188体育

Mae Lwfans Mamolaeth yn daliad allwch ei gael os ydych yn cymryd amser i ffwrdd i gael babi.

Gallwch ei gael os ydych:

• yn gyflogedig ond methu cael T芒l Mamolaeth Statudol (SMP)
• yn hunangyflogedig
• wedi stopio gweithio yn ddiweddar
• yn cymryd rhan mewn gwaith di-d芒l ym musnes eich cymar neu bartner sifil

Gallwch gael Lwfans Mamolaeth am hyd at 39 wythnos.

Gallwch wneud cais am Lwfans Mamolaeth ar 么l i chi fod yn feichiog am 26 wythnos. Gall taliadau ddechrau unrhyw bryd rhwng yr 11 wythnos cyn y disgwylir eich babi a鈥檙 diwrnod ar 么l i鈥檙 babi gael ei eni.

Gallwch gael Lwfans Mamolaeth am hyd at 39 wythnos os oeddech naill ai wedi bod:

• wedi cofrestru鈥檔 hunangyflogedig am o leiaf 26 wythnos yn y 66 wythnos cyn dyddiad disgwyl eich babi
• wedi鈥檆h cyflogi am o leiaf 26 wythnos yn y 66 wythnos cyn dyddiad disgwyl eich babi

Os ydych wedi bod yn gyflogedig, rhaid eich bod wedi ennill (neu鈥檔 cael eich trin fel eich bod yn ennill) 拢30 yr wythnos neu fwy mewn o leiaf 13 wythnos o鈥檆h cyflogaeth. Nid oes rhaid i鈥檙 wythnosau fod gyda鈥檌 gilydd

Efallai y byddwch yn parhau i fod yn gymwys os ydych wedi rhoi鈥檙 gorau i weithio yn ddiweddar. Nid oes gwahaniaeth os oedd gennych wahanol swyddi neu gyfnodau o ddiweithdra.

Gallwch ddefnyddio鈥檙 cyfrifiannell hawliau mamolaeth i wirio eich cymhwyster.

Os ydych yn gwneud gwaith di-d芒l ar gyfer busnes eich cymar neu bartner sifil

Efallai y cewch Lwfans Mamolaeth am hyd at 14 wythnos os, am o leiaf y 26 wythnos o鈥檙 66 wythnos cyn y disgwylir eich babi, os oeddech:

• wedi cymryd rhan mewn gwaith di-d芒l ar gyfer busnes eich cymar neu bartner sifil
• heb fod yn gyflogedig neu hunangyflogedig

Yn yr un 26 wythnos, mae鈥檔 rhaid bod eich cymar neu bartner sifil:

• wedi eu cofrestru 芒 CThEF yn hunangyflogedig
• yn talu cyfraniadau Yswiriant Gwladol Gradd 2

Os ydych yn colli鈥檙 babi

Efallai y byddwch yn parhau i fod yn gymwys naill ai os yw鈥檙 babi:

• yn farw-anedig o ddechrau鈥檙 24ain wythnos o feichiogrwydd
• yn cael ei eni鈥檔 fyw ar unrhyw adeg yn ystod y beichiogrwydd

Defnyddiwch y cyfrifiannell hawliau mamolaeth i gyfrifo faint y gallech ei gael.

Os ydych yn gyflogedig neu wedi gorffen gweithio yn ddiweddar

Byddwch yn cael 拢184.03 yr wythnos neu 90% o鈥檆h enillion wythnosol cyfartalog (pa un bynnag sy鈥檔 llai) am hyd at 39 wythnos os ydych chi鈥檔 gyflogedig neu wedi gorffen gweithio yn ddiweddar.

Gallwch gael Lwfans Mamolaeth am hyd at 39 wythnos. Mae hyn yn golygu os cymerwch y 52 wythnos lawn o Absenoldeb Mamolaeth Statudol, bydd eich 13 wythnos olaf yn ddi-d芒l.

Os ydych chi鈥檔 hunangyflogedig

Gallwch gael rhwng 拢27 a 拢184.03 yr wythnos am hyd at 39 wythnos os ydych chi鈥檔 hunangyflogedig.

Mae faint rydych chi鈥檔 ei gael yn dibynnu ar faint o gyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 2 rydych chi wedi鈥檜 gwneud yn ystod y 66 wythnos cyn y disgwylir eich babi.

I gael 拢184.03 yr wythnos mae鈥檔 rhaid eich bod:

• wedi鈥檆h cofrestru gyda Chyllid a Thollau EF (HMRC) am o leiaf 26 wythnos yn y 66 wythnos cyn y disgylir eich babi
• wedi talu cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 2 am o leiaf 13 o鈥檙 66 wythnos cyn y disgwylir eich babi

Os ydych wedi talu llai na 13 wythnos o gyfraniadau

Bydd eich Lwfans Mamolaeth yn cael ei gyfrifo yn seiliedig ar sawl wythnos o gyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 2 a wnaethoch.

Os nad ydych wedi talu unrhyw gyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 2, bydd gennych hawl i 拢27 yr wythnos Lwfans Mamolaeth.

Gallwch ychwanegu at eich cyfraniadau i gynyddu eich Lwfans Mamolaeth ar 么l i chi wneud cais.

Cynyddu eich Lwfans Mamolaeth

Ar 么l i chi wneud cais, bydd CThEF yn cysylltu 芒 chi os ydych wedi talu llai na 13 wythnos o Yswiriant Gwladol Dosbarth 2. Byddant yn dweud wrthych faint o gyfraniadau ychwanegol sydd eu hangen arnoch i gael swm llawn y Lwfans Mamolaeth.

Yn dibynnu ar faint o gyfraniadau ychwanegol rydych yn eu talu, gallwch gael rhwng 拢27 a 拢184.03 yr wythnos am hyd at 39 wythnos.

Unwaith y bydd eich cyfraniadau ychwanegol wedi鈥檜 cysylltu 芒鈥檆h cais am Lwfans Mamolaeth, bydd eich taliadau鈥檔 cael eu cynyddu a鈥檜 h么l-ddyddio os oes angen. Gall hyn gymryd sawl wythnos.

Mae cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 2 yn 拢3.45 yr wythnos.

Os ydych chi鈥檔 gwneud gwaith di-d芒l i fusnes eich cymar neu鈥檆h partner sifil

Gallwch gael 拢27 yr wythnos am hyd at 14 wythnos os ydych chi鈥檔 gwneud gwaith di-d芒l i fusnes eich cymar neu鈥檆h partner sifil.

Sut byddwch yn cael eich talu

Mae Lwfans Mamolaeth yn cael ei dalu bob 2 neu 4 wythnos.

Mae pob budd-dal, pensiwn a lwfans fel arfer yn cael eu talu鈥檔 syth i mewn i鈥檆h cyfrif banc, cymdeithas adeiladu neu undeb credyd.

Effaith ar fudd-daliadau eraill

Pan fyddwch yn gwneud cais am Lwfans Mamolaeth, gall rhai o鈥檆h budd-daliadau eraill newid, ond fel arfer bydd cyfanswm eich budd-daliadau naill ai鈥檔 cynyddu neu鈥檔 aros yr un peth.

Y budd-daliadau sy鈥檔 cael eu heffeithio yw:

• Credyd Cynhwysol
• budd-daliadau profedigaeth
• Lwfans Gofalwr
• Taliad Cymorth Gofalwr
• Rhyddhad Treth Cyngor
• Lwfans Cyflogaeth a Chymorth (ESA)
• Budd-dal Tai
• Cymhorthdal Incwm
• Lwfans Ceisio Gwaith (JSA) - bydd hyn yn dod i ben os ydych yn cael Lwfans Mamolaeth

Efallai y byddwch hefyd yn cael eich effeithio gan y cap ar fudd-daliadau, sy鈥檔 cyfyngu鈥檙 cyfanswm o fudd-daliadau y gallwch eu cael. Mae鈥檔 berthnasol i鈥檙 rhan fwyaf o bobl 16 oed neu鈥檔 h欧n sydd heb gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth.

Os ydych yn cael Credyd Cynhwysol

Caiff eich taliad Credyd Cynhwysol ei leihau gan swm sy鈥檔 hafal i鈥檆h taliad Lwfans Mamolaeth.

Efallai y byddwch yn cael swm ychwanegol o Gredyd Cynhwysol ar gyfer eich plant (p鈥檜n a ydych chi鈥檔 cael lwfans mamolaeth ai peidio).

Rhowch wybod am newid ar eich cyfrif Credyd Cynhwysol os ydych yn dechrau cael Lwfans Mamolaeth.

Bydd pa fudd-daliadau a gewch yn effeithio ar y credydau Yswiriant Gwladol rydych yn gymwys ar eu cyfer. Os ydych yn cael Credyd Cynhwysol:

• gyda thaliadau Lwfans Mamolaeth gallwch gael credydau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1, sy鈥檔 eich helpu i fod yn gymwys am rai budd-daliadau eraill.
• heb daliadau Lwfans Mamolaeth gallwch ond cael credydau Yswiriant Gwladol Dosbarth 3, sy鈥檔 cyfrif tuag at eich Pensiwn y Wladwriaeth yn unig.

Os ydych chi wedi cael eich talu gormod

Efallai y bydd yn rhaid i chi ad-dalu鈥檙 arian os ydych:

• heb roi gwybod am newid ar unwaith
• wedi rhoi gwybodaeth anghywir
• wedi cael eich gordalu trwy gamgymeriad

Darganfyddwch sut i ad-dalu鈥檙 arian sy鈥檔 ddyledus gennych o ordaliad budd-dal.

Gallwch wneud cais am Lwfans Mamolaeth unwaith y byddwch wedi bod yn feichiog am 26 wythnos.

Gall taliadau ddechrau unrhyw bryd rhwng yr 11 wythnos cyn y disgwylir eich babi a鈥檙 diwrnod ar 么l i鈥檙 babi gael ei eni.

I wneud cais, bydd angen ffurflen gais Lwfans Mamolaeth (MA1) arnoch. Gallwch naill ai:

• ei hargraffu a鈥檌 llenwi
• ei llenwi ar-lein a鈥檌 hargraffu
• os na allwch ei hargraffu

Mae gan y ffurflen nodiadau i鈥檆h helpu i鈥檞 llenwi.

Byddwch angen rhoi gwybodaeth am eich cyflogaeth yn y 66 wythnos cyn disgwylir eich babi (gelwir hyn 鈥榶 Cyfnod Prawf鈥�). Gallwch ddefnyddio鈥檙 i weithio allan y dyddiadau yma.

Anfonwch eich cais i鈥檙 cyfeiriad sydd ar y ffurflen.

Beth i鈥檞 anfon gyda鈥檆h ffurflen gais

Bydd angen i chi gynnwys dogfennau eraill pan fyddwch yn anfon eich ffurflen gais.

Tystiolaeth o incwm

Mae angen i chi ddarparu slipiau cyflog gwreiddiol fel tystiolaeth o鈥檆h incwm.

Prawf o鈥檙 dyddiad geni a鈥檙 dyddiad geni disgwyliedig

Mae angen i chi ddarparu prawf o ddyddiad geni disgwyliedig eich babi, hyd yn oed os yw鈥檙 babi eisoes wedi鈥檌 eni. Gallai hyn fod yn:

• llythyr gan dy feddyg neu fydwraig ar bapur pengron
• eich tystysgrif MATB1 - rhaid i hwn fod yn fersiwn gwreiddiol ac nid llungopi

Os yw鈥檆h babi eisoes wedi cael ei eni, mae angen i chi hefyd ddarparu tystiolaeth o hynny. Gallai hyn fod yn:

• llythyr gan eich meddyg neu fydwraig ar bapur pennawd - gall hwn fod yr un llythyr 芒鈥檙 un sy鈥檔 profi鈥檙 dyddiad geni disgwyliedig
• tystysgrif geni eich babi - rhaid i hwn fod yn fersiwn gwreiddiol ac nid llungopi
• eich tystysgrif MATB1, os yw鈥檙 adran am y dyddiad geni gwirioneddol wedi ei llenwi gan feddyg neu fydwraig - rhaid i hwn fod yn fersiwn gwreiddiol ac nid llungopi

Gwybodaeth ychwanegol

Efallai y bydd angen i chi ddarparu hefyd:

• eich ffurflen SMP1, os gwrthodwyd t芒l Mamolaeth Statudol (SMP) gan eich cyflogwr

• mwy o wybodaeth am fusnes hunangyflogedig eich partner a鈥檙 gwaith di-d芒l rydych yn ei wneud iddynt, os ydych chi鈥檔 gwneud cais am Lwfans Mamolaeth am hyd at 14 wythnos

Pryd fyddwch yn clywed am eich cais

Dylech gael penderfyniad ar eich cais o fewn 20 diwrnod gwaith.

Os ydych yn gymwys, bydd ffurflen yn cael ei hanfon i gadarnhau鈥檆h hawl a gofyn i chi gadarnhau eich diwrnod olaf o鈥檆h cyflogaeth cyn i chi adael.

Os ydych yn anghytuno 芒 phenderfyniad

Gallwch herio鈥檙 penderfyniad am eich cais. Mae hyn yn cael ei adnabod fel gofyn am ailystyriaeth orfodol.

Mae angen i chi roi gwybod am newidiadau yn eich amgylchiadau sy鈥檔 digwydd tra鈥檆h bod chi鈥檔 derbyn Lwfans Mamolaeth, er enghraifft os ydych yn mynd yn ol i鈥檙 gwaith.

Gall eich Lwfans Mamolaeth stopio neu leihau os na fyddwch yn rhoi gwybod am newid ar unwaith. Os ydych chi wedi cael eich talu gormod efallai y bydd yn rhaid i chi dalu peth o鈥檙 arian yn 么l. Efallai y bydd yn rhaid i chi dalu dirwy o 拢50 hefyd.

Newidiadau y mae angen i chi roi gwybod amdano

Rhowch wybod am newid mewn amgylchiadau os ydych chi鈥檔:

• dychwelyd i鈥檙 gwaith (gan gynnwys 鈥榙iwrnodau cadw mewn cysylltiad鈥�)
• dechrau neu stopio gweithio
• dechrau swydd newydd
• dod 芒 hawl i D芒l Mamolaeth Statudol gan eich cyflogwr
• dychwelyd i waith di-d芒l i fusnes eich priod neu鈥檆h partner sifil
• newid eich cyfeiriad
• newid eich enw
• newid eich manylion banc
• symud dramor
• mynd i鈥檙 carchar neu eich dal yn nalfa鈥檙 heddlu
• ddim eisiau hawlio Lwfans Mamolaeth mwyach

Rhoi gwybod am 鈥榙dyddiau cadw mewn cysylltiad鈥�

Mae angen i chi roi gwybod am unrhyw ddyddiau rydych chi鈥檔 gweithio i鈥檆h cyflogwr wrth dderbyn Lwfans Mamolaeth. Gelwir y rhain yn 鈥榙dyddiau cadw mewn cysylltiad鈥�.

Gallwch gymryd hyd at 10 diwrnod cadw mewn cysylltiad heb effeithio ar faint o Lwfans Mamolaeth rydych chi鈥檔 ei dderbyn.

Sut i roi gwybod am newidiadau

Gallwch roi gwybod am newidiadau dros y ff么n neu trwy鈥檙 post.

Os nad ydych yn si诺r a oes angen i chi roi gwybod am newid, gallwch ffonio am gyngor.

Rhoi gwybod am newidiadau dros y ff么n

Mae angen eich rhif Yswiriant Gwladol arnoch pan fyddwch chi鈥檔 ffonio.

Rhoi gwybod am newidiadau trwy鈥檙 post

Mae angen i chi gynnwys eich rhif Yswiriant Gwladol ar unrhyw lythyrau.

Anfonwch fanylion eich newidiadau i: