188体育

Am fudd cyhoeddus

Yng Nghymru a Lloegr, mae budd cyhoeddus yn rhan o鈥檙 hyn y mae鈥檔 ei olygu:

• i fod yn elusen - mae鈥檔 rhaid i鈥檆h elusen gael dibenion elusennol yn unig ac mae鈥檔 rhaid iddynt fod er budd y cyhoedd (鈥榶 gofyniad budd cyhoeddus鈥�)
• gweithredu fel elusen - fel ymddiriedolwr elusen, pan fyddwch yn rhedeg eich elusen mae鈥檔 rhaid i chi gyflawni dibenion eich elusen er budd y cyhoedd
• adrodd ar waith elusen - fel ymddiriedolwr elusen, mae鈥檔 rhaid i chi adrodd bob blwyddyn ar sut rydych wedi cyflawni dibenion eich elusen er budd y cyhoedd a chadarnhau, drwy wneud hynny, eich bod wedi rhoi sylw i ganllawiau budd cyhoeddus y Comisiwn Elusennau os yw鈥檔 berthnasol

Mae gan bob ymddiriedolwr elusen ddyletswydd i roi 鈥榮ylw dyledus鈥� i ganllawiau budd cyhoeddus y comisiwn wrth ymarfer unrhyw bwerau neu ddyletswyddau y mae鈥檙 canllawiau鈥檔 berthnasol iddynt.

Fel ymddiriedolwr elusen, mae 鈥榬hoi sylw鈥� i ganllawiau budd cyhoeddus y comisiwn yn golygu gallu dangos:

• eich bod yn ymwybodol o鈥檙 canllawiau
• rydych wedi rhoi sylw i鈥檙 canllawiau pan fyddwch yn gwneud penderfyniad y mae鈥檙 canllawiau yn berthnasol iddo
• os ydych wedi penderfynu gweithredu鈥檔 wahanol i鈥檙 canllawiau, bod rheswm da gennych dros wneud hynny

Y gofyniad budd cyhoeddus

鈥楧iben鈥� eich elusen yw鈥檙 hyn y cafodd ei sefydlu i鈥檞 gyflawni. Er mwyn i sefydliad fod yn elusen, mae鈥檔 rhaid i bob un o鈥檌 ddibenion fod er budd y cyhoedd. Mae Deddf Elusennau 2011 yn galw hyn y 鈥榞ofyniad budd cyhoeddus鈥�.

Mae dwy agwedd ar y gofyniad budd cyhoeddus:

Yr 鈥榓gwedd budd鈥�

Er mwyn bodloni鈥檙 agwedd hon:

• mae鈥檔 rhaid i ddiben fod yn fuddiol - mae鈥檔 rhaid iddo fod mewn ffordd y mae modd ei adnabod ac y gellir ei brofi drwy dystiolaeth os oes angen ac nid yw鈥檔 seiliedig ar farn bersonol
• ni all unrhyw niwed neu golled sy鈥檔 deillio o鈥檙 diben (i bobl, eiddo neu鈥檙 amgylchedd) fod yn fwy na鈥檙 budd - mae hyn hefyd yn seiliedig ar dystiolaeth ac nid ar farn bersonol

Yr 鈥榓gwedd cyhoeddus鈥�

Er mwyn bodloni鈥檙 agwedd hon mae鈥檔 rhaid i鈥檙 diben:

• roi budd i鈥檙 cyhoedd yn gyffredinol, neu ran ddigonol o鈥檙 cyhoedd - mae 鈥榬han ddigonol o鈥檙 cyhoedd鈥� yn amrywio o ddiben i ddiben
• peidio ag arwain at fwy na budd personol damweiniol - mae budd personol yn 鈥榙damweiniol鈥� pan (gan ystyried ei natur a鈥檌 faint) fydd yn ganlyniad angenrheidiol neu鈥檔 sgil-gynnyrch i gyflawni鈥檙 diben

Yn gyffredinol, er mwyn i ddiben fod yn ddiben elusennol mae鈥檔 rhaid iddo fodloni鈥檙 agweddau budd a chyhoeddus. Fodd bynnag, mae鈥檔 rhaid i elusennau sy鈥檔 lleddfu (ac mewn rhai achosion yn atal) tlodi fodloni鈥檙 agwedd budd yn unig.

Ni all eich sefydliad fod yn elusen os oes ganddo rai dibenion sy鈥檔 elusennol a rhai nad ydynt yn elusennol. I gael rhagor o wybodaeth, darllenwch Budd cyhoeddus: y gofyniad budd cyhoeddus.

Cyflawni dibenion er budd y cyhoedd

Fel ymddiriedolwr elusen, eich cyfrifoldeb chi yw rhedeg eich elusen mewn ffordd sy鈥檔 cyflawni ei dibenion er budd y cyhoedd. Mae hyn yn golygu:

Gwneud penderfyniadau sy鈥檔 sicrhau bod diben eich elusen yn darparu budd

Mae hyn yn golygu deall sut mae鈥檙 diben yn fuddiol a鈥檌 gyflawni er mwyn rhoi budd i鈥檙 cyhoedd yn y ffordd honno.

Gwneud penderfyniadau sy鈥檔 rheoli risgiau o niwed neu golled i fuddiolwyr eich elusen neu i鈥檙 cyhoedd yn gyffredinol a allai ddeillio o gyflawni鈥檙 diben

Mae hyn yn golygu adnabod risgiau o niwed, lleihau鈥檙 risgiau a gwneud yn si诺r bod unrhyw niwed a allai godi yn ganlyniad dibwys i gyflawni鈥檙 diben.

Gwneud penderfyniadau ynghylch pwy sy鈥檔 cael budd mewn ffyrdd sy鈥檔 gyson 芒鈥檙 diben

Mae hyn yn golygu gwybod pwy all gael budd o鈥檙 diben a rhoi ystyriaeth briodol i鈥檙 ystod lawn o ffyrdd y gallech chi gyflawni diben eich elusen. Gallech chi ddewis canolbwyntio ar fuddiolwyr penodol. Gallwch wneud hyn ar yr amod bod rhesymau priodol gennych dros wneud hynny ac rydych yn gwneud eich penderfyniadau yn unol 芒鈥檙 fframwaith ar gyfer penderfyniadau ymddiriedolwyr.

Mae ffactorau eraill a all effeithio ar bwy all gael budd o ddiben eich elusen hefyd gynnwys darpariaethau aelodaeth, mynediad corfforol i鈥檙 cyfleusterau a ddarparir gan yr elusen (megis oriau agor) a chodi t芒l am wasanaethau鈥檙 elusen.

Gwneud penderfyniadau sy鈥檔 sicrhau nad yw unrhyw fudd personol yn fwy na rhai damweiniol

Mae hyn yn golygu sicrhau nad yw unrhyw fuddion personol a gaiff pobl (gan ystyried eu natur a鈥檜 maint) heb fod yn fwy na chanlyniad angenrheidiol neu鈥檔 sgil-gynnyrch i gyflawni鈥檙 diben.

Mae鈥檔 rhaid i chi wneud penderfyniadau sydd o fewn cwmpas y penderfyniadau y byddai鈥檔 briodol i ymddiriedolwyr eu gwneud yn yr amgylchiadau arbennig hynny. Ar yr amod eich bod yn gwneud hynny, byddwch wedi gwneud y penderfyniad 鈥榠awn鈥�. Nid mater i鈥檙 llysoedd nac i鈥檙 comisiwn yw dweud wrth ymddiriedolwyr pa benderfyniad i鈥檞 wneud os oes mwy nag un penderfyniad ar gael iddynt.

Mae hyn yn golygu, fel ymddiriedolwr elusen, yn gyffredinol mae gennych chi ddewis ynghylch sut i gyflawni dibenion eich elusen, ar yr amod eich bod yn ymarfer eich disgresiwn mewn ffordd sydd:

• yn cydymffurfio 芒 diben eich elusen (felly nid ydych yn gweithredu y tu allan i鈥檙 diben hwnnw)
• er budd y cyhoedd
• yn rhoi sylw i ganllawiau budd cyhoeddus y comisiwn pan fo鈥檔 berthnasol
• yn unol 芒鈥檙 fframwaith cyffredinol ar gyfer penderfyniadau ymddiriedolwyr

Byddai鈥檙 comisiwn yn disgwyl i chi a鈥檙 ymddiriedolwyr eraill roi sylw i sefyllfa a datrys sefyllfa lle nad yw dibenion eich elusen yn cael eu cyflawni er budd y cyhoedd. I gael rhagor o wybodaeth, darllenwch ganllaw鈥檙 comisiwn: Budd cyhoeddus: rhedeg elusen.

Adrodd ar fudd cyhoeddus

Os yw鈥檆h elusen wedi cofrestru, mae鈥檔 rhaid i adroddiad blynyddol yr ymddiriedolwyr esbonio sut rydych wedi cyflawni ei diben er budd y cyhoedd. Mae angen adroddiad manwl dim ond os yw incwm gros eich elusen yn fwy na 拢500,000; fel arall dim ond crynodeb byr sydd ei angen.

Rhaid i chi nodi hefyd a ydych chi a鈥檙 ymddiriedolwyr eraill wedi rhoi sylw dyledus i ganllawiau budd cyhoeddus y comisiwn wrth ymarfer unrhyw bwerau neu ddyletswyddau y mae鈥檙 canllawiau鈥檔 berthnasol iddynt.

Os ydych yn anfon adroddiad blynyddol yr ymddiriedolwr elusen i鈥檙 comisiwn, caiff ei arddangos ar . Mae鈥檙 comisiwn yn darparu enghreifftiau o adroddiadau budd cyhoeddus da ond nid yw鈥檔 cymeradwyo adroddiadau unigol.

Mae鈥檙 comisiwn yn gwirio hapsampl o adroddiadau blynyddol ymddiriedolwyr at ddiben sicrhau ansawdd adroddiadau, gan gynnwys budd cyhoeddus, a byddem yn ystyried methu鈥檔 gyson ag adrodd am fudd cyhoeddus yn broblem rheoleiddio bosibl.

Fodd bynnag, ni ddylai adrodd am fudd cyhoeddus gael ei ystyried yn ofyniad cyfreithiol y mae鈥檔 rhaid i鈥檙 ymddiriedolwyr ei fodloni yn unig, ac yn rhywbeth y mae鈥檙 comisiwn yn ei reoleiddio. O鈥檌 wneud yn dda, gall eich helpu chi i ganolbwyntio ar yr hyn y mae鈥檆h elusen yno i鈥檞 gyflawni. Gall hefyd eich helpu chi i ddangos gwerth ac effaith gwaith eich elusen i鈥檞 chefnogwyr, ei buddiolwyr, rhoddwyr grantiau a chyrff cyllido.

I gael rhagor o wybodaeth, darllenwch ganllaw鈥檙 comisiwn: Budd cyhoeddus: adrodd.