188体育

Mathau o strwythur elusen

I sefydlu elusen newydd, mae鈥檔 rhaid i chi benderfynu pa fath o strwythur cyfreithiol fydd ganddi.

Mae strwythur eich elusen wedi鈥檌 ddiffinio gan ei 鈥榙ogfen lywodraethol鈥� (y ddogfen gyfreithiol sy鈥檔 creu鈥檙 elusen ac sy鈥檔 dweud sut y dylid ei rhedeg).

Mae鈥檙 math o strwythur rydych chi鈥檔 ei ddewis yn effeithio ar sut y bydd eich elusen yn gweithredu, e.e.:

• pwy fydd yn ei rhedeg a fydd aelodaeth ehangach ganddi
• a oes modd iddi lunio contractau neu gyflogi staff yn ei henw ei hun
• a fydd yr ymddiriedolwyr yn atebol yn bersonol am yr hyn y mae鈥檙 elusen yn ei wneud

Mae pedwar prif fath o strwythur elusen:

• sefydliad corfforedig elusennol (SCE)
• cwmni elusennol (cyfyngedig drwy warant)
• cymdeithas anghorfforedig
• ymddiriedolaeth

Mae鈥檔 rhaid i chi ddewis y strwythur iawn ar gyfer eich elusen, yn dibynnu a oes angen iddi gael strwythur corfforaethol ac a ydych chi am gael aelodaeth ehangach.

Am strwythurau corfforaethol

Mae rhai strwythurau elusen yn gyrff corfforaethol. Os ydych chi鈥檔 dewis strwythur sy鈥檔 ffurfio corff corfforaethol, mae鈥檙 gyfraith yn cymryd bod eich elusen yn berson yn yr un ffordd ag unigolyn.

Mae hyn yn rhoi鈥檙 gallu cyfreithiol i鈥檆h elusen wneud nifer o bethau yn ei henw ei hun y gall person ei wneud, fel:

• cyflogi staff cyflogedig
• darparu gwasanaethau elusennol o dan gytundebau
• llunio contractau masnachol yn ei henw ei hun
• bod yn berchen ar dir rhydd-ddaliol neu brydlesol neu eiddo arall

Os nad yw鈥檆h elusen yn gorff corfforaethol (鈥榓nghorfforedig鈥�):

• mae鈥檙 ymddiriedolwyr yn atebol yn bersonol am yr hyn y mae鈥檔 ei wneud
• ni fydd yn gallu llunio contractau neu reoli rhai buddsoddiadau yn ei henw ei hun
• bydd rhaid i ddau ymddiriedolwr neu ragor, ymddiriedolwr gwarchod corfforaethol neu鈥檙 gwasanaeth dal tir elusennau 鈥榙dal鈥� unrhyw dir ar ran eich elusen

Am elusennau gydag aelodaeth ehangach

Mae aelodaeth ehangach gan rhai strwythurau elusen. Os ydych chi鈥檔 sefydlu elusen gydag aelodaeth ehangach, gall gael aelodau sy鈥檔 pleidleisio ar benderfyniadau pwysig (mewn Cyfarfodydd Cyffredinol Blynyddol fel arfer). Er enghraifft:

• penodi aelodau pwyllgor a fydd yn rhedeg yr elusen (am gyfnod penodol fel arfer)
• gwneud newidiadau i ddogfen lywodraethol eich elusen

Gall elusen sydd ag aelodaeth ehangach ymgymryd 芒鈥檌 gwaith yn gyfan gwbl neu鈥檔 rhannol trwy ymdrechion gwirfoddol a chyfraniadau ei haelodau. Mae cael pobl y mae鈥檆h elusen yn eu helpu fel aelodau yn gallu eich helpu i ystyried eu barn.

Os ydych chi鈥檔 sefydlu elusen gydag aelodaeth ehangach, ni all gael ei sefydlu er budd eich aelodau yn unig oni bai:

• y gall rhan ddigonol o鈥檙 cyhoedd gael at y buddion hynny drwy fod yn aelodau - er enghraifft, gall unrhyw un ymuno
• mae鈥檙 strwythur aelodaeth yn ffordd addas o gyflawni dibenion eich elusen er budd y cyhoedd - er enghraifft, aelodaeth o glwb chwaraeon amatur

Nid oes gan rhai strwythurau elusen aelodau ehangach - mae鈥檙 ymddiriedolwyr yn penderfynu sut y mae eu helusen yn cael ei rhedeg ac yn gwneud pob penderfynu yngl欧n 芒:

• sut y mae鈥檔 gwario ei harian
• sut mae ymddiriedolwyr newydd yn cael eu penodi

Elusennau 芒 strwythur corfforaethol: pa fath i鈥檞 ddewis

Gydag aelodaeth ehangach

Sefydlwch gymdeithas SCE os ydych am i鈥檆h elusen fod yn gorff corfforaethol a chael aelodaeth ehangach, gan gynnwys aelodau sy鈥檔 pleidleisio heblaw鈥檙 ymddiriedolwyr elusen. Rhaid i chi:

• gael cyfansoddiad fel eich dogfen lywodraethol - defnyddiwch gyfansoddiad SCE cyswllt enghreifftiol y Comisiwn Elusennau (neu dilynwch ef yn agos iawn)
• cofrestrwch eich SCE gyda鈥檙 comisiwn er mwyn iddo ddod i fodolaeth yn gyfreithiol
• cadwch gofrestr o鈥檌 aelodau a鈥檌 ymddiriedolwyr
• anfonwch ei gyfrifon a ffurflen flynyddol i鈥檙 comisiwn bob blwyddyn, waeth beth yw ei incwm

Fel arall, gallech sefydlu cwmni elusennol: corff corfforaethol sy鈥檔 gallu cael ei sefydlu gyda neu heb aelodaeth ehangach. Dewiswch erthyglau cymdeithasu fel eich dogfen lywodraethol.

Ni all cwmn茂au byth fod yr un fath 芒 chwmn茂au masnachol. Yn wahanol i gwmn茂au masnachol:

• ni all cwmni elusennol ddosbarthu ei weddillion i鈥檞 aelodau neu ei randdeiliaid - fel arfer bydd cwmni elusennol yn gyfyngedig drwy warant, nid cyfranddaliadau
• gall ddefnyddio ei asedau i gyflawni ei ddibenion elusennol yn unig
• mae鈥檔 rhaid iddo weithredu mewn ffordd sydd er lles gorau鈥檙 elusen.

Heb aelodaeth ehangach

Sefydlwch SCE sylfaen os ydych am i鈥檆h elusen fod yn gorff corfforaethol, yr unig aelodau yw鈥檙 ymddiriedolwyr a dydych chi ddim am gael aelodaeth ehangach. Rhaid i chi:

• gael cyfansoddiad fel eich dogfen lywodraethol - defnyddiwch gyfansoddiad SCE sylfaen enghreifftiol y comisiwn (neu dilynwch ef yn agos iawn)
• cofrestrwch eich SCE gyda鈥檙 comisiwn er mwyn iddo ddod i fodolaeth yn gyfreithiol
• cadwch gofrestr o鈥檌 ymddiriedolwyr (sydd hefyd yn aelodau)
• anfonwch ei gyfrifon a ffurflen flynyddol i鈥檙 comisiwn bob blwyddyn, waeth beth yw ei incwm

Os ydych chi鈥檔 elusen sy鈥檔 bod a hoffai newid i strwythur SCE, dewiswch y cyfansoddiad enghreifftiol SCE sy鈥檔 cyfateb orau i鈥檆h elusen wreiddiol. Defnyddiwch y model cyswllt os yw鈥檆h elusen anghorfforedig wreiddiol:

• 芒 chyfansoddiad fel eich dogfen lywodraethol
• ag aelodaeth ehangach sy鈥檔 pleidleisio ar benderfyniadau pwysig, fel ethol ymddiriedolwyr neu aelodau pwyllgor

Defnyddiwch y model sylfaen os yw鈥檆h elusen wreiddiol:

• wedi鈥檌 llywodraethu gan weithred ymddiriedolaeth, ewyllys, cynllun neu drawsgludiad
• yn cael ei rhedeg gan ei hymddiriedolwyr yn unig
• nid oes aelodaeth bleidleisio ganddi

Cwblhewch y templed cyfansoddiad SCE priodol fel eich dogfen lywodraethol SCE newydd. Pan fydd yr ymddiriedolwyr yn cytuno 芒鈥檙 cyfansoddiad, cofrestrwch eich SCE newydd gyda鈥檙 comisiwn.

Pa bynnag cyfansoddiad enghreifftiol SCE rydych yn ei ddewis, os ydych yn penderfynu yn y dyfodol bod y cyfansoddiad arall yn gweddu鈥檔 well i鈥檆h elusen, gallwch ddiwygio eich cyfansoddiad i wneud y newidiadau.

Elusennau heb strwythur corfforaethol: pa fath i鈥檞 ddewis

Gydag aelodaeth ehangach

Sefydlwch gymdeithas anghorfforedig os ydych am i鈥檆h elusen gal aelodaeth ehangach ond nid oes angen strwythur corfforaethol arni (er enghraifft, bydd yn eithaf bach o ran asedau). Dewiswch gyfansoddiad fel eich dogfen lywodraethol.

Heb aelodaeth ehangach

Sefydlwch ymddiriedolaeth os nad oes angen strwythur corfforaethol ar eich elusen neu aelodaeth ehangach. Er enghraifft, os yw鈥檔:

• annhebygol o gyflogi nifer sylweddol o staff neu ymgymryd ag unrhyw fath o fusnes
• rhoi grantiau ond nid yw鈥檔 gwneud unrhyw fath arall o waith

Dewiswch weithred ymddiriedolaeth fel eich dogfen lywodraethol.. Mae鈥檔 rhaid nodi swm o arian, tir neu rwy asedau eraill y bydd eich elusen yn eu defnyddio i gychwyn (nid oes ots faint). Fel arall ni fyddwch yn gallu ei chofrestru gyda鈥檙 comisiwn .

Sut i ysgrifennu eich dogfen lywodraethol

Ysgrifennwch eich dogfen lywodraethol pan fyddwch wedi penderfynu ar strwythur. Mae鈥檔 rhaid iddo amlinellu dibenion eich elusen a sut y caiff ei rhedeg. Darllenwch Sut i ysgrifennu eich dogfen lywodraethol (CC22b) i gael rhagor o wybodaeth.

Sut i ysgrifennu eich dogfen lywodraethol

Ysgrifennwch eich dogfen lywodraethol pan fyddwch wedi penderfynu ar strwythur. Mae鈥檔 rhaid iddo amlinellu dibenion eich elusen a sut y caiff ei rhedeg. Darllenwch Sut i ysgrifennu dogfen lywodraethol eich elusen (CC22b) i gael rhagor o wybodaeth.

Sut i newid strwythur eich elusen

Fel arfer gall elusen newid ei strwythur os yw ei hymddiriedolwyr yn penderfynu y byddai strwythur newydd yn gweddu鈥檔 well i鈥檙 ffordd y mae鈥檔 bwriadu gweithredu.

Gall hyn fod yn gymhleth yn dibynnu ar beth rydych chi am wneud. Darllenwch sut i newid strwythur eich elusen elusen am ragor o wybodaeth.