Cronfa Codi鈥檙 Gwastad: nodyn esboniadol ar y broses asesu a gwneud penderfyniadau
Mae hwn yn nodi'r broses benderfynu ar gyfer dewis cynigion llwyddiannus am rownd 1 o Gronfa Codi鈥檙 Gwastad, yn unol 芒'r dull a nodir ym mhrosbectws a nodyn technegol Gronfa Codi鈥檙 Gwastad.
1. Pwrpas
1.1. Pwrpas y ddogfen hon yw nodi鈥檙 broses benderfynu am ddewis cynigion llwyddiannus am rownd un o Gronfa Codi鈥檙 Gwastad. Dyma鈥檙 broses a ddilynwyd gan swyddogion a gweinidogion ac roedd yn unol 芒鈥檙 dull a nodwyd ym Mhrosbectws Cronfa Codir Gwastad (LUF) (mis Mawrth 2021) a鈥檙 Nodyn Technegol LUF (mhia Mai 2021).
2. Cynigion LUF a dderbyniwyd a cham porth yr asesiad
2.1. Derbyniwyd cyfanswm o 305 o gynigion Cronfa Codi鈥檙 Gwastad ar neu cyn 18 Mehefin 2021 ac fe鈥檜 haseswyd yn unol 芒鈥檙 tri dull fesul cam a nodwyd yn Nodyn Technegol LUF.
2.2. Aseswyd cynigion gyntaf gan swyddogion yr Adran Cronfa Codi鈥檙 Gwastad, Tai a Chymunedau (DLUHC) yn erbyn y meini prawf porth pasio/methu cyhoeddedig a nodir ym mharagraffau 10.2 a 14.2 o Nodyn Technegol LUF. Ni lwyddodd deg cynnig i basio un neu fwy o鈥檙 meini prawf porth ac felly ni chawsant eu hasesu ymhellach (yn unol 芒鈥檙 broses a amlinellir yn Nodyn Technegol LUF). Hefyd, tynnwyd un cynnig yn 么l gan ymgeisydd a nodwyd un fel cyflwyniad dyblyg. Ar ddiwedd cam Adolygu鈥檙 Porth, arhosodd 293 o gynigion.
3. Asesiad, cymedroli a rhestr fer LUF
3.1. Aseswyd a sgoriwyd y 293 cynnig arall yn erbyn y meini prawf cyhoeddedig a nodir yn y Prosbectws a鈥檙 Nodyn Technegol (tudalennau 8-12). Roedd hyn yn cynnwys addasrwydd strategol, cyflawnadwyedd, gwerth am arian, ac ym Mhrydain Fawr, adolygwyd a sgoriwyd nodweddion lle hefyd. Cyfunodd yr asesiad a sgoriodd yn erbyn y meini prawf hyn ym Mhrydain Fawr am sg么r allan o 100, a 75 i Ogledd Iwerddon (lle na sgoriwyd nodweddion lle).
3.2. Yn dibynnu ar thema鈥檙 cynnig, cafodd ei asesu naill ai gan swyddogion o鈥檙 Adran Drafnidiaeth (DfT), Adran Diwylliant y Cyfryngau a Chwaraeon (DCMS), DLUHC (neu gyfuniad). Fe鈥檜 cefnogwyd gan gymheiriaid yn Swyddfeydd Ysgrifenyddion Gwladol Cymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon wrth asesu cynigion gan y cenhedloedd hynny. Gwahoddwyd swyddogion yn y gweinyddiaethau datganoledig hefyd i gyfrannu at y broses asesu ar gynigion gan eu priod genhedloedd.
3.3. Roedd yr asesiadau a ddewiswyd i鈥檞 cymedroli yn gyfran o gynigion sg么r isel, ffiniol a sg么r uchel. Enwebodd timau asesu hefyd gynigion arbennig o gymhleth neu gymysg i鈥檞 cymedroli. Trafododd y paneli cymedroli hynny鈥檙 dull o sgorio pob maen prawf i sicrhau bod y canllawiau asesu wedi鈥檜 cymhwyso鈥檔 deg ac yn gyson, gan newid unrhyw sgoriau yn 么l yr angen.
3.4. Unwaith y cadarnhawyd y sgorau terfynol a sicrhau ansawdd, (ond cyn i weinidogion gael golwg ar y sgoriau o gynigion unigol), penderfynodd Canghellor y Trysorlys, yr Ysgrifennydd Gwladol ar gyfer Codi鈥檙 Gwastad, Tai a Chymunedau a鈥檙 Ysgrifennydd Gwladol dros Drafnidiaeth fod y Byddai rhestr fer Prydain Fawr (yn unol 芒鈥檙 dull a nodir yn Nodyn Technegol LUF) yn cynnwys cynigion a sgoriodd yr uchaf yn gyffredinol, ac a sgoriodd o leiaf y cyfartaledd (o leiaf 12.5/ 25 neu鈥檔 uwch) ar addasrwydd strategol, gwerth am arian a chyflawnadwyedd. Tynnwyd y sg么r 鈥榯orri i ffwrdd鈥� cyffredinol am restr fer ar 70/100 (wedi鈥檌 dalgrynnu) a oedd yn darparu bar uchel ar gyfer ansawdd wrth ddarparu cyfle i weinidogion ddewis dosbarthiad daearyddol a thematig teg o gynigion.
3.5. Penderfynodd yr un gweinidogion hefyd y byddai rhestr fer Gogledd Iwerddon yn cynnwys cynigion a sgoriodd yr uchaf yn gyffredinol, a鈥檙 rhai a sgoriodd o leiaf ar gyfartaledd neu uwch (h.y. o leiaf 12.5/25) ar addasrwydd strategol, gwerth am arian a chyflawnadwyedd. Tynnwyd y rhestr fer 鈥榯orri i ffwrdd鈥� ar 43.5/75 (ei dalgrynnu) - eto i sicrhau cydbwysedd rhesymol rhwng ansawdd a dosbarthiad daearyddol a thematig y cynigion.
4. Gwneud penderfyniadau gweinidogol
4.1. Cyfarfu Canghellor y Trysorlys, yr Ysgrifennydd Codi鈥檙 Gwastad a鈥檙 Is-ysgrifennydd Gwladol dros Drafnidiaeth (ar ran yr Ysgrifennydd Gwladol dros Drafnidiaeth) 芒 swyddogion o鈥檜 hadrannau ac Uned Bolisi Rhif 10 i drafod rhestrau byr Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon. Amcan y drafodaeth weinidogol oedd dod i benderfyniadau dros dro ar ba gynigion i ariannu rhestrau byr Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon. Nodwyd ar gyfer y cofnod bod pob gweinidog wedi rhoi gwybod i鈥檞 Swyddfeydd Preifat priodol nad oedd ganddynt fuddiannau etholaethol, personol na ariannol mewn perthynas 芒鈥檙 Gronfa. Yn unol 芒鈥檙 Prosbectws a鈥檙 Nodyn Technegol, bu gweinidogion yn ystyried asesiadau swyddogion o鈥檙 cynigion, gan ystyried yr ystyriaethau cyhoeddedig. Nododd Canghellor y Trysorlys fod y dyraniad targed ar gyfer y rownd hon oddeutu 拢1.7 biliwn.
4.2. Trafododd y Gweinidogion restr fer Gogledd Iwerddon yn gyntaf. Gan fod y llywodraeth wedi ymrwymo i godi gwastad pob un o鈥檙 DU, nododd y Prosbectws y byddai o leiaf 3% o gyfanswm dyraniadau鈥檙 DU o rownd un yn cael eu rhoi o鈥檙 neilltu ar gyfer Gogledd Iwerddon. Felly, cytunodd y Gweinidogion i ariannu pob cynnig ar restr fer Gogledd Iwerddon i flaenoriaethu dyraniad cryf ar gyfer y wlad, ac eithrio dau gynnig a ddiystyrwyd oherwydd pryderon ynghylch cyflawni. O ganlyniad, cytunwyd dros dro ar 11 allan o 13 o gynigion ar restr fer Gogledd Iwerddon ar gyfer cyllid (2.9%.)
4.3. Mewn perthynas 芒 rhestr fer Prydain Fawr, cytunodd gweinidogion ar yr egwyddorion canlynol:
- yn gyffredinol, dylid ariannu cynigion sy鈥檔 sgorio o leiaf 75/100 yn gyffredinol, er mwyn rhoi blaenoriaeth i鈥檙 cynigion o鈥檙 ansawdd uchaf;
- sicrhau lledaeniad tecaf prosiectau llwyddiannus ledled Prydain Fawr - yn cwrdd neu鈥檔 rhagori ar yr ymrwymiadau a wnaed ar gyfer yr Alban a Chymru yn y Prosbectws, a sicrhau lledaeniad teg o brosiectau llwyddiannus ar draws rhanbarthau Lloegr gan adlewyrchu cydbwysedd y rhestr fer - o ystyried cenhadaeth y Llywodraeth i godi鈥檙 gwastad am DU gyfan;
- cyn belled ag y bo modd, dylid lledaenu cynigion llwyddiannus yn deg ar draws y tair thema - adfywio, trafnidiaeth a diwylliant - gan eu bod i gyd yn chwarae rhan bwysig wrth wneud gwahaniaeth gwirioneddol i ardaloedd lleol a bywyd bob dydd; a
- blaenoriaethu sgoriau gwerth am arian cynigion o ran ystyried pwysigrwydd sicrhau gwerth am bob punt o arian trethdalwr.
4.4. Gan fod cyfran lai o brosiectau trafnidiaeth a diwylliant a chyfran fwy o brosiectau adfywio ar y rhestr fer, cytunodd gweinidogion i ariannu鈥檙 holl gynigion trafnidiaeth a diwylliant gan sgorio o leiaf 75/100. Fodd bynnag, er mwyn lleihau rhestr fforddiadwy o gynigion llwyddiannus o鈥檙 rhestr fer, gwnaethant wrthod ariannu鈥檙 cynigion adfywio a chanol tref a sgoriodd isaf o ranbarthau yn Lloegr.
4.5. O ran yr Alban a Chymru, cytunodd gweinidogion i ariannu dau gynnig ychwanegol o鈥檙 rhestr fer a sgoriodd o dan 75/100 (ond a oedd yn dal i gwrdd 芒鈥檙 bar o ansawdd uchel o 70/100 (wedi鈥檌 dalgrynnu), ac o leiaf 12.5/25 o ran addasrwydd strategol, y gallu i gyflenwi a gwerth am arian ar y rhestr fer) i sicrhau lledaeniad daearyddol tecach o gynigion llwyddiannus.
4.6. O ganlyniad, dewiswyd 94 o gynigion dros dro i鈥檞 hariannu ym Mhrydain Fawr: 76 yn Lloegr (79.8%), 10 yng Nghymru (7.2%) ac 8 yn yr Alban (10.1%).
5. Ystyried effeithiau cydraddoldeb penderfyniadau gweinidogol dros dro
5.1. Yn dilyn hynny, derbyniodd Gweinidogion ddadansoddiad cydraddoldeb manwl ar gyfer y rhestr o gynigion yr oeddent wedi鈥檜 dewis dros dro i鈥檞 hariannu o gymharu 芒鈥檙 rhestr o gynigion na chawsant eu dewis. Ar 么l i weinidogion ystyried effeithiau eu penderfyniad ar gydraddoldebau, yng ngoleuni dyletswydd cydraddoldeb y sector cyhoeddus o dan adran 149 o Ddeddf Cydraddoldebau 2010 ac, yn achos Gogledd Iwerddon, gofynion ychwanegol adran 75 o Ddeddf Gogledd Iwerddon 1998, roeddent yn fodlon cadarnhau eu penderfyniadau
6. Cyhoeddiad a鈥檙 camau nesaf
6.1. Cyhoeddwyd y prosiectau a ddewiswyd i dderbyn cyllid am rownd gyntaf Cronfa Codi鈥檙 Gwastad gan Ganghellor y Trysorlys yn Adolygiad Gwariant 2021 ac maent wedi鈥檜 rhestru ar Cronfa Codi鈥檙 Gwastad: cynigwyr llwyddiannus rownd gyntaf. Bydd sesiynau adborth yn cael eu cynnig i leoedd aflwyddiannus i gefnogi cynigion i rowndiau pellach o鈥檙 Gronfa. Bydd rownd dau yn agor yng Ngwanwyn 22 a bydd manylion pellach yn cael eu nodi maes o law.