Osgoi a rhoi gwybod am sgamiau ar y rhyngrwyd a gwe-rwydo
Printable version
1. Rhoi gwybod am sgamiau ar y rhyngrwyd a gwe-rwydo
Rhowch wybod am wefannau, e-byst, rhifau ff么n, galwadau ff么n neu negeseuon testun camarweiniol y credwch efallai eu bod yn amheus.
Peidiwch 芒 rhoi gwybodaeth breifat (megis manylion banc neu gyfrineiriau), ateb negeseuon testun, lawrlwytho atodiadau na chlicio ar unrhyw gysylltiadau mewn e-byst os nad ydych yn si诺r eu bod yn rhai dilys.
Mae鈥檙 canllaw hwn hefyd ar gael yn Saesneg.
E-byst
Anfonwch e-byst amheus ymlaen i [email protected].
Bydd y yn ymchwilio iddynt.
Negeseuon testun
Anfonwch negeseuon testun amheus ymlaen i 7726 - mae鈥檔 rhad ac am ddim.
Bydd hyn yn rhoi gwybod i ddarparwr eich ff么n symudol am y neges.
Hysbysebion
. Gallwch roi gwybod am hysbysebion a ganfuwyd ar-lein, gan gynnwys y rheini a ganfuwyd mewn peiriannau chwilio, ar wefannau neu ar y cyfryngau cymdeithasol.
Gallwch hefyd wneud y canlynol:
- os gwnaethoch ganfod y rhain yng nghanlyniadau chwilio ar Google聽
- os gwnaethoch ganfod y rhain yng nghanlyniadau chwilio ar Bing聽
Os ydych yn credu eich bod wedi dioddef twyll neu sgam ar-lein
Cysylltwch ag Action Fraud os ydych yn credu eich bod wedi colli arian neu wedi eich hacio o ganlyniad i dwyll neu sgam ar-lein, a鈥檆h bod yng Nghymru neu Loegr. Gallwch wneud y canlynol:
- - gallwch naill ai gofrestru ar gyfer cyfrif neu fynd yn eich blaen fel 鈥榞westai鈥�
- ffonio 0300 123 2040 - gallwch roi gwybod am ba iaith yr hoffech ei defnyddio yn ystod yr alwad
Os ydych yn yr Alban a鈥檆h bod wedi colli arian o ganlyniad i dwyll neu sgam ar-lein, .
Osgoi gwefannau, e-byst a rhifau ff么n sy鈥檔 dynwared gwasanaethau鈥檙 llywodraeth
Mae rhai gwefannau, e-byst neu rifau ff么n yn edrych fel pe baent yn rhan o wasanaeth swyddogol gan y llywodraeth pan nad ydynt felly, neu maent yn honni eu bod yn gallu helpu鈥檔 fwy nag y gallant mewn gwirionedd. Mae rhai yn gwneud i chi dalu am bethau a fyddai am ddim neu鈥檔 rhatach pe byddech wedi defnyddio gwasanaeth swyddogol y llywodraeth.
Chwiliwch ar 188体育 (yn agor tudalen Saesneg) i ddod o hyd i rifau ff么n a gwasanaethau swyddogol y llywodraeth, er enghraifft os ydych yn dymuno gwneud cais i鈥檙 DVLA am drwydded yrru.
2. Rhoi gwybod am sgamiau e-byst, negeseuon testun, galwadau ff么n a llythyrau yn enw CThEF
Gallwch roi gwybod am e-byst, negeseuon testun, galwadau ff么n a llythyrau amheus i Gyllid a Thollau EF (CThEF). Mae sut yr ydych yn gwneud hyn yn dibynnu ar beth rydych wedi鈥檌 gael.
Dilynwch y camau isod os cawsoch y canlynol:
- neges destun, anfonwch hon ymlaen i 60599 - caiff t芒l ei godi arnoch ar gyfradd eich rhwydwaith
- e-bost, anfonwch hwn ymlaen i [email protected]
- neges mewn rhaglen, er enghraifft WhatsApp, tynnwch sgrinlun a鈥檌 anfon drwy e-bost i [email protected]
- galwad ff么n yn gofyn am wybodaeth bersonol neu鈥檔 bygwth dwyn achos cyfreithlon yn eich erbyn,
- llythyr, cysylltwch 芒鈥檙 t卯m yn CThEF y mae鈥檙 llythyr yn nodi ei fod oddi wrtho (yn agor tudalen Saesneg), er enghraifft y t卯m Hunanasesiad
Bydd eich cyfeiriad e-bost a鈥檆h rhif ff么n yn cael eu rhannu 芒 sefydliadau eraill os yw hynny鈥檔 angenrheidiol er mwyn rhoi terfyn ar y sgam.
Os ydych wedi rhoi eich manylion personol i rywun
Cysylltwch 芒 th卯m diogelwch CThEF os ydych yn credu eich bod wedi rhoi unrhyw wybodaeth bersonol wrth ateb e-bost neu neges destun amheus.
Rhowch fanylion cryno o鈥檙 hyn rydych wedi鈥檌 ddatgelu (er enghraifft enw, cyfeiriad, Dynodydd Defnyddiwr CThEF, cyfrinair) ond peidiwch 芒 rhoi eich manylion personol yn yr e-bost.
T卯m diogelwch CThEF
[email protected]听听
Adnabod sgamiau yn enw CThEF
Ni chewch byth e-bost, neges destun, neges mewn rhaglen (er enghraifft WhatsApp) na galwad ff么n gan CThEF sy鈥檔 gwneud y canlynol:
- rhoi gwybod i chi am ad-daliad treth neu gosb
- gofyn am eich gwybodaeth bersonol neu鈥檆h gwybodaeth am daliadau
Gwiriwch arweiniad CThEF ar adnabod sgamiau os nad ydych yn si诺r.
3. Rhoi gwybod am sgamiau fisa a mewnfudo
Ni ofynnir i chi, ar unrhyw adeg, i dalu am fisa gan ddefnyddio鈥檙 dulliau canlynol:
- arian parod听听聽
- trosglwyddiad arian听听听听
i roi gwybod am sgamiau fisa a mewnfudo. Dylech gynnwys:
- copi o鈥檙 e-bost amheus a gawsoch, cyfeiriad e-bost yr anfonwr a鈥檙 dyddiad a鈥檙 amser yr anfonwyd yr e-bost听听听听
- manylion o鈥檙 hyn a anfonoch mewn ateb, os gwnaethoch ateb - er enghraifft a wnaethoch anfon eich manylion banc, cyfeiriad neu gyfrinair
Gallwch hefyd roi gwybod i鈥檙 heddlu am e-byst, llythyrau neu alwadau ff么n amheus drwy Action Fraud.