dylech gynnwys diffiniad o鈥檙 termau arbennig a ddefnyddir yn niben eich elusen os oes posibilrwydd na fydd y termau hyn yn cael eu deall neu os oes mwy nag un ystyr ganddynt. Er enghraifft:

At ddiben y cymal hwn, ystyr 鈥榳edi鈥檜 dieithrio鈥檔 gymdeithasol鈥� yw鈥�

Esboniwch, neu rhestrwch, unrhyw egwyddorion neu werthoedd eraill y mae eich diben yn cyfeirio atynt. Er enghraifft, os yw鈥檔 dweud: 鈥淗yrwyddo addysg yn unol ag egwyddorion x鈥�.

Ble i ysgrifennu eich dibenion: y cymal 鈥榓mcanion鈥�

Fel arfer rydych chi鈥檔 ysgrifennu diben eich elusen yng nghymal amcanion ei dogfen lywodraethol (y ddogfen gyfreithiol sy鈥檔 creu鈥檙 elusen ac sy鈥檔 dweud sut y dylai gael ei rhedeg).

Dylech ddeall ar gyfer pob diben gwahanol sydd gan eich elusen, bydd rhaid i chi ddangos:

• ei fod er budd y cyhoedd

• bydd yr ymddiriedolwyr yn ei gyflawni er budd y cyhoedd

Rhestrwch y dibenion y mae eu hangen arnoch nawr yn unig oherwydd gallwch wneud cais i鈥檙 comisiwn i newid eich amcanion pan fyddwch chi鈥檔 barod i newid gwaith eich elusen.

Efallai yr hoffech gynnwys diben eang i gwmpasu gwaith eich elusen. Er enghraifft:

Hyrwyddo dibenion eraill a allai fod yn elusennol yn unol 芒 chyfraith Cymru a Lloegr fel y gw锚l yr ymddiriedolwyr yn dda o bryd i鈥檞 gilydd

Os ydych chi鈥檔 cynnwys dibenion eang, bydd rhaid i chi ddweud wrth y comisiwn sut y byddwch chi, fel ymddiriedolwyr:

• yn adnabod y dibenion yr hoffech chi eu cyflawni sy鈥檔 elusennol yn unol 芒 cyfraith Cymru a Lloegr

• bwriadu cyflawni鈥檙 dibenion - er enghraifft, drwy ddarparu manylion am eich polisi rhoi grantiau

Efallai eich bod chi鈥檔 defnyddio dogfen lywodraethol gymeradwy, fel cangen o elusen genedlaethol neu sydd wedi cael ei gyhoeddi gan gorff mantell. Os felly, gwnewch yn si诺r eich bod chi鈥檔 cael caniat芒d y corff a鈥檌 cyhoeddodd os ydych am newid y cymal amcanion.

Nid yw cymal amcanion wedi鈥檜 hysgrifennu鈥檔 berffaith yn golygu o reidrwydd y bydd eich sefydliad yn elusen. Mae鈥檔 rhaid i chi ddangos o hyd bod dibenion eich elusen er budd y cyhoedd a鈥檌 fod yn bodloni鈥檙 holl ofynion eraill er mwyn cofrestru fel elusen.

Yn yr un modd, efallai na fydd cymal amcanion wedi鈥檌 ysgrifennu鈥檔 wael yn atal eich sefydliad rhag cael ei gofrestru os yw鈥檔 glir bod dibenion elusennol yn unig gaen eich sefydliad. Gall gael ei gofrestru fel elusen os ydych chi鈥檔 newid yr amcanion i ddatgan y dibenion elusennol hynny yn llawn ac yn gywir.

Amcanion enghreifftiol: pryd i鈥檞 defnyddio

Defnyddiwch un o amcanion enghreifftiol y comisiwn os yw鈥檔 mynegi鈥檔 gywir ddiben eich elusen - peidiwch 芒鈥檌 newid.

Ond peidiwch 芒 defnyddio un os nad yw鈥檔 gweddu鈥檔 hollol i鈥檙 hyn y mae鈥檆h elusen wedi鈥檌 sefydlu i鈥檞 gyflawni. Gallai hyn gyfyngu鈥檙 hyn y gall eich elusen ei wneud - fel ymddiriedolwyr, mae dyletswydd gennych i weithio o fewn dibenion datganedig eich elusen.

Pwerau a dibenion: y gwahaniaeth

鈥楧iben鈥� eich elusen yw鈥檙 hyn y cafodd ei sefydlu i鈥檞 gyflawni. Ei 鈥榩hwerau鈥� yw鈥檙 hyn y gall ei wneud i helpu i gyflawni鈥檙 diben, fel codi arian, prynu eiddo neu fenthyca arian.

Er enghraifft, gall pwerau eich elusen ddweud sut y bydd eich elusen yn codi arian; mae ei diben yn dweud sut y bydd yn defnyddio鈥檙 arian y mae鈥檔 ei godi.

Yn eich dogfen lywodraethol, rhestrwch bwerau eich elusen ar wah芒n i鈥檞 dibenion.

Cysylltwch eich pwerau i鈥檆h dibenion gyda鈥檙 gair 鈥榞an鈥� ar 么l y dibenion, neu frawddeg gyswllt:

鈥淲rth hybu鈥檙 amcan hwn, ond nid ymhellach neu fel arall, bydd gan yr ymddiriedolwyr y pwerau canlynol:鈥�

Termau i鈥檞 hosgoi

• peidiwch 芒 dweud 鈥渉ybu a hyrwyddo鈥� - mae鈥檔 ailadroddus ac nid yw鈥檔 ychwanegu at ystyr y diben

• peidiwch 芒 nodi beth fydd eich elusen yn ei gyflawni ar 么l sut y bydd yn gwneud hyn (er enghraifft, 鈥渞hoi grantiau fel ffordd o leddfu effeithiau tlodi鈥�) - ni fydd yn atal eich diben rhag bod yn elusennol ond mae鈥檔 gliriach beth yw diben eich elusen os ydych yn rhoi 鈥榖eth鈥� cyn y 鈥榮ut鈥�

• peidiwch 芒 defnyddio geiriau amwys neu aneglur megis 鈥渉yrwyddo achosion da鈥�. Nid yw pob achos da yn achos elusennol

• peidiwch 芒 drysu gweithgareddau a dibenion drwy ddweud 鈥渉yrwyddo gweithgareddau elusennol鈥� - dibenion eich sefydliad sy鈥檔 rhaid bod yn elusennol. Ei gweithgareddau yw beth y mae鈥檔 ei wneud i gyflawni ei diben

• peidiwch 芒 dweud 鈥渉yrwyddo [rhywbeth] ym mha bynnag ffordd sy鈥檔 elusennol鈥� neu 鈥渄rwy鈥檙 dibenion canlynol sy鈥檔 elusennol yn 么l y gyfraith鈥� - ni fyddai hynny鈥檔 gwneud rhywbeth yn elusennol sydd ddim yn elusennol yn elusennol

• ceisiwch osgoi disgrifio eich dibenion fel rhai 鈥榯eilwng鈥�, 鈥榟aeddiannol鈥�, 鈥榣lesiannol鈥�, 鈥榙yngarol鈥�, 鈥榞wladgarol鈥�, 鈥榠wtilitaraidd鈥� ac ati - gall y mathau hyn o dermau gynnwys pethau sydd heb fod yn elusennol hefyd

• peidiwch 芒 defnyddio鈥檙 gair 鈥榣les鈥� oni bai bod cyd-destun elusennol penodol ganddo fel 鈥榣les cymdeithasol鈥� neu 鈥榣les anifeiliaid鈥� - nid yw 鈥渉yrwyddo lles x鈥� ar ei ben ei hun yn elusennol

• peidiwch 芒 defnyddio 鈥榗ydlyniad cymdeithasol鈥� neu 鈥榞ydlyniad cymunedol鈥� fel diben elusennol - gall y rhain fod yn fudd sy鈥檔 deillio drwy gyflawni diben elusennol ond nid yw鈥檙 termau yn ddigon manwl i fynegi diben elusennol ynddo鈥檌 hun