Atodiad 5. Cosbau
Gwybodaeth a rheolau am gosbau, gan gynnwys pwyntiau ac anghymhwyso, tabl cosb, gyrwyr newydd a chanlyniadau eraill o droseddu.
Y Senedd sy鈥檔 pennu uchafswm y cosbau ar gyfer troseddau traffig ffyrdd. Mae difrifoldeb y drosedd yn cael ei adlewyrchu yn y gosb uchaf. Y llysoedd sydd i benderfynu pa ddedfryd i鈥檞 gosod yn unol ag amgylchiadau.
惭补别鈥檙 Tabl cosb yn nodi rhai o鈥檙 prif droseddau, a鈥檙 cosbau cysylltiedig. Ceir amrywiaeth eang o droseddau eraill mwy penodol nad ydynt, er mwyn symlrwydd, yn cael eu dangos yma. 惭补别鈥檙 system pwyntiau cosb ac anghymhwyso yn cael ei ddisgrifio isod.
Bwriad y system pwyntiau cosb yw atal gyrwyr a beicwyr modur rhag ddilyn arferion moduro anniogel. Gall rhai troseddau difoduro, e.e. methu cywiro diffygion cerbyd, hefyd ddenu pwyntiau cosb.
惭补别鈥档 RHAID i鈥檙 llys orchymyn pwyntiau i鈥檞 hardystio ar y drwydded yn 么l y rhif sefydlog neu鈥檙 amrediad a osodir gan y Senedd. Mae cronni pwyntiau cosb yn rhybudd i yrwyr a beicwyr modur bod perygl anghymhwyso os bydd troseddau ychwanegol yn cael eu cyflawni.
Y gyfraith
惭补别鈥档 RHAID i yrrwr neu feiciwr modur sy鈥檔 cronni 12 neu fwy o bwyntiau cosb o fewn cyfnod o 3 blynedd gael ei anghymhwyso. Bydd hyn am gyfnod o 6 mis o leiaf, neu fwy os yw鈥檙 gyrrwr neu鈥檙 beiciwr modur wedi鈥檜 hanghymhwyso yn y gorffennol.
Y gyfraith
Ar gyfer pob trosedd sy鈥檔 arwain at bwyntiau cosb, mae gan y llys b诺er i orchymyn i ddeiliad y drwydded gael ei anghymhwyso yn 么l disgresiwn. Gall hyn fod ar gyfer unrhyw gyfnod y gw锚l y llys yn dda, ond fel arfer bydd rhwng wythnos ac ychydig o fisoedd.
Yn achos troseddau difrifol, fel gyrru peryglus ac yfed a gyrru, mae鈥檔 RHAID i鈥檙 llys orchymyn anghymhwysiad. Y cyfnod lleiaf yw 12 mis, ond ar gyfer ad-droseddwyr neu lle mae lefel yr alcohol yn uchel, gall fod yn hirach. Er enghraifft, bydd ail drosedd gyrru ac yfed o fewn 10 mlynedd yn arwain at o leiaf 3 blynedd o anghymhwysiad.
Y gyfraith
| Trosedd | Uchafswm cosb | Pwyntiau cosb |
|---|---|---|
| *Achosi marwolaeth trwy yrru peryglus | Carchar am oes / Dirwy ddiderfyn / Gorfodol - 5 mlynedd o isafswm) | 3 i 11 (os na chaiff ei ddiarddel trwy eithriad) |
| *Gyrru鈥檔 beryglus | 2 flynedd o garchar / Dirwy ddiderfyn / Anghymwysiad gorfodol | 3 i 11 (os nad yw wedi鈥檌 anghymhwyso yn 么l eithriad) |
| *Achosi marwolaeth trwy yrru peryglus o dan ddylanwad diod neu gyffuriau | Carchar am oes / Dirwy ddiderfyn / Gorfodol - 5 mlynedd o isafswm) | 3 i11 (os na chaiff ei ddiardell trwy eithriad) |
| Gyrru diofal ac anystyriol | Dirwy ddiderfyn / Anghymhwysiad yn 么l disgresiwn | 3 i 9 |
| Gyrru heb fod yn ffit oherwydd yfed neu gyffuriau neu gydag alcohol dros ben: neu fethu 芒 darparu sbesimen i鈥檞 ddadansoddi | 6 mis o garchar / Dirwy ddiderfyn / Anghymhwysiad gorfodol | 3 i 11 (os nad yw wedi鈥檌 anghymhwyso鈥檔 yn 么l eithriad) |
| Methu 芒 stopio ar 么l damwain neu fethu ag adrodd am ddamwain | 6 mis o garchar / Dirwy ddiderfyn / Anghymhwysiad yn 么l disgresiwn | 5 i 10 |
| Gyrru tra鈥檔 anghymwys | 6 mis o garchar (12 mis yn yr Alban) / Dirwy ddiderfyn / Anghymhwysiad yn 么l disgresiwn | 6 |
| Gyrru ar 么l gwrthod neu ddirymu trwydded ar sail feddygol | 6 mis o garchar / Dirwy ddiderfyn / Anghymwysiad yn 么l disgresiwn | 3 i 6 |
| Gyrru heb yswiriant | Dirwy ddiderfyn / Anghymhwysiad yn 么l disgresiwn | 6 i 8 |
| Defnyddio cerbyd mewn cyflwr peryglus | LGV neu PCV diderfyn, cerbydau eraill 拢2,500 / Anghymwysiad gorfodol os yw鈥檙 drosedd wedi鈥檌 chyflawni o fewn 3 blynedd i euogfarn flaenorol am drosedd debyg - isafswm o 6 mis. Yn 么l disgresiwn fel arall | 3 ym mhob achos |
| Methiant i reoli cerbyd yn iawn neu edrych yn llawn ar y ffordd a thraffig o鈥檆h blaen | 拢1,000 Dirwy (拢2,500 ar gyfer PCV neu gerbyd nwyddau) / Anghymhwysiad yn 么l disgresiwn | 3 |
| Defnyddio ff么n symudol a ddelir 芒 llaw wrth yrru | 拢1,000 Dirwy (拢2,500 ar gyfer PCV neu gerbyd nwyddau) / Anghymhwysiad yn 么l disgresiwn | 6 |
| Gyrru heblaw am yn unol 芒 thrwydded | 拢1,000 dirwy / Anghymhwysiad yn 么l disgresiwn | 3 i 6 |
| Goryrru | 拢1,000 dirwy (拢2,500 am droseddau traffordd) / Anghymhwysiad yn 么l disgresiwn | 3 i 6, neu 3 (cosb benodedig) |
| Troseddau goleuadau traffig | 拢1,000 dirwy / Anghymhwysiad yn 么l disgresiwn | 3 |
| Dim tystysgrif MOT | 拢1,000 dirwy | - |
| Troseddau gwregysau diogelwch | 拢500 dirwy | - |
| Beicio peryglus | 拢2,500 dirwy | - |
| Beicio鈥檔 ddiofal | 拢1,000 dirwy | - |
| Beicio ar balmant | 拢500 dirwy | - |
| Methu 芒 nodi gyrrwr cerbyd | 拢1,000 dirwy / Anghymhwysiad yn 么l disgresiwn | - |
*Pan fydd llys yn anghymhwyso person ar ei gael yn euog am un o鈥檙 troseddau hyn, mae鈥檔 rhaid iddo orchymyn fail brawf estynedig. Mae gan y llysoedd ddisgresiwn hefyd i orchymyn ailbrofi am unrhyw drosedd arall sy鈥檔 arwain at bwyntiau cosb, fail brawf estynedig pan fo anghymhwysiad yn orfodol, a phrawf cyffredin lle nad oes rhaid anghymhwyso.
Ymhellach, mewn rhai achosion difrifol, mae鈥檔 RHAID i鈥檙 llys (yn ogystal 芒 gosod cyfnod penodol o anghymhwyso) orchymyn i鈥檙 troseddwr gael ei anghymwyso nes iddo basio prawf gyrru. Mewn achosion eraill mae gan y llys b诺er disgresiwn i orchymyn anghymhwysiad o鈥檙 fath. Gall y prawf fod yn brawf hyd arferol neu鈥檔 brawf estynedig yn 么l natur y drosedd.
Y gyfraith
Mae rheolau arbennig fel y nodir isod yn berthnasol am gyfnod o ddwy flynedd o ddyddiad pasio eu prawf gyrru cyntaf, i yrwyr a beicwyr modur o
-
y DU, yr UE/AEE, Ynys Manaw, Ynysoedd y Sianel neu Gibraltar a basiodd eu prawf gyrru cyntaf yn unrhyw rai o鈥檙 gwledydd hynny
-
gwledydd tramor eraill sy鈥檔 gorfod pasio prawf gyrru yn y DU i ennill trwydded y DU, ac os felly caiff prawf gyrru鈥檙 DU ei drin fel eu prawf gyrru cyntaf; a
-
gwledydd tramor eraill sydd (heb angen prawf) wedi cyfnewid eu trwydded am drwydded y DU ac wedi pasio prawf gyrru yn y DU wedyn i yrru math arall o gerbyd, ac os felly caiff prawf gyrru鈥檙 DU ei drin fel ei brawf gyrru cyntaf. Er enghraifft, bydd gyrrwr sy鈥檔 cyfnewid trwydded dramor (car) am drwydded y DU (car) ac sy鈥檔 pasio prawf yn ddiweddarach i yrru math arall o gerbyd (e.e. HGV) yn destun y rheolau arbennig.
Os yw person sy鈥檔 destun y rheolau arbennig yn cronni 6 neu fwy o bwyntiau cosb cyn diwedd y cyfnod o 2 flwyddyn (gan gynnwys unrhyw bwyntiau a gaffaelwyd cyn pasio鈥檙 prawf), caiff ei drwydded ei dirymu鈥檔 awtomatig. Er mwyn adennill y drwydded mae鈥檔 rhaid iddo ailymgeisio am drwydded dros dro a gall yrru dim ond fel dysgwr hyd nes y bydd yn pasio prawf ychwanegol (gweler hefyd Atodiad 8 鈥� Cod diogelwch ar gyfer gyrwyr newydd).
Y gyfraith
Sylwch. Mae hyn yn berthnasol hyd yn oed os ydynt yn talu am droseddau drwy gosb benodedig. Nid yw gyrwyr yn y gr诺p cyntaf (DU, UE/AEE ac ati) sydd eisoes 芒 thrwydded lawn ar gyfer un math o gerbyd yn cael eu heffeithio gan y rheolau arbennig os byddant yn pasio prawf yn ddiweddarach i yrru math arall o gerbyd.
Pan fo trosedd yn cael ei chosbi gan garchar yna gall y cerbyd a ddefnyddir i gyflawni鈥檙 drosedd gael ei atafaelu.
Y gyfraith , , &
Yn ogystal 芒鈥檙 cosbau y caiff llys benderfynu eu gosod, mae cost yr yswiriant yn debygol o godi鈥檔 sylweddol yn dilyn euogfarn am drosedd yrru ddifrifol. Mae hyn oherwydd bod cwmn茂au yswiriant yn ystyried bod gyrwyr o鈥檙 fath yn fwy tebygol o fod mewn gwrthdrawiad.
Bydd gyrwyr a gafodd eu gwahardd am yfed a gyrru ddwywaith o fewn 10 mlynedd, neu unwaith os ydynt dros 2 a hanner gwaith y terfyn cyfreithiol, neu鈥檙 rhai a wrthododd roi sbesimen, hefyd yn gorfod bodloni Cangen Feddygol yr Asiantaeth Trwyddedu Gyrwyr a Cherbydau nad oes ganddynt broblem alcohol a鈥檜 bod fel arall yn ffit i yrru cyn i鈥檞 trwydded gael ei dychwelyd ar ddiwedd cyfnod yr anghymhwyso. Gall camddefnyddio cyffuriau neu alcohol yn barhaus arwain at dynnu trwydded yrru yn 么l.