188体育

Gallwch gael 拢81.90 yr wythnos os ydych yn gofalu am rywun am o leiaf 35 awr yr wythnos ac maent yn cael budd-daliadau penodol.

Nid oes rhaid i chi fod yn perthyn i, neu鈥檔 byw gyda鈥檙 person rydych yn gofalu amdano.

Ni chewch fwy o d芒l os ydych yn gofalu am fwy nag un person.

Os yw rhywun arall hefyd yn gofalu am yr un person 芒 chi, dim ond un ohonoch gaiff hawlio Lwfans Gofalwr.

Sut cewch eich talu

Gallwch ddewis i gael eich talu鈥檔 wythnosol o flaen llaw neu bob 4 wythnos.

Bydd yn cael ei dalu i mewn i gyfrif, er enghraifft eich cyfrif banc.

Beth arall gallwch ei gael

Am bob wythnos rydych yn cael Lwfans Gofalwr byddwch yn cael credydau Yswiriant Gwladol yn awtomatig.

Efallai y gallwch hefyd wneud cais am:

• Gostyngiad Treth Cyngor
• Credyd Cynhwysol os ydych ar incwm isel neu allan o waith
• Credyd Pensiwn os ydych dros oedran gweithio
• grantiau a bwrsariaethau i helpu i dalu am gyrsiau a hyfforddiant

Os ydych yn byw yn yr Alban

Mae angen i chi yn lle Lwfans Gofalwr.

Os ydych yn cael Lwfans Gofalwr ar hyn o bryd

Nid oes angen i chi wneud cais am Daliad Cymorth i Ofalwyr - byddwch yn cael eich symud yn awtomatig i Daliad Cymorth i Ofalwyr erbyn gwanwyn 2025.

Pan fydd y symud yn dechrau, byddwch yn cael llythyrau gan yr Adran Gwaith a Phensiynau (DWP) a Nawdd Cymdeithasol yr Alban.

.

Os ydych chi鈥檔 cael Lwfans Gofalwr, efallai y byddwch hefyd yn cael .

Os ydych yn symud o鈥檙 Alban i Gymru neu Loegr

Os ydych yn cael Taliad Cymorth Gofalwr, rhaid i chi:

• gwneud cais newydd am Lwfans Gofalwr

Gallech fod yn gymwys i Lwfans Gofalwr os ydych chi, y person rydych yn gofalu amdano, a鈥檙 math o ofal rydych yn ei rhoi yn bodloni meini prawf penodol.

Y person rydych yn gofalu amdano

Mae rhaid i鈥檙 person rydych yn gofalu amdano fod yn cael un o鈥檙 budd-daliadau hyn eisoes:

• Taliad Annibyniaeth Personol - yr elfen bywyd bob dydd
• Lwfans Byw i鈥檙 Anabl - y gyfradd ganol neu uchaf o鈥檙 elfen gofal
• Lwfans Byw i鈥檙 Anabl i Oedolion yr Alban - y gyfradd ganol neu uchaf o鈥檙 elfen gofal
• Lwfans Gweini
• Taliad Anabledd Oedran Pensiwn
• Lwfans Gweini Cyson ar neu鈥檔 uwch na鈥檙 gyfradd mwyafswm arferol gyda Budd-dal Anabledd Anafiadau Diwydiannol
• Lwfans Gweini Cyson ar y gyfradd sylfaenol (diwrnod llawn) gyda Phensiwn Anabledd Rhyfel
• Taliad Annibyniaeth y Lluoedd Arfog
• Taliad Anabledd Plentyn - y gyfradd ganol neu uchaf o鈥檙 elfen gofal
• Taliad Anabledd Oedolion - elfen bywyd bob dydd ar y gyfradd safonol neu uwch

Os ydych yn gofalu am y person gydag eraill

Ni allwch gael Lwfans Gofalwr os ydych yn rhannu gofal rhywun a bod y gofalwr arall eisoes yn hawlio:

• Lwfans Gofalwr ar gyfer y person hwnnw
• Taliad Cymorth Gofalwr ar gyfer y person hwnnw
• y swm ychwanegol 鈥榞ofalu am berson ag anabledd difrifol鈥� o Gredyd Cynhwysol ar gyfer y person hwnnw

Os ydych am gael Lwfans Gofalwr, siaradwch 芒鈥檙 gofalwr arall ynghylch newid eu budd-daliadau.

Os nad yw鈥檙 gofalwr arall eisiau gwneud hynny, gallwch wneud cais am Lwfans Gofalwr o hyd. Yr Adran Gwaith a Phensiynau (DWP) fydd yn penderfynu pwy ddylai dderbyn y budd-dal.

Y math o ofal rydych yn ei roi

Mae鈥檔 rhaid eich bod yn treulio o leiaf 35 awr yr wythnos yn gofalu am rywun. Gall hyn gynnwys:

• helpu 芒 golchi a choginio
• mynd 芒鈥檙 person rydych yn gofalu amdano i apwyntiad meddyg
• helpu 芒 thasgau yn y cartref, fel rheoli biliau a siopa

Eich cymhwyster

Mae鈥檔 rhaid i bob un o鈥檙 canlynol fod yn berthnasol:

• rydych yn 16 oed neu drosodd
• rydych yn treulio o leiaf 35 awr yr wythnos yn gofalu am rywun
• rydych wedi bod yng Nghymru, Lloegr, neu鈥檙 Alban am o leiaf 2 o鈥檙 3 blynedd ddiwethaf (nid yw hyn yn berthnasol os ydych yn ffoadur neu os oes gennych statws amddiffyniad dyngarol)
• rydych fel arfer yn byw yng Nghymru, Lloegr, neu鈥檙 Alban, neu rydych yn byw dramor fel aelod o鈥檙 lluoedd arfog (efallai y byddwch yn parhau i fod yn gymwys os ydych yn symud i neu eisoes yn byw mewn gwlad o鈥檙 AEE neu鈥檙 Swistir)
• nid ydych mewn addysg llawn amser
• nid ydych yn astudio am 21 awr neu fwy yr wythnos
• nid ydych yn destun i
• mae eich enillion yn 拢151 neu鈥檔 llai yr wythnos ar 么l treth, Yswiriant Gwladol, a threuliau

Os ydych chi鈥檔 byw yn yr Alban, mae angen i chi yn lle Lwfans Gofalwr.

Os ydych o鈥檙 UE, y Swistir, Norwy, Gwlad yr I芒 neu Liechtenstein, fel rheol mae angen statws sefydlog neu statws preswylydd cyn-sefydlog i chi a鈥檆h teulu o dan Gynllun Preswylio鈥檔 Sefydlog yr UE i gael Lwfans Gofalwr. Y dyddiad cau i wneud cais i鈥檙 cynllun oedd 30 Mehefin 2021 i鈥檙 mwyafrif o bobl, ond efallai y byddwch chi鈥檔 dal i allu gwneud cais. Gwiriwch a allwch barhau i wneud cais i Gynllun Preswylio鈥檔 Sefydlog yr UE.

Cyfrifo eich enillion

Eich enillion yw unrhyw incwm o gyflogaeth neu hunangyflogaeth ar 么l treth, yswiriant gwladol, a threuliau.

Gall treuliau gynnwys:

• 50% o鈥檆h cyfraniadau pensiwn
• offer sydd ei angen arnoch i wneud eich gwaith, er enghraifft dillad arbenigol
• costau teithio rhwng gwahanol weithleoedd nad ydynt yn cael eu talu gan eich cyflogwr, er enghraifft costau tanwydd neu dr锚n
• costau busnes os ydych yn hunangyflogedig, er enghraifft cyfrifiadur rydych yn ei ddefnyddio ar gyfer gwaith yn unig

Os ydych yn talu gofalwr i ofalu am y person anabl neu鈥檆h plant tra byddwch yn gweithio, gallwch drin costau gofal sy鈥檔 llai na neu鈥檔 gyfartal i 50% o鈥檆h enillion fel treuliau. Ni ddylai鈥檙 gofalwr fod eich priod, eich partner, eich rhiant, neu鈥檔 blentyn na brawd neu chwaer i chi.

Mae taliadau nad ydynt yn cyfrif fel enillion yn cynnwys:

• arian a dderbynir o bensiwn galwedigaethol neu breifat
• cyfraniadau tuag at eich costau byw neu lety gan rywun rydych yn byw gyda hwy (ni allant fod yn denant neu鈥檔 llet每wr)
• y 拢20 cyntaf yr wythnos a 50% o weddill unrhyw incwm a wnewch gan rywun sy鈥檔 lletya yn eich cartref
• benthyciad neu daliad ymlaen llaw gan eich cyflogwr

Os ydych yn cael Pensiwn y Wladwriaeth

Ni allwch gael swm llawn o Lwfans Gofalwr a鈥檆h Pensiwn y Wladwriaeth ar yr un pryd.

Os yw eich pensiwn yn 拢81.90 yr wythnos neu鈥檔 fwy, ni chewch daliad Lwfans Gofalwr.

Os yw eich pensiwn yn llai na 拢81.90 yr wythnos, cewch daliad Lwfans Gofalwr i wneud y gwahaniaeth i fyny.

Os ydych yn cael Credyd Pensiwn

Os yw eich Pensiwn y Wladwriaeth yn fwy na 拢81.90 yr wythnos ni chewch daliad Lwfans Gofalwr ond caiff eich Credyd Pensiwn ei gynyddu yn lle.

Os nad ydych yn gymwys

Efallai y byddwch yn gymwys am Gredyd Gofalwr os nad ydych yn gymwys i gael Lwfans Gofalwr.

Gall Lwfans Gofalwr effeithio ar y budd-daliadau eraill rydych chi a鈥檙 person rydych yn gofalu amdano yn eu cael.

Effaith ar fudd-daliadau鈥檙 person rydych yn gofalu amdano

Pan fyddwch yn cael Lwfans Gofalwr bydd y person rydych yn gofalu amdano fel arfer yn stopio cael:

• premiwn anabledd difrifol a delir 芒鈥檌 fudd-daliadau
• swm ychwanegol ar gyfer anabledd difrifol a delir 芒 Chredyd Pensiwn

Gallwch wirio a fydd eu taliad anabledd difrifol yn dod i ben trwy gysylltu 芒 phwy bynnag sy鈥檔 talu鈥檙 budd-dal hwn. Fel arfer, hyn yw鈥檙 Ganolfan Byd Gwaith, eu cyngor-lleol, Llinell Gymorth y Gwasanaeth Pensiwn neu Gredyd Cynhwysol.

Efallai bydd hefyd yn stopio cael gostyngiad yn eu Treth Cyngor. Cysylltwch 芒鈥檜 cyngor lleol i weld a yw hyn yn effeithio arnynt.

Effaith ar eich budd-daliadau chi

Pan fyddwch yn gwneud cais am Lwfans Gofalwr gallai eich budd-daliadau eraill newid, ond fel arfer bydd cyfanswm eich taliadau budd-dal naill ai鈥檔 codi neu鈥檔 aros yr un fath.

Ni fyddwch yn cael eich effeithio gan y cap ar fudd-daliadau.

Os ydych yn cael Credyd Cynhwysol

Bydd eich taliad Credyd Cynhwysol yn cael ei leihau gan swm sy鈥檔 hafal i鈥檆h taliad Lwfans Gofalwr.

Efallai y cewch swm ychwanegol o Gredyd Cynhwysol am ofalu am berson sydd ag anabledd difrifol (p鈥檜n a ydych yn cael Lwfans Gofalwr ai peidio).

Rhowch wybod am newid ar eich cyfrif Credyd Cynhwysol.

Bydd pa fudd-daliadau a gewch yn effeithio ar ba gredydau Yswiriant Gwladol rydych yn gymwys i鈥檞 cael. Os ydych yn cael:

• Taliadau Lwfans Gofalwr rydych yn cael credydau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1, sy鈥檔 eich helpu i fod yn gymwys ar gyfer rhai budd-daliadau eraill a Phensiwn y Wladwriaeth

• Credyd Cynhwysol rydych yn cael credydau Yswiriant Gwladol Dosbarth 3, sy鈥檔 cyfrif tuag at eich Pensiwn y Wladwriaeth yn unig

Os ydych yn cael Credyd Treth Gwaith neu Gredyd Treth Plant

Rhaid i chi gysylltu 芒 Chyllid a Thollau EF (HMRC) i ddweud wrthynt am eich cais Lwfans Gofalwr.

Os ydych wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth

Os ydych yn cael Credyd Pensiwn, bydd eich taliadau鈥檔 cynyddu os ydych yn gymwys am Lwfans Gofalwr.

Os ydych yn oedi gwneud cais am eich Pensiwn y Wladwriaeth, gallai hyn gynyddu taliadau Pensiwn y Wladwriaeth a gewch pan fyddwch yn penderfynu gwneud cais amdano. Ni allwch gronni Pensiwn y Wladwriaeth ychwanegol yn ystod unrhyw gyfnod rydych yn cael Lwfans Gofalwr.

Cyn i chi wneud cais gwnewch yn siwr bod gennych:

• eich rhif Yswiriant Gwladol (os oes gennych bartner byddwch angen un nhw hefyd)

• manylion banc neu gymdeithas adeiladu (oni bai eich bod yn cael Pensiwn y Wladwriaeth)
• manylion cyflogaeth a slip cyflog diweddaraf os ydych yn gweithio
• P45 os ydych wedi gorffen gweithio yn ddiweddar
• manylion y cwrs os ydych yn astudio
• manylion o unrhyw dreuliau, er enghraifft cyfraniadau pensiwn neu gost gofalu am eich plant neu鈥檙 person anabl tra鈥檆h bod yn y gwaith

Byddwch hefyd angen manylion y person rydych yn gofalu amdanynt. Byddwch angen eu:

• dyddiad geni a chyfeiriad
• rhif Yswiriant Gwladol os ydynt yn 16 oed neu drosodd
• cyfeirnod Lwfans Byw i鈥檙 Anabl os ydynt o dan 16 oed

Gallwch 么l-ddyddio eich cais am hyd at 3 mis.

Os ydych yn byw yn yr Alban

Os ydych chi鈥檔 byw yn yr Alban, mae angen i chi yn lle Lwfans Gofalwr.

Ffyrdd eraill i wneud cais

Os na allwch wneud cais ar-lein, gallwch wneud cais drwy鈥檙 post neu ffonio鈥檙 Uned Lwfans Gofalwr i ofyn am ffurflen.

Cael help a chyngor

Gallwch gael cymorth a chyngor annibynnol gan:

Os ydych yn anghytuno 芒 phenderfyniad

Gallwch herio penderfyniad yngl欧n 芒鈥檆h cais. Gelwir hyn yn gofyn am ailystyriaeth orfodol.

Mae鈥檔 rhaid rhoi gwybod am newid yn eich amgylchiadau os ydych yn hawlio neu wedi gwneud cais am Lwfans Gofalwr.

Gall newidiadau gynnwys:

• dechrau swydd
• dechrau neu orffen addysg llawn amser
• newidiadau i鈥檆h incwm
• stopio bod yn ofalwr
• nid yw鈥檙 person rydych yn gofalu amdanynt bellach yn cael eu budd-dal anabledd
• rhywun arall sy鈥檔 gofalu am yr un person yn hawlio Lwfans Gofalwr yn eich lle
• rhywun arall sy鈥檔 gofalu am yr un person yn hawlio鈥檙 elfen ofal o Gredyd Cynhwysol
• newidiadau i鈥檆h statws mewnfudo, os nad ydych yn ddinesydd Prydeinig

Os ydych yn stopio rhoi gofal i rywun am gyfnod dros dro

Gallwch gael Lwfans Gofalwr o hyd os ydych yn stopio rhoi gofal am gyfnod dros dro. Mae hyn yn golygu unrhyw gyfnod pan rydych yn treulio llai na 35 awr yn gofalu ar gyfer y person arall.

Mae鈥檔 rhaid i鈥檙 person rydych yn gofalu amdanynt barhau i fod yn cael ei budd-dal anabledd.

Mae鈥檔 rhaid i chi roi gwybod i DWP os ydych yn stopio rhoi gofal am gyfnod dros dro a:

• byddwch chi neu鈥檙 person rydych yn gofalu amdanynt mewn ysbyty, cartref gofal neu ofal seibiant am fwy na 12 wythnos
• rydych yn stopio gofalu amdanynt am fwy na 28 diwrnod am unrhyw reswm arall

Os ydych wedi cael eich gordalu

Efallai y bydd yn rhaid i chi ad-dalu鈥檙 arian os ydych:

• ddim wedi rhoi gwybod am newid ar unwaith
• wedi rhoi gwybodaeth anghywir
• wedi eich gordalu mewn camgymeriad

Gwybodaeth am sut i ad-dalu鈥檙 arian sy鈥檔 ddyledus gennych o ordaliad budd-dal.

Gallwch weithio a chael Lwfans Gofalwr, cyn belled 芒鈥檆h bod yn treulio o leiaf 35 awr yn eich r么l gofalu.

Gallwch gael cefnogaeth i chi neu鈥檙 person rydych chi鈥檔 gofalu amdano gan eich cyflogwr, cynghorau lleol a sefydliadau eraill.

Amser i ffwrdd ar gyfer argyfwng

Gallwch ofyn i鈥檆h cyflogwr am amser i ffwrdd i ddelio ag argyfwng sy鈥檔 cynnwys rhywun arall sy鈥檔 dibynnu arnoch chi am ofal. Mae faint o amser i ffwrdd a gewch yn dibynnu ar eich sefyllfa.

Os nad ydych yn gymwys i gael amser i ffwrdd, efallai y bydd eich cyflogwr yn caniat谩u 鈥榓bsenoldeb tosturiol鈥� i chi ar gyfer sefyllfaoedd brys.

Gweithio hyblyg

Os oes angen i chi weithio鈥檔 fwy hyblyg, er enghraifft gweithio rhan amser neu weithio gartref, gallwch ofyn am weithio hyblyg.

Nid oes rhaid i chi ddweud wrth eich cyflogwr am eich r么l gofalu na rhoi rheswm arall pam mae angen i chi weithio鈥檔 fwy hyblyg.

Gofal seibiant neu ofal 鈥榚gwyl fer鈥�

Os oes angen rhywun arnoch i helpu i ofalu am y person rydych chi鈥檔 gofalu amdano tra鈥檆h bod chi yn y gwaith, gallwch wneud cais am ofal seibiant (a elwir hefyd yn ofal 鈥榮eibiant byr鈥�).

Mae鈥檙 opsiynau gofal seibiant yn cynnwys:

• cael gofalwr 芒 th芒l neu wirfoddolwr i eistedd gyda鈥檙 person rydych yn gofalu amdano am ychydig oriau
• lle rheolaidd mewn canolfan gofal dydd i鈥檙 person rydych yn gofalu amdano

Efallai y bydd eich cyngor lleol yn talu am ofal seibiant ond bydd arnoch chi a鈥檙 person rydych yn gofalu amdano cyn y gallwch wneud cais.

.

Cyngor ar ddechrau gweithio

Os oes angen help arnoch i ddechrau neu ddychwelyd i鈥檙 gwaith, cysylltwch 芒鈥檆h Canolfan Byd Gwaith lleol i gael help ar sut i gyfuno gwaith 芒鈥檆h cyfrifoldebau gofalu.