188ÌåÓý

Gallai cyflogeion fod yn gymwys ar gyfer Absenoldeb a Thâl Tadolaeth Statudol os yw un o’r canlynol yn wir am y cyflogai a’i bartner:

• maent yn cael babi
• maent yn mabwysiadu plentyn
• maent yn cael babi drwy drefniant mam fenthyg

Absenoldeb Tadolaeth Statudol

Os yw dyddiad disgwyl y babi ar neu cyn 6 Ebrill 2024, neu cyn 6 Ebrill 2024 ar gyfer mabwysiadu

Gall cyflogeion ddewis cymryd naill ai 1 wythnos neu 2 wythnos olynol o absenoldeb. Mae hyd yr absenoldeb yr un peth, hyd yn oed os ydynt yn cael mwy nag un plentyn (er enghraifft, gefeilliaid).

Ni all yr absenoldeb ddechrau cyn yr enedigaeth. Mae’n rhaid i’r dyddiad dechrau fod yn un o’r canlynol:

• y dyddiad geni gwirioneddol
• nifer gytunedig o ddiwrnodau ar ôl yr enedigaeth
• nifer gytunedig o ddiwrnodau ar ôl wythnos ddisgwyliedig yr enedigaeth

Mae’n rhaid i’r absenoldeb orffen cyn pen 56 diwrnod i’r enedigaeth (neu’r dyddiad disgwyl, os daw’r babi’n gynnar).

Mae’r dyddiad dechrau a’r dyddiad dod i ben yn wahanol os bydd y cyflogai’n mabwysiadu.

Os yw dyddiad disgwyl y babi ar ôl 6 Ebrill 2024, neu ar neu ar ôl 6 Ebrill 2024 ar gyfer mabwysiadu

Gall cyflogeion ddewis cymryd naill ai 1 neu 2 wythnos o absenoldeb. Os yw’r cyflogai yn cymryd 2 wythnos, gall eu cymryd naill ai’n olynol neu ar wahân. Mae hyd yr absenoldeb yr un peth, hyd yn oed os ydynt yn cael mwy nag un plentyn (er enghraifft, gefeilliaid).

Ni all yr absenoldeb ddechrau cyn yr enedigaeth. Mae’n rhaid i’r dyddiad dechrau fod yn un o’r canlynol:

• y dyddiad geni gwirioneddol
• nifer benodedig o ddiwrnodau ar ôl yr enedigaethÌý
• dyddiad penodol sydd ar ôl y dyddiad geni

Mae’n rhaid i’r absenoldeb orffen cyn pen 52 wythnos i’r enedigaeth (neu’r dyddiad disgwyl, os daw’r babi’n gynnar).

Mae’r dyddiad dechrau a’r dyddiad dod i ben yn wahanol os bydd y cyflogai’n mabwysiadu.

Mae rheolau gwahanol ar waith .

Tâl Tadolaeth Statudol

Mae Tâl Tadolaeth Statudol ar gyfer cyflogeion cymwys naill ai’n £184.03 yr wythnos neu’n 90% o’u henillion wythnosol cyfartalog (pa un bynnag sydd isaf). Mae angen didynnu treth ac Yswiriant Gwladol.

Mae gan rai mathau o gyflogaeth, megis gweithwyr asiantaeth, cyfarwyddwyr a gweithwyr addysgol, wahanol reolau o ran hawl (yn agor tudalen Saesneg).

Absenoldeb neu dâl ychwanegol

Gall cyflogeion gael mwy o absenoldeb neu dâl os yw un o’r canlynol yn wir:

• mae partner y cyflogai yn dychwelyd i’r gwaith ac ³¾²¹±ð‵µ gymwys ar gyfer Absenoldeb a Thâl ar y Cyd i RieniÌý
• mae cynllun eich cwmni’n cynnig mwyÌý

Mae’n rhaid i chi sicrhau bod eich polisïau o ran absenoldeb a thâl tadolaeth yn glir ac yn hygyrch i staff.

Adennill taliadau

Hyd yn oed os ydych yn talu cyflogai mwy na’r swm statudol, fel arfer, gallwch ond adennill 92% o’r swm hwnnw. Efallai y gallwch adennill 103% os ydych yn gymwys i gael Rhyddhad Cyflogwr Bach. Darllenwch ragor am adennill tâl statudol.

Absenoldeb ar gyfer apwyntiadau cynenedigol

Gall cyflogeion gymryd absenoldeb di-dâl er mwyn mynd gyda menyw feichiog i apwyntiadau cynenedigol os:

• yw’n dad i’r babi
• yw’n briod neu’n bartner sifil i’r fam sy’n disgwyl
• ydyw mewn perthynas hirdymor â’r fam sy’n disgwyl
• mai’r rhiant bwriadedig ydyw (os yw’n cael babi drwy drefniant mam fenthyg)

Gall y cyflogai fynd gyda’r fenyw i 2 apwyntiad o hyd at 6 awr a hanner yr un.

Os bydd y babi’n marw

Mae cyflogeion yn gymwys ar gyfer absenoldeb a thâl tadolaeth o hyd, os yw’r babi naill ai:

• yn farw-anedig o 24ain wythnos y beichiogrwydd ymlaen
• yn cael ei eni’n fyw ar unrhyw adeg yn ystod y beichiogrwydd ond yn marw yn nes ymlaen

Hawliau cyflogaeth

Diogelir hawliau cyflogaeth y cyflogai (yn agor tudalen Saesneg) (fel yr hawl i dâl, gwyliau a dychwelyd i swydd) yn ystod absenoldeb tadolaeth. Rydych yn dal i orfod talu Tâl Tadolaeth Statudol hyd yn oed os ydych yn rhoi’r gorau i fasnachu.

Mae’n rhaid mai un o’r canlynol yw’r cyflogeion:

• tad y plentyn
• gŵr neu bartner y fam (neu’r mabwysiadwr)
• mabwysiadwr y plentyn
• rhiant bwriadedig y plentyn (os yw’n cael babi drwy drefniant mam fenthyg)

Mae’n rhaid i’r canlynol fod yn wir am y cyflogai hefyd:

• ³¾²¹±ð‵µ cael ei ystyried yn gyflogai (yn agor tudalen Saesneg) (absenoldeb tadolaeth yn unig)
• ³¾²¹±ð‵µ cael ei gyflogi gennych hyd at ddyddiad geni’r plentyn (neu ddyddiad lleoli’r plentyn gyda’r mabwysiadwr) (tâl tadolaeth yn unig)
• mae ar eich cyflogres ac ³¾²¹±ð‵µ ennill o leiaf £123 yr wythnos (gros) mewn ‘cyfnod perthnasolâ€� o 8 wythnos (tâl tadolaeth yn unig)
• ³¾²¹±ð‵µ rhoi’r rhybudd cywir i chi
• ³¾²¹±ð‵µ cymryd amser i ffwrdd er mwyn gofalu am y plentyn neu am ei bartner
• ³¾²¹±ð‵µ gyfrifol am fagwraeth y plentyn
• mae wedi’i gyflogi’n barhaus gennych (yn agor tudalen Saesneg) am o leiaf 26 wythnos hyd at unrhyw ddiwrnod yn yr ‘wythnos gymhwysolâ€�

Yr wythnos gymhwysol yw’r 15fed wythnos cyn y disgwylir i’r babi gael ei eni. Mae hyn yn wahanol os bydd y cyflogai’n mabwysiadu.

Mae rheolau arbennig (yn agor tudalen Saesneg) ar gyfer rhai sefyllfaoedd, er enghraifft os yw’r cyflogai yn gadael neu’n mynd yn sâl.

Os caiff y plentyn ei eni’n gynnar

Os caiff y plentyn ei eni’n gynnar, mae’r cyflogai’n gymwys o hyd pe bai wedi gweithio i chi’n barhaus am o leiaf 26 wythnos erbyn yr wythnos gymhwysol.

Cyflogeion sy’n rhan o drefniant mam fenthyg

Efallai y bydd rhieni sy’n bwriadu cael plentyn drwy drefniant mam fenthyg yn gymwys ar gyfer Absenoldeb a Thâl Tadolaeth Statudol.

Os byddwch yn gofyn, bydd yn rhaid i’r cyflogai roi datganiad ysgrifenedig i chi sy’n cadarnhau ei fod wedi gwneud cais, neu’n bwriadu gwneud cais, am orchymyn rhiant (yn agor tudalen Saesneg) yn y 6 mis ar ôl genedigaeth y babi.

Absenoldeb Tadolaeth Statudol

Ar gyfer babis a ddisgwylir ar neu cyn 6 Ebrill 2024, ³¾²¹±ð‵µ rhaid i gyflogeion roi gwybod i chi am y canlynol o leiaf 15 wythnos cyn y disgwylir y babi:

• y dyddiad disgwyl

• pryd y maent eisiau dechrau eu habsenoldeb

• faint o absenoldeb maent am ei gael

Ar gyfer babis a ddisgwylir ar ôl 6 Ebrill 2024, ³¾²¹±ð‵µ rhaid i gyflogeion roi gwybod i chi am y diwrnod disgwyl o leiaf 15 wythnos cyn y disgwylir y babi. Mae’n rhaid iddynt ddweud wrthych pryd y maent eisiau dechrau eu habsenoldeb, a faint o absenoldeb y maent am ei gymryd, o leiaf 28 diwrnod ymlaen llaw.

Nid oes raid i rybudd fod yn ysgrifenedig oni bai eich bod yn gofyn am hynny.

Gall cyflogeion ofyn am absenoldeb a thâl yn ysgrifenedig drwy ddefnyddio’r . Mae hon yn disodli ffurflen SC3. Bydd angen i gyflogeion lawrlwytho neu argraffu’r ffurflen ar ôl ei llenwi a rhoi copi i chi.

Tâl Tadolaeth Statudol

Mae’n rhaid i gyflogeion hawlio tâl tadolaeth o leiaf 15 wythnos cyn wythnos y disgwylir y babi.

Nid oes raid i rybudd fod yn ysgrifenedig oni bai eich bod yn gofyn am hynny.

Gall cyflogeion ofyn am absenoldeb a thâl yn ysgrifenedig drwy ddefnyddio’r .

Bydd angen i gyflogeion lawrlwytho neu argraffu’r ffurflen ar ôl ei llenwi a rhoi copi i chi.

Rhybudd hwyr

Gallwch oedi dyddiad dechrau’r absenoldeb neu’r tâl os nad oes gan y cyflogai esgus rhesymol dros beidio â rhoi rhybudd digonol i chi.Ìý Er mwyn oedi’r dyddiad, ysgrifennwch ato cyn pen 28 diwrnod i’w gais am absenoldeb.

Mae gan gyflogeion cymwys hawl i absenoldeb a thâl tadolaeth os ydynt yn mabwysiadu plentyn.

Cymhwystra

Mae’n rhaid i’r canlynol fod yn wir am gyflogai sy’n mabwysiadu plentyn:

• mae wedi’i gyflogi’n barhaus gennych (yn agor tudalen Saesneg) am o leiaf 26 wythnos hyd at unrhyw ddiwrnod yn yr wythnos y cafodd ei baru â phlentyn (mabwysiadu yn y DU)

• mae wedi’i gyflogi’n barhaus gennych am o leiaf 26 wythnos erbyn naill ai’r dyddiad y mae’r plentyn yn cyrraedd y DU neu’r dyddiad y ³¾²¹±ð‵µ dymuno i’w dâl ddechrau (mabwysiadu o dramor)

• ³¾²¹±ð‵µ cadarnhau bod ei bartner yn cael Tâl Mabwysiadu Statudol naill ai yn ysgrifenedig neu drwy roi copi o ffurflen SC6 ei bartner i chi

• ³¾²¹±ð‵µ bodloni’r amodau cymhwystra eraill ar gyfer absenoldeb neu dâl tadolaeth

Cyfnod rhybudd

Gall cyflogeion sy’n mabwysiadu plentyn ddefnyddio’r (neu’ch fersiwn eich hun) ar gyfer:Ìý

• absenoldeb â€� cyn pen 7 diwrnod, fan bellaf, i’r dyddiad y mae ei gyd-fabwysiadwr neu bartner yn cael ei baru â phlentyn

• tâl â€� 28 diwrnod, neu cyn gynted ag y gallai o fewn rheswm, cyn y dyddiad y ³¾²¹±ð‵µ dymuno i’w dâl ddechrau

Bydd angen i gyflogeion lawrlwytho neu argraffu’r ffurflen ar ôl ei llenwi a rhoi copi i chi.

Mae’r cyfnod rhybudd yn wahanol ar gyfer mabwysiadu o dramor. Mae’r broses yn cael ei hesbonio yn .

Mae’r ffurflen ar-lein yn disodli ffurflenni SC4 ac SC5.

Dyddiad dechrau’r absenoldeb

Mae cyflogai sy’n cymryd absenoldeb tadolaeth oherwydd ei fod yn mabwysiadu yn gallu dechrau ei absenoldeb:

• ar y dyddiad lleoli

• nifer gytunedig o ddiwrnodau ar ôl y dyddiad lleoli

• ar y dyddiad y mae’r plentyn yn cyrraedd y DU, neu nifer gytunedig o ddiwrnodau ar ôl hyn (mabwysiadu o dramor)

Mae’n rhaid cymryd yr absenoldeb cyn pen:

• 56 diwrnod i’r dyddiad lleoli neu’r dyddiad y mae’r plentyn yn cyrraedd y DU (ar gyfer mabwysiadu o dramor) â€� ar gyfer plant sydd wedi’u lleoli, neu sy’n cyrraedd, cyn 6 Ebrill 2024

• 52 wythnos i’r dyddiad lleoli neu’r dyddiad cyrraedd â€� ar gyfer plant sydd wedi’u lleoli, neu sy’n cyrraedd, ar neu ar ôl 6 Ebrill 2024

Tystiolaeth o fabwysiadu

Mae’n rhaid i gyflogeion roi tystiolaeth o fabwysiadu i chi er mwyn bod yn gymhwysol ar gyfer tâl tadolaeth. Does dim angen tystiolaeth ar gyfer absenoldeb tadolaeth oni bai eich bod yn gofyn am hyn. Gall tystiolaeth fod yn llythyr gan yr asiantaeth fabwysiadu neu’n dystysgrif baru.

Mae’n rhaid i chi gadw cofnodion o’r dystiolaeth.

Gallwch wrthod Tâl Tadolaeth Statudol os nad yw’r cyflogai’n gymwys. Er mwyn gwneud hyn, anfonwch ffurflen SPP1 (yn agor tudalen Saesneg) ato cyn pen 28 diwrnod i’w gais am dâl. Mae’n rhaid i chi gadw copi.

Gall y cyflogai ofyn i chi am ddatganiad ysgrifenedig sy’n esbonio’ch penderfyniad. Mae’n rhaid i chi roi hwn iddo o fewn cyfnod rhesymol, er enghraifft 7 diwrnod gwaith.

Mae’n rhaid i chi gadw cofnodion ar gyfer Cyllid a Thollau EF (CThEF), gan gynnwys:

• dyddiad dechrau’r Tâl Tadolaeth Statudol
• y taliadau tadolaeth rydych wedi’u gwneud (gan gynnwys dyddiadau)
• y taliadau rydych wedi’u hadennill
• unrhyw wythnosau na wnaethoch dalu a pham
• os yw’n mabwysiadu, llythyr gan yr asiantaeth fabwysiadu neu dystysgrif baru

Mae’n rhaid i chi gadw cofnodion am 3 blynedd o ddiwedd y flwyddyn dreth y maent yn berthnasol iddi, (er enghraifft drwy ddefnyddio ffurflen SPP2 (yn agor tudalen Saesneg) neu drwy gadw’ch cofnodion eich hun).

I gael cymorth ariannol gyda thâl statudol, gallwch wneud y canlynol:

• adennill taliadau (fel arfer 92%)
• gwneud cais am daliad ymlaen llaw os na allwch fforddio taliadau