T芒l ac absenoldeb mamolaeth

Printable version

1. Trosolwg

Pan fyddwch yn cymryd amser i ffwrdd o鈥檙 gwaith i gael babi, mae鈥檔 bosibl y byddwch yn gymwys ar gyfer y canlynol:

Gallwch wirio pa d芒l ac absenoldeb mamolaeth yr ydych yn gymwys i鈥檞 gael.

Mae鈥檙 canllaw hwn hefyd ar gael yn Saesneg (English).

Mae rheolau ar pryd i hawlio a sut i hawlio鈥檆h absenoldeb 芒 th芒l ac os ydych am newid eich dyddiadau.

Gallwch gyfrifo鈥檆h t芒l ac absenoldeb mamolaeth ar-lein.

Mae鈥檔 bosibl y byddwch hefyd yn gymwys i gael Absenoldeb a Th芒l ar y Cyd i Rieni.

Hawliau cyflogaeth tra ydych ar absenoldeb

惭补别鈥檆丑 hawliau cyflogaeth yn cael eu diogelu tra byddwch ar Absenoldeb Mamolaeth Statudol. Mae hyn yn cynnwys eich hawl i鈥檙 canlynol:

  • cael codiadau cyflog
  • cronni gwyliau
  • dychwelyd i鈥檙 gwaith

2. Absenoldeb

Mae Absenoldeb Mamolaeth Statudol yn 52 wythnos. Mae鈥檔 cynnwys:

  • Absenoldeb Mamolaeth Arferol 鈥� 26 wythnos gyntaf
  • Absenoldeb Mamolaeth Ychwanegol 鈥� 26 wythnos diwethaf

Nid oes rhaid i chi gymryd 52 wythnos ond mae鈥檔 rhaid i chi gymryd pythefnos o absenoldeb ar 么l i鈥檆h babi gael ei eni (neu 4 wythnos os ydych yn gweithio mewn ffatri).

Defnyddiwch y cynlluniwr mamolaeth i gyfrifo鈥檙 dyddiadau ar gyfer eich absenoldeb arferol a鈥檆h absenoldeb ychwanegol.

Mae鈥檔 bosibl y bydd gennych hawl i gymryd rhan o鈥檆h absenoldeb fel Absenoldeb ar y Cyd i Rieni.

Dyddiad dechrau a genedigaethau cynnar

Fel arfer, y cynharaf y gallwch ddechrau鈥檆h absenoldeb yw 11 wythnos cyn yr wythnos y disgwylir i鈥檙 plentyn gael ei eni.

Bydd absenoldeb hefyd yn dechrau:

  • y diwrnod ar 么l yr enedigaeth, os yw鈥檙 babi鈥檔 cael ei eni鈥檔 gynnar
  • yn awtomatig, os ydych i ffwrdd o鈥檙 gwaith oherwydd salwch sy鈥檔 gysylltiedig 芒 beichiogrwydd yn ystod y 4 wythnos cyn yr wythnos (o ddydd Sul i ddydd Sadwrn) y disgwylir i鈥檆h babi gael ei eni

Defnyddiwch y cynlluniwr mamolaeth i gyfrifo鈥檙 dyddiad cynharaf y gall eich absenoldeb mamolaeth ddechrau.

Newid eich dyddiad ar gyfer dychwelyd i鈥檙 gwaith

Mae鈥檔 rhaid i chi roi o leiaf 8 wythnos o rybudd i鈥檆h cyflogwr os ydych am newid eich dyddiad dychwelyd i鈥檙 gwaith.

3. Cyflog

Mae T芒l Mamolaeth Statudol (SMP) yn cael ei dalu am hyd at 39 wythnos. Cewch:

  • 90% o鈥檆h enillion wythnosol cyfartalog (cyn treth) ar gyfer y 6 wythnos gyntaf
  • 拢187.18 neu 90% o鈥檆h enillion wythnosol cyfartalog (pa bynnag un sydd isaf) ar gyfer y 33 wythnos nesaf

Mae T芒l Mamolaeth Statudol yn cael ei dalu yn yr un ffordd 芒鈥檆h cyflog (er enghraifft, yn fisol neu鈥檔 wythnosol). Bydd Treth ac Yswiriant Gwladol yn cael eu didynnu.

Defnyddiwch y cynlluniwr mamolaeth i gyfrifo faint y gallech ei gael.

Os byddwch yn cymryd Absenoldeb ar y cyd i Rieni, cewch D芒l Statudol ar y cyd i Rieni (ShPP). Mae T芒l Statudol ar y cyd i Rieni yn 拢187.18 yr wythnos neu 90% o鈥檆h enillion wythnosol cyfartalog, pa bynnag un sydd isaf.

Dyddiad dechrau

Fel arfer, mae T芒l Mamolaeth Statudol yn dechrau pan fyddwch yn cymryd absenoldeb mamolaeth.

Mae鈥檔 dechrau鈥檔 awtomatig os ydych i ffwrdd o鈥檙 gwaith oherwydd salwch sy鈥檔 gysylltiedig 芒 beichiogrwydd yn ystod y 4 wythnos cyn yr wythnos (o ddydd Sul i ddydd Sadwrn) y disgwylir i鈥檆h babi gael ei eni.

Problemau ac anghydfodau

Gofynnwch i鈥檆h cyflogwr esbonio鈥檆h T芒l Mamolaeth Statudol os ydych o鈥檙 farn ei fod yn anghywir. Os ydych yn anghytuno ynghylch y swm neu os na all eich cyflogwr ei dalu (er enghraifft, oherwydd ei fod yn ansolfent), cysylltwch 芒 Gwasanaeth Cwsmeriaid Cymraeg CThEM.

4. Cymhwystra

Absenoldeb Mamolaeth Statudol

Rydych yn gymwys i gael Absenoldeb Mamolaeth Statudol os:

Does dim ots pa mor hir rydych wedi bod gyda鈥檆h cyflogwr, faint o oriau rydych yn gweithio na faint rydych yn cael eich talu.

Ni allwch gael Absenoldeb Mamolaeth Statudol os ydych yn cael plentyn drwy fam fenthyg - gallech gael Absenoldeb a Th芒l Mabwysiadu Statudol yn lle hynny.

T芒l Mamolaeth Statudol (SMP)

Er mwyn bod yn gymwys i gael T芒l Mamolaeth Statudol, mae鈥檔 rhaid i鈥檙 canlynol fod yn wir:

Ni allwch gael T芒l Mamolaeth Statudol os ewch i ddalfa鈥檙 heddlu yn ystod eich cyfnod t芒l mamolaeth. Ni fydd yn ailgychwyn pan fyddwch yn cael eich rhyddhau.

Genedigaethau cynnar neu os ydych yn colli鈥檆h babi

Gallwch barhau i gael Absenoldeb Mamolaeth Statudol a Th芒l Mamolaeth Statudol os:

  • mae鈥檆h babi鈥檔 cael ei eni鈥檔 gynnar
  • mae鈥檆h babi鈥檔 farw-enedigol ar 么l dechrau鈥檆h 24ain wythnos o feichiogrwydd
  • mae鈥檆h babi鈥檔 marw ar 么l cael ei eni

Os nad ydych yn gymwys i gael T芒l Mamolaeth Statudol

Mae鈥檔 rhaid i鈥檆h cyflogwr roi ffurflen SMP1 i chi sy鈥檔 egluro pam na allwch gael T芒l Mamolaeth Statudol cyn pen 7 diwrnod ar 么l dod i鈥檞 benderfyniad. Efallai y byddwch yn gymwys i gael Lwfans Mamolaeth yn lle hynny.

Lawrlwythwch ffurflen SMP1 - 鈥楾芒l Mamolaeth Statudol鈥�

5. Sut i hawlio

Absenoldeb Mamolaeth Statudol

O leiaf 15 wythnos cyn eich dyddiad disgwyl, rhowch wybod i鈥檆h cyflogwr pryd y disgwylir i鈥檙 babi gael ei eni a phryd rydych am ddechrau鈥檆h absenoldeb mamolaeth. Gall eich cyflogwr ofyn am hyn yn ysgrifenedig.

Mae鈥檔 rhaid i鈥檆h cyflogwr ysgrifennu atoch cyn pen 28 diwrnod yn cadarnhau鈥檆h dyddiadau dechrau a gorffen.

Defnyddiwch y cynlluniwr mamolaeth i gyfrifo pryd y mae鈥檔 rhaid i chi hawlio鈥檆h absenoldeb mamolaeth.

T芒l Mamolaeth Statudol (SMP)

Rhowch wybod i鈥檆h cyflogwr eich bod am roi鈥檙 gorau i weithio i gael babi a鈥檙 diwrnod rydych am i鈥檆h T芒l Mamolaeth Statudol ddechrau. Mae鈥檔 rhaid i chi roi o leiaf 28 diwrnod o rybudd i鈥檆h cyflogwr (yn ysgrifenedig os yw鈥檔 gofyn am hyn) a thystiolaeth eich bod yn feichiog.

Mae鈥檔 rhaid i鈥檆h cyflogwr gadarnhau cyn pen 28 diwrnod faint o D芒l Mamolaeth Statudol y byddwch yn ei gael a phryd y bydd yn dechrau ac yn dod i ben.

Os bydd eich cyflogwr yn penderfynu nad ydych yn gymwys, mae鈥檔 rhaid iddo roi ffurflen SMP1 i chi cyn pen 7 diwrnod ar 么l dod i benderfyniad ac egluro pam.

Tystiolaeth eich bod yn feichiog

Mae angen i chi roi tystiolaeth o鈥檆h beichiogrwydd i鈥檆h cyflogwr i gael T芒l Mamolaeth Statudol. Nid oes angen tystiolaeth arnoch ar gyfer absenoldeb mamolaeth.

Cyn pen 21 diwrnod i ddyddiad dechrau鈥檆h T芒l Mamolaeth Statudol (neu cyn gynted 芒 phosibl os yw鈥檙 babi wedi鈥檌 eni鈥檔 gynnar) rhowch y naill neu鈥檙 llall o鈥檙 canlynol i鈥檆h cyflogwr:

  • llythyr gan eich meddyg neu fydwraig
  • eich tystysgrif MATB1 鈥� bydd meddygon a bydwragedd yn rhoi hyn i chi ddim mwy nag 20 wythnos cyn y dyddiad disgwyl

Ni chewch D芒l Mamolaeth Statudol os nad ydych yn rhoi tystiolaeth o ddyddiad disgwyl eich babi i鈥檆h cyflogwr.

6. Cymorth ychwanegol

Budd-daliadau mamolaeth

Defnyddiwch gyfrifiannell budd-daliadau i weld pa help y gallwch ei gael o鈥檙 canlynol:

  • Credyd Cynhwysol
  • Budd-dal Plant
  • Cymhorthdal Incwm 鈥� efallai y cewch hyn tra nad ydych yn gweithio

Gallech gael Grant Mamolaeth Cychwyn Cadarn gwerth 拢500 (fel arfer os mai dyma鈥檆h plentyn cyntaf).

Os nad ydych yn gymwys i gael T芒l Mamolaeth Statudol, gallech gael Lwfans Mamolaeth gan y llywodraeth.

Cynlluniau mamolaeth cwmn茂au

Efallai y cewch fwy na鈥檙 swm statudol o absenoldeb a th芒l os oes gan eich cyflogwr gynllun mamolaeth cwmni. Ni all gynnig llai na鈥檙 swm statudol i chi.

Absenoldeb ychwanegol

Gallech gael 18 wythnos o absenoldeb di-d芒l i rieni ar 么l yr enedigaeth 鈥� gall hyn gael ei gyfyngu i 4 wythnos y flwyddyn.