Rhannu gwybodaeth y tu allan i鈥檙 llys mewn achosion teulu
Pryd y gallwch chi rannu gwybodaeth am eich achos, beth allwch chi ei rannu a beth i鈥檞 wneud os bydd rhywun arall yn rhannu gwybodaeth.
Trosolwg
Dylech ddarllen y canllaw hwn os ydych yn cymryd rhan mewn achosion teulu yn ymwneud 芒 phlant. Mae鈥檔 esbonio:
- pam y ceir rheolau am rannu gwybodaeth am achos y tu allan i鈥檙 llys
- pryd y gallwch rannu gwybodaeth am eich achos
- sut y gallwch rannu gwybodaeth am eich achos yn ddiogel
Mae hefyd yn rhoi gwybodaeth am yr hyn sy鈥檔 digwydd os bydd rhywun yn rhannu gwybodaeth am achos pan na ddylent wneud hynny.
Nid yw鈥檙 canllaw hwn yn berthnasol i geisiadau am orchmynion rhieni (o dan Ddeddf Ffrwythlondeb ac Embryoleg Dynol 2008).
Pam y ceir cyfyngiadau am rannu gwybodaeth am achos y tu allan i鈥檙 llys
Weithiau, gelwir rhannu gwybodaeth am achos yn 鈥榙atgelu gwybodaeth鈥� neu 鈥榗yfathrebu gwybodaeth鈥�.
Mae鈥檙 gyfraith yn caniat谩u i chi rannu gwybodaeth am eich achos ond dim ond mewn amgylchiadau penodol. Mae hyn er mwyn diogelu preifatrwydd pobl sy鈥檔 rhan o鈥檆h achos chi, yn enwedig plant.
Os ydych chi鈥檔 rhannu gwybodaeth benodol am achos sy鈥檔 ymwneud 芒 phlentyn mae鈥檔 bosibl y gallech chi gael eich dirwyo neu eich carcharu am ddirmygu鈥檙 llys. Neu efallai y byddwch yn cyflawni trosedd, os byddwch yn rhannu gwybodaeth benodol tra bod achos yn dal i fynd rhagddo.
Pryd y gallwch rannu gwybodaeth am eich achos
Gallwch rannu gwybodaeth am eich achos yn ddiogel:
- 芒鈥檆h cynrychiolwyr cyfreithiol
- 芒 phobl eraill sy鈥檔 bart茂on yn yr achos a鈥檜 cynrychiolwyr cyfreithiol
- ag arbenigwr sydd wedi鈥檌 benodi gan y llys
- swyddogion neu sy鈥檔 ymwneud 芒鈥檙 achos
- swyddog adolygu annibynnol awdurdod lleol
- yr Asiantaeth Cymorth Cyfreithiol
Gallwch rannu gwybodaeth ag unrhyw berson arall lle mae hyn yn angenrheidiol er mwyn i chi gael:
- cyngor cyfrinachol preifat i鈥檆h cynorthwyo i gyflwyno鈥檆h achos neu gael cymorth yn ystod achos
- gwasanaeth cyfryngu neu gymorth i ddatrys anghytundeb rhyngoch chi ac unrhyw unigolyn arall sy鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檙 achos
- cyngor neu gymorth gyda chwyn am yr achos neu rywun sy鈥檔 ymwneud 芒鈥檙 achos (fel tyst arbenigol sy鈥檔 ymwneud 芒鈥檙 achos)
Rhesymau eraill dros rannu gwybodaeth
Mae rhai sefyllfaoedd penodol eraill lle caniateir i chi rannu gwybodaeth benodol am eich achos. Mae rheolau llys (Rheolau Trefniadaeth Teulu 2010 a chyfarwyddiadau ymarfer) sy鈥檔 nodi gyda phwy y gallwch rannu pa wybodaeth, ac at ba ddiben. Er enghraifft, gallwch rannu copi o鈥檙 dyfarniad yn eich achos gyda swyddog heddlu at ddibenion ymchwiliad troseddol. Neu gallwch rannu unrhyw wybodaeth o鈥檙 achos gyda pherson sy鈥檔 weithiwr gofal iechyd proffesiynol i gael gofal iechyd neu gwnsela ar eich cyfer chi neu鈥檙 plentyn.
Os ydych am rannu gwybodaeth am eich achos am reswm, neu gyda pherson, nad yw wedi鈥檌 gynnwys yn y canllaw hwn, rhaid i chi yn gyntaf ofyn i鈥檆h cynrychiolydd cyfreithiol am gyngor.
Os ydych yn cynrychioli eich hun, yn gyntaf rhaid i chi ofyn i鈥檙 barnwr neu鈥檙 ynadon sy鈥檔 ymwneud 芒鈥檙 achos am gyngor a chaniat芒d.
Hefyd, gallai鈥檙 barnwr neu鈥檙 ynadon sy鈥檔 delio 芒鈥檆h achos wneud gorchymyn gan y llys yn nodi pa wybodaeth y gellir, neu na ellir, ei rhannu am eich achos.
Beth allwch chi ei rannu am achos
Lle nad yw rheolau鈥檙 llys yn berthnasol, efallai na fyddwch yn gallu rhannu unrhyw wybodaeth am yr achos tra鈥檌 fod yn mynd rhagddo. Mae鈥檔 bosibl y byddwch yn gallu rhannu鈥檙 wybodaeth ar 么l i鈥檙 achos ddod i ben. Ni allwch rannu dyfarniad drafft 鈥� un nad yw wedi鈥檌 gwblhau eto ac wedi鈥檌 roi鈥檔 ffurfiol gan y llys.
Ar 么l i鈥檙 achos ddod i ben, efallai y byddwch yn gallu rhannu gwybodaeth benodol am yr achos sydd wedi鈥檌 wneud yn hysbys yn ysgrifenedig neu a ddywedwyd y tu mewn neu鈥檙 tu allan i鈥檙 llys. Mae hyn yn cynnwys:
- enw鈥檙 plentyn
- y ffaith bod achos wedi digwydd
- natur yr anghydfod
- y dyfarniad terfynol
Fodd bynnag, rhaid i chi ofyn am ganiat芒d gan y llys i rannu gwybodaeth arall, megis:
- dogfennau ar ffeil y llys
- datganiadau tyst
- adroddiadau a wnaed yn y llys
Gall y llys hefyd fod wedi gwneud gorchymyn yn dweud na ellir rhannu rhywfaint o鈥檙 wybodaeth neu鈥檙 holl wybodaeth hyd yn oed ar 么l i鈥檙 achos ddod i ben. Er mwyn bod yn sicr o鈥檙 hyn y gallwch ei rannu, rhaid i chi bob amser wirio gyda鈥檙 llys yn gyntaf.
Rhaid i bawb rydych yn rhannu gwybodaeth 芒 nhw ei defnyddio dim ond am y rheswm y cawsant yr wybodaeth yn unig. Er enghraifft, os ydych yn rhannu gwybodaeth at ddibenion cyfryngu, ni ddylid ei defnyddio ar gyfer unrhyw beth arall. Os bydd rhywun yn defnyddio鈥檙 wybodaeth at ddibenion eraill, gallent fod yn dirmygu鈥檙 llys a gallent wynebu cosb o ddirwy neu garchar. Hefyd, os bydd rhywun yn rhannu gwybodaeth tra bod yr achos yn mynd rhagddo, fe allent fod yn cyflawni trosedd.
Beth mae 鈥榬hannu gwybodaeth am achos鈥� yn ei olygu
Mae rhannu gwybodaeth yn cynnwys siarad amdano neu ei ysgrifennu i lawr. Mae hyn yn cynnwys anfon dogfennau at rywun drwy鈥檙 post neu e-bost. Mae hefyd yn cynnwys rhannu gwybodaeth ar-lein, gan gynnwys ar gyfryngau cymdeithasol.
Dim ond ar adegau penodol y mae鈥檙 rheolau鈥檔 caniat谩u ichi rannu gwybodaeth a dim ond gyda rhai pobl yn dibynnu ar amgylchiadau a statws yr achos. Os ydych yn dal yn ansicr ar 么l darllen y canllaw hwn, dylech ofyn i鈥檙 llys 鈥� yn enwedig os ydych am ei rannu鈥檔 gyhoeddus, megis ar gyfryngau cymdeithasol.
Rhannu gwybodaeth yn ddiogel
Hyd yn oed os caniateir i chi rannu gwybodaeth am eich achos, rhaid i chi ei rannu mewn ffordd ddiogel yn unig. Y rheswm am hyn yw oherwydd y gallai鈥檙 wybodaeth gynnwys manylion sensitif neu bersonol amdanoch chi neu unigolyn arall sy鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檙 achos, gan gynnwys plant.
Hefyd, os ydych yn rhannu gwybodaeth mewn modd nas caniateir gan y gyfraith, gallech fod yn dirmygu鈥檙 llys. Efallai eich bod wedi cyflawni trosedd a gallech wynebu cosbau difrifol.
Mae rhai canllawiau syml i鈥檞 dilyn wrth rannu gwybodaeth am eich achos a ble y caniateir i chi ei rannu:
Anfonwch yr wybodaeth at y person cywir
Os ydych yn anfon gwybodaeth drwy鈥檙 post neu drwy e-bost, gwnewch yn si诺r:
- y gellir adnabod y person rydych yn ei hanfon ato yn 么l ei enw
- eich bod yn nodi 鈥榩reifat a chyfrinachol鈥� ar yr wybodaeth
- nad ydych yn anfon e-bost i gyfeiriad cyswllt cyffredinol sefydliad
Byddwch yn glir ac yn benodol
Gwnewch yn glir iddynt pam eu bod yn ei derbyn ac mai dim ond am y rheswm y maent yn ei derbyn y gallant ddefnyddio鈥檙 wybodaeth.
Gwnewch yn si诺r eu bod yn deall y canlynol:
- bod yr wybodaeth rydych chi鈥檔 ei rhannu gyda nhw yn gyfrinachol
- a allant rannu鈥檙 wybodaeth gyda phobl eraill
- a oes angen eich caniat芒d arnynt i wneud hynny
Dylech esbonio鈥檙 wybodaeth hon yn ysgrifenedig fel ei bod yn glir i鈥檙 ddau ohonoch.
Cadwch gofnod
Cadwch gofnod cywir o ba ddogfennau neu wybodaeth arall rydych wedi鈥檜 rhannu a gyda phwy rydych wedi rhannu鈥檙 rhain, gan gynnwys eu:
- henwau
- teitl eu swydd
- manylion cyswllt
Dylech hefyd wneud nodyn o鈥檙 rheswm pam y gwnaethoch benderfynu rhannu鈥檙 wybodaeth gyda nhw a鈥檙 hyn y gwnaethoch ei ddweud wrthynt am basio鈥檙 wybodaeth ymlaen.
Pwy all rannu gwybodaeth am achos
Gall unrhyw un sy鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檙 achos llys rannu gwybodaeth am eich achos yn y ffyrdd a ddisgrifir yn y canllaw hwn. Mae hyn yn cynnwys:
- rhiant neu warcheidwad cyfreithiol y plentyn sy鈥檔 rhan o鈥檙 achos
- yr awdurdod lleol mewn achosion gofal
- plentyn sy鈥檔 rhan o鈥檙 achos
- cynrychiolydd cyfreithiol unrhyw un o鈥檙 uchod.
Os oes angen caniat芒d y barnwr neu鈥檙 ynad ar rywun i rannu gwybodaeth am yr achos, efallai y bydd y llys yn gofyn i chi am eich barn ar rannu鈥檙 wybodaeth.
Y cyfryngau
Gall y cyfryngau fynychu鈥檙 rhan fwyaf o achosion teulu mewn unrhyw lys. Ni allant fynychu rhai gwrandawiadau, er enghraifft y rhai sy鈥檔 ymwneud 芒 mabwysiadu, gorchmynion lleoli, neu orchmynion rhianta.
Hyd yn oed pan all aelodau o鈥檙 cyfryngau fynychu gwrandawiad, mae cyfyngiadau ar yr hyn y gallant ei adrodd. Er enghraifft, efallai na fyddant bob amser yn gallu cyhoeddi manylion yr hyn a ddigwyddodd yn y llys a鈥檙 hyn a ddywedwyd yn y dystiolaeth 鈥� yn enwedig mewn achosion sy鈥檔 ymwneud 芒 phlant. Efallai y bydd angen iddynt gadw manylion y bobl sy鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檙 achos yn ddienw.
Am ragor o wybodaeth, gweler Presenoldeb y cyfryngau mewn gwrandawiadau llys teulu.
Pobl eraill yn rhannu gwybodaeth am yr achos
Os ydych wedi siarad 芒 rhywun am eich achos at ddibenion cyfryngu neu ymchwilio i g诺yn, efallai y bydd angen iddynt basio鈥檆h gwybodaeth ymlaen. Yr enw ar hyn yw 鈥榙atgelu ymlaen鈥�. Dim ond i鈥檙 un diben ag y cawsant yr wybodaeth y gallant ei rhannu - er enghraifft, ymchwilio i g诺yn.
Yn dibynnu ar y rheswm pam y rhannwyd yr wybodaeth, efallai y bydd angen i chi gytuno cyn y gall y person rannu gwybodaeth ymlaen. Cewch roi eich cytundeb ar lafar neu yn ysgrifenedig. Er hynny, mae鈥檔 well rhoi eich caniat芒d yn ysgrifenedig fel na cheir camddealltwriaeth am yr hyn y cytunwyd arno. Os mai鈥檆h rheswm am siarad 芒 rhywun am eich achos oedd dim ond i gael cyngor neu gymorth, ni chaiff yr unigolyn hwnnw rannu unrhyw wybodaeth ag unrhyw un arall. Mae hyn oherwydd bod rhaid i鈥檙 wybodaeth hon aros yn gyfrinachol.
Gall pobl eraill sy鈥檔 ymwneud 芒鈥檙 achos hefyd rannu gwybodaeth am yr achos, os ydynt yn cydymffurfio 芒鈥檙 cyfyngiadau a amlinellir yn y canllaw hwn. Gallai hyn gynnwys gwybodaeth a ddarparwyd gennych yn yr achos. Nid oes angen eich caniat芒d arnynt i wneud hynny. Mae modd i鈥檙 wybodaeth hon hefyd gael ei phasio ymlaen heb eich caniat芒d.
Pryd i gael caniat芒d gan y barnwr neu鈥檙 llys
Gall y barnwr yn eich achos wneud gorchymyn llys sy鈥檔 nodi鈥檔 glir pa wybodaeth am eich achos y gellir ei rhannu a gyda phwy y gellir ei rhannu. Os bu鈥檔 rhaid i chi gael caniat芒d gan y barnwr i rannu gwybodaeth am eich achos, bydd angen i chi hefyd ofyn i鈥檙 barnwr a all eraill ei rannu a sut y gallant wneud hynny.
Os ydych chi, neu unigolyn arall, eisiau cyhoeddi gwybodaeth am achosion sy鈥檔 mynd ymlaen ar hyn o bryd i鈥檙 cyhoedd, bydd angen i chi geisio caniat芒d y barnwr. Byddai hyn yn cynnwys rhannu gwybodaeth ar gyfryngau cymdeithasol. Ar 么l yr achos, gallwch gyhoeddi gwybodaeth o dan yr amgylchiadau a nodir yn y canllaw hwn, oni bai bod y barnwr wedi gorchymyn na allwch wneud hynny.
Gall y llys gyfyngu neu awdurdodi pa wybodaeth y gellid ei phasio ymlaen mewn unrhyw achos. Os oes gennych bryderon am wybodaeth yn cael ei phasio ymlaen i rywun arall, dylech ofyn i鈥檙 llys ystyried cyfyngu ar wybodaeth y gellid ei phasio ymlaen.
Os bydd rhywun yn rhannu gwybodaeth am achos heb ganiat芒d y llys
Os bydd rhywun wedi rhannu gwybodaeth am achos pan na ddylent wneud hynny, dylech ddweud wrth y llys ar unwaith. Dylech roi cymaint o wybodaeth ag sydd gennych am:
- yr hyn a ddywedodd y person
- gyda phwy y gwnaethant siarad
- yr hyn a wyddant am yr achos
- pa wybodaeth neu ddogfennau maent wedi鈥檜 rhannu
Os yw鈥檙 person yn rhywun yr ydych wedi rhannu gwybodaeth 芒 nhw, dylech hefyd ddweud wrth y llys am:
- unrhyw gyfathrebu rydych wedi鈥檌 gael 芒 nhw
- y rhesymau y gwnaethoch drafod eich achos 芒 nhw
- a roesoch eich caniat芒d i basio鈥檙 wybodaeth ymlaen.
Os bydd rhywun yn rhannu gwybodaeth am achos pan na ddylent wneud, efallai ei fod yn dirmygu鈥檙 llys neu efallai ei fod wedi cyflawni trosedd. Os ydych yn gwybod bod hyn wedi digwydd, dylech ddweud wrth y llys cyn gynted 芒 phosibl i ddiogelu鈥檙 bobl sy鈥檔 ymwneud 芒鈥檙 achos, yn enwedig unrhyw blant.
Rhagor o wybodaeth
Rhagor o .
I bobl ag anabledd
Mae Gwasanaeth Llysoedd a Thribiwnlysoedd EF (GLlTEF) yn cynnig cymorth, a gall wneud addasiadau rhesymol i bobl ag anableddau er mwyn sicrhau eu bod yn gallu cael mynediad at wasanaethau鈥檙 tribiwnlysoedd a鈥檙 llysoedd heb unrhyw rwystrau. Dylech sy鈥檔 delio 芒鈥檙 achos os:
- oes gennych anabledd sy鈥檔 ei gwneud hi鈥檔 anodd mynd i鈥檙 llys neu gyfathrebu
- os ydych eisiau unrhyw wybodaeth mewn fformat arall 鈥� er enghraifft, print bras
Rhagor o wybodaeth fanwl am addasiadau rhesymol.