Ewyllysiau a chymynroddion elusennol
Sut i godi arian yn gyfreithiol i'ch elusen drwy gymynroddion.
Yn berthnasol i Gymru a Loegr
Sut gall eich elusen elwa o gymynroddion
Gall unrhyw un adael arian i elusen yn ei ewyllys - gelwir hyn yn gymynrodd. Gallwch ei gwneud hi鈥檔 haws i bobl adael cymynrodd i鈥檆h elusen fel rhan o鈥檆h gweithgareddau codi arian.
Mae codi arian drwy gymynroddion yn bwnc sensitif. Efallai y bydd rhaid i chi ddelio 芒 sefyllfaoedd anodd fel siarad 芒 phobl am yr hyn sy鈥檔 digwydd ar 么l iddynt farw, neu siarad ag aelodau鈥檙 teulu ar 么l i rywun farw. Dylech chi, eich ymddiriedolwyr a鈥檆h staff fod yn sensitif i bawb.
Mae canllawiau gan y Sefydliad Codi Arian ar yr y dylech fod yn ymwybodol ohonynt, sut i 芒鈥檙 cyhoedd am gymynroddion, a arbennig i rannu syniadau.
Elusennau yn talu am ewyllysiau
Efallai yr hoffai鈥檆h elusen helpu gyda鈥檙 gost ewyllys:
- i hyrwyddo nod eich elusen - er enghraifft os yw鈥檆h elusen yn helpu pobl 芒 salwch terfynol
- fel cynllun codi arian i annog pobl i roi yn eu hewyllysiau
Mae鈥檙 Comisiwn Elusennau yn argymell nad yw unrhyw un sy鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檆h elusen yn helpu i lunio ewyllys sy鈥檔 cynnwys rhodd ar gyfer eich elusen. Mae hyn yn cynnwys gweithredu fel tyst i鈥檙 ewyllys. Mae hyn yn helpu i leihau unrhyw risg o her gyfreithiol.
Er enghraifft, gallai perthynas unigolyn oedrannus deimlo fod eich elusen wedi gweithredu鈥檔 anghywir drwy ddwyn persw芒d ar yr unigolyn hwnnw i roi鈥檙 arian i chi yn ei ewyllys.
Dylech hefyd:
- ystyried sut y bydd eich elusen yn elwa - ydych chi鈥檔 si诺r y bydd y gost o dalu am yr ewyllys yn llai na鈥檙 rhodd sydd i鈥檞 derbyn?
- byddwch yn ymwybodol fod gan bawb hawl i ddarparu ar gyfer ei deulu a鈥檌 ffrindiau ei hun - ydych chi鈥檔 si诺r nad yw鈥檙 unigolyn yn teimlo o dan bwysau i roi i鈥檆h elusen?
Mae鈥檔 rhaid i ewyllys ddilyn rhai gofynion cyfreithiol er mwyn bod yn ddilys. Er enghraifft, rhaid iddi gael ei harwyddo gerbron dau dyst. Os nad yw鈥檔 cael ei wneud yn iawn, gallai鈥檆h elusen golli鈥檙 rhodd.
I wybod rhagor am sut i ysgrifennu ewyllys a gadael cymynroddion:
Materion moesegol ar gyfer codi arian gyda chymynroddion
Mae codi arian drwy gymynroddion yn fater sensitif. Mae鈥檔 bwysig dilyn safonau arfer da a rhoi polis茂au yn eu lle er mwyn osgoi risgiau posibl, megis:
- darpar roddwr yn magu perthynas rhy agos 芒 chodwr arian sy鈥檔 gweithio i鈥檆h elusen - gall hyn arwain at eich gweithiwr yn cael rhodd yn ei ewyllys yn hytrach na鈥檙 elusen.
- rhoddwr sy鈥檔 dewis rhoi i鈥檆h elusen yn hytrach nag i鈥檞 deulu ei hun - mae鈥檔 bosib y bydd y teulu yn cysylltu 芒 chi ac yn gofyn i chi esbonio pam bod y penderfyniad hwn wedi cael ei wneud.
Mae canllawiau gan y Sefydliad Codi Arian ar sut i ddelio 芒 materion moesegol:
Materion cyfreithiol ar gyfer codi arian gyda chymynroddion
Gall eich elusen leihau鈥檙 risg o wynebu her gyfreithiol yn erbyn ewyllys rydych wedi talu amdani drwy roi rhai mesurau diogelu syml yn eu lle. Mae鈥檙 comisiwn yn argymell eich bod yn ceisio eich cyngor cyfreithiol eich hun ar y rhagofalon a allai fod yn angenrheidiol ar gyfer eich elusen:
Mae鈥檙 comisiwn yn cynghori y dylai rhoddwyr ddefnyddio eu cyfreithwyr eu hunain i lunio eu hewyllysiau. Os nad oes cyfreithiwr ganddynt, gall eich elusen eu cynghori i gael hyd i un, ond ni ddylent argymell cwmni neu unigolyn arbennig.
Mae鈥檔 rhaid i鈥檙 cyfreithiwr dan sylw fod yn hapus bod yr ewyllys yn adlewyrchu dymuniadau鈥檙 rhoddwr, a bod y rhoddwr yn deall pa effaith y bydd ei ewyllys yn ei chael. Dylai hyn gael ei gofnodi ar bapur.
Dylai鈥檆h elusen hefyd sicrhau:
- bod eglurhad ysgrifenedig yn cael ei roi i鈥檙 rhoddwr a鈥檙 cyfreithiwr sy鈥檔 esbonio pam eich bod yn cynnig talu am yr ewyllys a pha weithdrefnau gaiff eu dilyn
- mae鈥檙 cyfreithiwr sy鈥檔 paratoi鈥檙 ewyllys yn egluro ei fod yn gweithredu er lles y rhoddwr yn unig, er ei fod yn cael ei dalu gan eich elusen.
- bod y cyfreithiwr yn cymryd cyfarwyddiadau gan y rhoddwr yn unig, nid gan eich elusen, a bod hyn yn cael ei gadarnhau ar bapur
Cewch wybod yma am y cyfreithiau a鈥檙 codau ymarfer sy鈥檔 ymwneud 芒 chodi arian drwy gymynroddion: