T芒l ac Absenoldeb Mabwysiadu Statudol: arweiniad i gyflogwyr

Printable version

1. Hawl

Pan fo cyflogai鈥檔 cymryd amser i ffwrdd o鈥檙 gwaith er mwyn mabwysiadu plentyn neu i gael plentyn drwy drefniant mam fenthyg, mae鈥檔 bosibl bod ganddo hawl i D芒l ac Absenoldeb Mabwysiadu Statudol.

Mae鈥檙 canllaw hwn hefyd ar gael yn Saesneg (English).

Absenoldeb Mabwysiadu Statudol

Gall cyflogeion gymryd hyd at 52 wythnos o Absenoldeb Mabwysiadu Statudol. Gelwir y 26 wythnos gyntaf yn 鈥楢bsenoldeb Mabwysiadu Cyffredin鈥�, a鈥檙 26 olaf yn 鈥楢bsenoldeb Mabwysiadu Ychwanegol鈥�.

Gall absenoldeb ddechrau:

  • ar y dyddiad mae鈥檙 plentyn yn dechrau byw gyda鈥檙 cyflogai neu hyd at 14 diwrnod cyn y dyddiad lleoli disgwyliedig (mabwysiadu yn y DU)
  • pan fo鈥檙 cyflogai wedi鈥檌 baru 芒 phlentyn i鈥檞 leoli 芒 hwy gan asiantaeth mabwysiadu yn y DU
  • pan fo plentyn yn cyrraedd y DU neu cyn pen 28 diwrnod o鈥檙 dyddiad hwn (mabwysiadu o dramor)
  • y diwrnod y cafodd y plentyn ei eni neu鈥檙 diwrnod wedyn (rhieni sydd 芒 threfniadau mam fenthyg)

T芒l Mabwysiadu Statudol

Mae T芒l Mabwysiadu Statudol (SAP) ar gyfer cyflogai yn:

  • 90% o鈥檌 enillion wythnosol cyfartalog gros am y 6 wythnos gyntaf
  • 拢187.18 yr wythnos neu鈥檔 90% o鈥檌 enillion wythnosol cyfartalog gros (pa un bynnag sydd isaf) ar gyfer y 33 wythnos nesaf

Mae angen didynnu treth ac Yswiriant Gwladol.

Cyfrifo absenoldeb a th芒l mabwysiadu cyflogai gan ddefnyddio cyfrifiannell mamolaeth a thadolaeth (yn agor tudalen Saesneg).

Mae gan rai mathau o gyflogaeth, megis gweithwyr asiantaeth, cyfarwyddwyr a gweithwyr addysgol, wahanol reolau o ran hawl (yn agor tudalen Saesneg).

Absenoldeb neu d芒l ychwanegol

Gallwch gynnig mwy na鈥檙 symiau statudol os oes gennych gynllun cwmni ar gyfer absenoldeb a th芒l mabwysiadu. Mae鈥檔 rhaid i chi wneud yn si诺r bod polis茂au o ran y cynlluniau hyn yn glir ac ar gael i staff.

Adennill taliadau

Hyd yn oed os ydych yn talu mwy na鈥檙 swm statudol i gyflogai, fel arfer, gallwch ond adennill 92% o鈥檙 swm hwnnw. Efallai y gallwch adennill 108.5% os ydych yn gymwys i gael Rhyddhad Cyflogwr Bach. Darllenwch ragor am adennill t芒l statudol.

Hawliau cyflogaeth

Diogelir hawliau cyflogaeth (yn agor tudalen Saesneg) cyflogai (fel yr hawl i gyflog, gwyliau a dychwelyd i swydd) yn ystod absenoldeb mabwysiadu. Rydych yn dal i orfod talu T芒l Mabwysiadu Statudol hyd yn oed os ydych yn 谤丑辞颈鈥檙 gorau i fasnachu.

2. Cymhwystra

Bydd rhai cyflogeion ddim yn gymwys am absenoldeb a th芒l efo鈥檌 gilydd.

Absenoldeb Mabwysiadu Statudol

Mae鈥檔 rhaid i鈥檙 cyflogeion wneud y canlynol:

Nid oes yn rhaid iddynt roi tystiolaeth o鈥檙 mabwysiadu neu o鈥檙 trefniant 芒 mam fenthyg oni bai eich bod yn gofyn amdani.

Absenoldeb ar gyfer cyflogeion sy鈥檔 mabwysiadu plentyn o dramor

Rhaid i gyflogai hefyd lofnodi ffurflen SC6 os yw鈥檔 mabwysiadu plentyn o dramor gyda phartner. Mae hyn yn cadarnhau nad yw鈥檔 cymryd absenoldeb na th芒l tadolaeth.

T芒l Mabwysiadu Statudol

Mae鈥檔 rhaid i gyflogai:

Defnyddiwch y cyfrifiannell t芒l mabwysiadu (yn agor tudalen Saesneg) er mwyn gwirio cymhwystra鈥檙 cyflogai ac i gyfrifo鈥檌 wythnos paru, cyfnod perthnasol, cyfnod rhybudd a th芒l mabwysiadu.

Mae rheolau arbennig ar gyfer rhai amgylchiadau (yn agor tudalen Saesneg), er enghraifft os yw鈥檙 cyflogai yn gadael neu鈥檔 mynd yn s芒l, neu mae ei blentyn yn marw.

T芒l ar gyfer cyflogeion sy鈥檔 mabwysiadu plentyn o dramor

Mae鈥檙 gofynion yr un peth ar gyfer cyflogeion sy鈥檔 mabwysiadu o dramor, ond mae鈥檔 rhaid iddynt fod wedi鈥檜 cyflogi鈥檔 barhaus gennych am o leiaf 26 wythnos ar ddechrau鈥檙 wythnos pan fydd y t芒l yn cychwyn.

Rhaid iddynt hefyd lofnodi ffurflen SC6 os ydynt yn mabwysiadu 芒 phartner. Mae hyn yn cadarnhau nad yw鈥檔 cymryd absenoldeb na th芒l tadolaeth.

T芒l ar gyfer cyflogeion sydd 芒 threfniadau mam fenthyg

Mae鈥檙 gofynion yr un peth ar gyfer cyflogeion sydd 芒 threfniadau mam fenthyg, ond mae鈥檔 rhaid iddynt fod wedi鈥檜 cyflogi鈥檔 barhaus gennych am o leiaf 26 wythnos hyd at unrhyw ddiwrnod yn y 15fed wythnos cyn y disgwylir i鈥檙 baban gael ei eni.

Os ydych yn gofyn amdani, mae鈥檔 rhaid iddynt hefyd roi tystiolaeth i chi eu bod yn bwriadu dod yn rhiant cyfreithiol y baban.

Pwy sydd ddim yn gallu bod yn gymwys

Ni fydd cyflogai yn gymwys ar gyfer absenoldeb na th芒l mabwysiadu os yw鈥檙 canlynol yn wir:

  • mae鈥檔 dod yn warcheidwad arbennig neu ofalwr sy鈥檔 berthynas
  • mae鈥檔 mabwysiadu llysblentyn neu aelod o鈥檙 teulu
  • mae鈥檔 mabwysiadu鈥檔 breifat, er enghraifft heb ganiat芒d oddi wrth awdurdod yn y DU neu asiantaeth mabwysiadu

3. Cyfnod rhybudd

Nid oes rhaid i rybudd fod ar bapur oni bai eich bod y gofyn am hynny.

T芒l Mabwysiadu Statudol

Mae鈥檔 rhaid i gyflogeion roi 28 diwrnod o rybudd cyn eu bod am gael eu T芒l Mabwysiadu Statudol, oni bai bod yr amser rhwng paru鈥檙 plentyn a鈥檌 leoli yn llai na hynny.

Absenoldeb Mabwysiadu Statudol

Mae鈥檔 rhaid i gyflogeion roi gwybod y canlynol i chi cyn pen 7 diwrnod o gael eu paru 芒 phlentyn:

  • faint o absenoldeb mae am gael
  • dyddiad dechrau eu habsenoldeb mabwysiadu
  • 鈥榙yddiad y lleoli鈥� - y dyddiad disgwyliedig neu鈥檙 dyddiad gwirioneddol y lleolir y plentyn 芒 hwy

Mae gennych 28 diwrnod i ysgrifennu atynt i gadarnhau dyddiad dechrau a dyddiad dod i ben eu habsenoldeb.

Mae yna wahanol reolau ar gyfer mabwysiadu o dramor a threfniadau 芒 mam fenthyg sydd dramor.

Absenoldeb ar gyfer cyflogeion sy鈥檔 mabwysiadu plentyn o dramor

Cyn pen 28 diwrnod ar 么l cael eu 鈥榟ysbysiad swyddogol鈥�, rhaid i gyflogeion sy鈥檔 mabwysiadu o dramor roi gwybod i chi ddyddiad yr hysbysiad a phryd y maent yn disgwyl i鈥檙 plentyn gyrraedd y DU.

Os ydynt wedi gweithio i chi am lai na 26 wythnos, gallant roi gwybod i chi cyn pen 28 diwrnod o鈥檙 dydd Sul yn eu 26ain wythnos yn lle hynny.

Rhaid iddynt roi gwybod y canlynol i chi:

  • y dyddiad mae鈥檙 plentyn yn cyrraedd y DU mewn gwirionedd - cyn pen 28 diwrnod o鈥檙 dyddiad hwn
  • faint o absenoldeb y maent eisiau a phryd y maent am iddo ddechrau - gan roi o leiaf 28 diwrnod o rybudd i chi

Mae gennych 28 diwrnod i ysgrifennu atynt i gadarnhau dyddiad dechrau a dyddiad dod i ben eu habsenoldeb.

Absenoldeb ar gyfer cyflogeion sydd 芒 threfniadau mam fenthyg

O leiaf 15 wythnos cyn y dyddiad disgwyl, mae鈥檔 rhaid i gyflogeion sydd 芒 threfniadau mam fenthyg roi gwybod i chi pryd mae鈥檙 babi i fod i gael ei eni a phryd y maent eisiau dechrau eu habsenoldeb. Gallwch ofyn i gael hyn yn ysgrifenedig.

Mae gennych 28 diwrnod i ysgrifennu atynt i gadarnhau dyddiad dechrau a dyddiad dod i ben eu habsenoldeb.

Newidiadau i ddyddiadau absenoldeb

Rhaid i gyflogeion roi gwybod i chi am newidiadau i ddyddiadau absenoldeb o leiaf 28 diwrnod cyn eu dyddiad dechrau gwreiddiol neu鈥檙 dyddiad dechrau newydd - p鈥檜n bynnag sydd gynharaf.

Rhaid i chi ysgrifennu atynt os oes rhaid i chi newid dyddiadau dechrau a dyddiadau dod i ben eu habsenoldeb.

Rhaid i gyflogeion roi 8 wythnos o rybudd os ydynt am newid y dyddiad y maent am ddychwelyd i鈥檙 gwaith.

4. Tystiolaeth o fabwysiadu

Mae鈥檔 rhaid i gyflogeion roi tystiolaeth o fabwysiadu i chi er mwyn bod yn gymwys ar gyfer T芒l Mabwysiadu Statudol. Nid oes angen tystiolaeth ar gyfer Absenoldeb Mabwysiadu Statudol oni bai eich bod yn gofyn amdani.

Ar gyfer mabwysiadu rhaid i鈥檙 dystiolaeth ddangos y canlynol:

  • enw a chyfeiriad yr asiantaeth a鈥檙 cyflogai
  • y dyddiad y cafodd y plentyn ei baru, er enghraifft y dystysgrif paru
  • y dyddiad disgwyliedig neu鈥檙 dyddiad gwirioneddol y lleolir y plentyn, er enghraifft llythyr gan yr asiantaeth
  • 鈥榟ysbysiad swyddogol鈥� yr awdurdod DU perthnasol yn cadarnhau bod y rhiant yn cael mabwysiadu (mabwysiadu o dramor yn unig)
  • y dyddiad y cyrhaeddodd y plentyn yn y DU, er enghraifft tocyn awyren (mabwysiadu o dramor yn unig)

Mae鈥檔 rhaid i chi gadw cofnodion o鈥檙 dystiolaeth.

Trefniadau mam fenthyg

Nid oes angen tystiolaeth ar gyfer absenoldeb neu d芒l oni bai eich bod yn gofyn amdani.

Os ydych yn gofyn amdani mae鈥檔 rhaid i gyflogeion roi datganiad ysgrifenedig i chi (鈥榙atganiad statudol鈥�) er mwyn cadarnhau鈥檙 canlynol:

  • eu bod yn bwriadu gwneud cais am orchymyn rhieni (yn agor tudalen Saesneg) yn ystod y 6 mis ar 么l enedigaeth y baban
  • maent yn disgwyl i鈥檙 gorchymyn gael ei roi (er enghraifft oherwydd nid oes ganddynt unrhyw euogfarnau yn eu herbyn yn ymwneud 芒 phlant, ac mae鈥檙 fam fiolegol neu鈥檙 tad biolegol yn cytuno i鈥檙 trefniant)

5. Gwrthod t芒l neu absenoldeb

Absenoldeb Mabwysiadu Statudol

Ni allwch wrthod absenoldeb mabwysiadu na newid faint o absenoldeb mae cyflogai am ei gymryd.

Ar gyfer mabwysiadu gallwch ohirio鈥檙 dyddiad dechrau os nad oes gan y cyflogai esgus rhesymol dros beidio 芒 谤丑辞颈鈥檙 rhybudd cywir i chi. I鈥檞 ohirio, ysgrifennwch ato cyn pen 28 diwrnod o鈥檌 gais am absenoldeb.

T芒l Mabwysiadu Statudol

Gallwch wrthod T芒l Mabwysiadu Statudol os nad yw鈥檙 cyflogai鈥檔 gymwys.

I鈥檞 wrthod, rhowch ffurflen SAP1 i鈥檙 cyflogai cyn pen 7 diwrnod ar 么l eich penderfyniad. Rhaid iddo gael y ffurflen hon cyn pen 28 diwrnod ar 么l ei gais am D芒l Mabwysiadu Statudol neu鈥檙 dyddiad y cafodd ei baru 芒鈥檙 plentyn (p鈥檜n bynnag sydd gynharaf).

6. Cadw cofnodion

Mae鈥檔 rhaid i chi gadw cofnodion ar gyfer Cyllid a Thollau EF (CThEF), gan gynnwys:

Mae鈥檔 rhaid i chi gadw cofnodion am 3 blynedd o ddiwedd y flwyddyn dreth y maent yn berthnasol iddi (er enghraifft drwy ddefnyddio ffurflen SAP2 (yn agor tudalen Saesneg) neu drwy gadw cofnodion eich hun).

7. Help gyda th芒l statudol

I gael help ariannol gyda th芒l statudol, gallwch:

  • adennill taliadau (fel arfer 92%)
  • gwneud cais am daliad ymlaen llaw os na allwch fforddio taliadau