188体育

Mae鈥檙 arweiniad hwn ar gyfer:

• atwrneiod a benodwyd dan atwrneiaeth arhosol (LPA) ar gyfer eiddo a materion ariannol neu atwrneiaeth barhaus (EPA)
• dirprwyon a benodwyd gan y Llys Gwarchod (y llys) i reoli eiddo a materion ariannol unigolyn sydd wedi colli鈥檙 gallu meddyliol i wneud penderfyniadau.

Cyn i chi fuddsoddi unrhyw beth, byddwch yn ymwybodol:

• na chewch wneud yr hyn a fynnwch gydag arian yr unigolyn
• mae鈥檔 rhaid i chi gefnogi鈥檙 unigolyn i wneud penderfyniad drosto鈥檌 hun lle bo hynny鈥檔 bosibl
• mae鈥檔 rhaid i chi wneud eich penderfyniadau yn seiliedig ar yr hyn sydd orau i鈥檙 unigolyn, wrth wneud eich gorau i ystyried ei ddymuniadau
• dylai eich penderfyniadau fod yn seiliedig ar ddewisiadau a chredoau鈥檙 unigolyn

Beth yw buddsoddiad?

Buddsoddiadau yw pethau yr ydych yn eu prynu neu roi eich pres ynddynt i gael elw, megis:

• cyfranddaliadau 鈥� rydych yn prynu rhan mewn cwmni
• arian parod 鈥� rydych yn cynilo arian mewn cyfrif banc neu gymdeithas adeiladu
• eiddo 鈥� rydych yn buddsoddi mewn adeilad, boed mewn eiddo masnachol neu eiddo preswyl
• eitemau 鈥� prynu pethau megis aur, gwaith celf neu geir
• gwarantau llog sefydlog (a elwir hefyd yn fondiau) 鈥� rhoi benthyg arian i gwmni neu lywodraeth

Gallwch fuddsoddi yn uniongyrchol (er enghraifft mewn cyfranddaliadau) neu yn anuniongyrchol drwy gronfa fuddsoddi.

Beth yw enillion?

Enillion yw鈥檙 cynnydd neu鈥檙 gostyngiad yng ngwerth buddsoddiadau.

Yn ddibynnol ar le鈥檙 ydych yn rhoi arian yr unigolyn, gall hyn gynnwys:

• difidendau o gyfranddaliadau
• incwm wrth rentu eiddo
• iawndal o bethau fel adneuon arian a gwarantau llog sefydlog
• y gwahaniaeth rhwng y pris y byddwch yn ei dalu am fuddsoddiad a鈥檙 pris a gewch wrth ei werthu (enillion cyfalaf neu golledion)

Beth yw risg?

Risg yw鈥檙 siawns o golli peth o arian yr unigolyn. Yn gyffredinol, po fwyaf yw鈥檙 adenillion, y mwyaf yw鈥檙 risg y bydd yn rhaid i fuddsoddwr ei gymryd.

Po hiraf y byddwch yn cadw buddsoddiad, y mwyaf tebygol ydyw y gall oresgyn unrhyw newidiadau tymor byr yn y pris. Yn gyffredinol, bydd llawer o gynghorwyr ariannol yn awgrymu y dylech anelu at gadw buddsoddiadau nad ydynt yn arian parod a blaendaliadau am o leiaf 5 mlynedd. Felly, dylech ystyried a yw hyn yn ddichonadwy, o gofio anghenion ariannol yr unigolyn.

Mae鈥檙 risgiau鈥檔 dibynnu ar y buddsoddiad, er enghraifft:

• efallai y bydd sefydliad yn methu
• efallai na fydd eich arian yn gallu dal i fyny gyda phrisiau cynyddol
• gall prisiau cyfranddaliadau fynd i fyny neu i lawr
• gallech fod wedi ennill adenillion gwell mewn mannau eraill

Gallwch osgoi cymryd gormod o risg drwy reoli arian yn ofalus, fel cynilo a buddsoddi mewn mwy nag un peth (gelwir hyn yn arallgyfeirio).

Beth yw cynghorydd ariannol?

Mae cynghorwyr ariannol yn arbenigwyr ar wneud penderfyniadau yngl欧n ag arian a buddsoddiadau.

Weithiau, c芒nt eu henwi yn unol 芒鈥檜 harbenigedd, h.y. cynghorydd buddsoddi, rheolwr cyfoeth, cynghorydd pensiwn neu gynllunydd ariannol. Fe鈥檜 gelwir hefyd yn froceriaid wrth ymdrin 芒 phethau fel morgeisi, yswiriant neu gyfranddaliadau.

Mae鈥檙 holl gynghorwyr ariannol yn y DU yn cael eu rheoleiddio a鈥檜 cofrestru gan yr (FCA) a dylent roi gwybod i chi eu bod yn codi t芒l am eu gwasanaethau.

Dylech weithio gyda chynghorydd ariannol:

• pan fyddwch yn teimlo nad oes gennych brofiad neu wybodaeth berthnasol
• pan fo angen i chi ddangos eich bod wedi cymryd cyngor
• pan fo angen i chi arallgyfeirio neu adolygu buddsoddiadau鈥檙 unigolyn
• pan fo angen i chi gael cyngor gan gynghorydd arbenigol ar fathau penodol o fuddsoddiadau, megis buddsoddiadau yn seiliedig ar ffydd (er enghraifft, cydymffurfio 芒 Shariah) neu fuddsoddiadau moesegol

Rhaid i chi wneud yn si诺r:

• bod y cynghorydd yn gwybod eich bod yn gweithredu ar ran rhywun arall
• eich bod yn asesu risg ac amgylchiadau鈥檙 unigolyn gyda鈥檙 cynghorydd
• bod cost y cynghorydd yn ddefnydd priodol o arian yr unigolyn, er enghraifft, ni ddylech dalu 拢1,000 am gyngor pan nad oes gennych ond 拢5,000 i fuddsoddi
• eich bod yn deall y cynhyrchion y maent yn eu hargymell yn llawn, a鈥檜 bod yn rhoi dogfen yn crynhoi鈥檙 ffeithiau allweddol neu ddogfen buddsoddwr allweddol i chi eu darllen
• eich bod yn ystyried amgylchiadau presennol yr unigolyn a鈥檌 amgylchiadau yn y dyfodol
• nad ydych yn dirprwyo penderfyniadau i reolwr cronfa fuddsoddi oni bai bod gennych ganiat芒d o fewn yr LPA, EPA neu orchymyn llys (gallwch gymryd cyngor, ond os ydych eisiau iddynt wneud penderfyniadau, efallai y bydd angen i chi wneud cais i鈥檙 Llys Gwarchod)
• eich bod yn gwneud penderfyniadau yn seiliedig ar gredoau a buddiannau鈥檙 unigolyn, nid eich rhai chi eich hun

Cychwyn buddsoddi

Dylid gwneud buddsoddiadau yn enw鈥檙 unigolyn. Os nad yw hyn yn bosibl, dylech wneud gweithred ymddiriedolaeth (dogfen gyfreithiol) neu gofnodi budd llesiannol yr unigolyn.

Os oes gan yr unigolyn fuddsoddiadau鈥檔 barod

Ni ddylech drosglwyddo unrhyw fuddsoddiadau neu gronfeydd presennol i鈥檆h enw chi.

Yn hytrach, dylech gysylltu 芒鈥檙 cwmni buddsoddi a rhoi tystiolaeth iddynt eich bod yn gallu gweithredu ar ran yr unigolyn (fel eich LPA neu orchymyn llys). Os na fyddant yn ei dderbyn, gofynnwch beth sydd ei angen arnoch chi yn lle hynny.

Rhaid i chi adolygu鈥檙 holl fuddsoddiadau a chyllid yn rheolaidd er mwyn sicrhau eu bod yn diwallu anghenion amgylchiadau鈥檙 unigolyn ar hyn o bryd ac yn y dyfodol, a bod yswiriant ar gael ar gyfer eitemau o werth.

Gwiriwch yr LPA, yr EPA neu鈥檙 gorchymyn llys yn gyntaf

Efallai y bydd cyfyngiadau neu gymalau ynghylch buddsoddiadau neu sut y gallwch ddefnyddio arian yr unigolyn.

Os ydych eisiau gwneud rhywbeth sydd wedi鈥檌 gyfyngu

Efallai y byddwn yn eich cynghori i wneud cais i鈥檙 Llys Gwarchod am ganiat芒d. Bydd hyn yn digwydd os ydych eisiau:

• buddsoddi swm sylweddol o arian yr unigolyn, yn enwedig lle鈥檙 oedd yr unigolyn wedi dewis cadw arian ar ffurf arian parod yn flaenorol
• defnyddio arian yr unigolyn i fuddsoddi yn eich busnes eich hun, busnes aelod o鈥檆h teulu neu busnes ffrind

Efallai y bydd angen i chi gynnwys tystiolaeth fel datganiadau ariannol a chyngor dogfennol gan gynghorydd ariannol gyda鈥檆h cais.

Meddyliwch am anghenion ariannol yr unigolyn ar hyn o bryd ac yn y dyfodol

Os yw鈥檔 bosibl, gofynnwch am farn yr unigolyn a chasglwch wybodaeth ariannol (a elwir hefyd yn ffeithiau ariannol) am eich cynllun. Dylech ystyried:

• ei oed, ei iechyd a鈥檌 ddisgwyliad oes gyfartalog
• ei incwm a鈥檌 wariant presennol a sut y gallai鈥檙 rhain newid
• a fydd ei incwm yn ddigon iddo fyw arno
• beth yw gwerth yr holl asedion
• cost ei gofal a鈥檌 lety
• p鈥檜n a yw鈥檙 unigolyn yn berchen ar eiddo a beth fydd yn digwydd iddo, costau yswiriant, biliau a gwaith cynnal a chadw
• cynlluniau ariannol eraill ar waith, unrhyw arbedion tymor penodol a dyddiadau aeddfedu
• a ragwelir unrhyw eitemau mawr o wariant
• a yw unrhyw roddion neu daliadau i ddibynyddion yn debygol o gael eu gwneud (gall hyn gynnwys cais i鈥檙 llys am ganiat芒d)
• a oes angen i chi gadw unrhyw arian wrth gefn ar gyfer argyfyngau

Yna, ceisiwch ddod o hyd i gynghorydd ariannol cymwys i鈥檆h helpu i gynllunio neu adolygu鈥檙 buddsoddiadau.

Eich cyfrifoldeb chi yw sicrhau bod yr holl arian parod yn cael ei ddal mewn cyfrifon cynilion a chyfrifon cadw gyda thrwydded fancio鈥檙 DU fel eu bod yn cael eu cynnwys yng sydd ar gael hyd at 拢85,000 fesul sefydliad bancio.

Rhestr wirio

• Ydych chi wedi casglu鈥檙 holl wybodaeth ariannol sydd ei hangen arnoch?
• Ydych chi wedi dod o hyd i gynghorydd ariannol addas?
• Ydych chi wedi gallu cael barn yr unigolyn?
• Faint o arian ydych chi鈥檔 gallu ei fuddsoddi?
• Sut fath o enillion sy鈥檔 angenrheidiol?
• Beth yw lefel y risg?
• A fydd y buddsoddiadau鈥檔 bodloni anghenion y person ar hyn o bryd ac yn y dyfodol?
• Ydych chi wedi pennu dyddiad i adolygu鈥檙 cynllun?

Pethau eraill i feddwl amdanyn nhw

Treth

Dylid ystyried sut y bydd treth yn effeithio ar y buddsoddiadau - gall eich cynghorydd ariannol eich cyfeirio at gynghorydd treth arbenigol. Os ydych eisiau rhoi rhoddion i leihau effaith treth etifeddiant, efallai y bydd angen i chi wneud cais i鈥檙 llys.

Gofal yr awdurdod lleol

Byddwch yn ymwybodol os bydd angen gwasanaethau gofal awdurdod lleol ar yr unigolyn. Gall rhai awdurdodau godi t芒l os ydynt yn credu eich bod wedi gwneud penderfyniadau i osgoi cyfrannu.

Ewyllysiau a buddiolwyr

Os ydych yn ymwybodol o gynnwys ewyllys, dylech geisio ystyried hyn wrth ystyried sut i reoli鈥檙 cronfeydd. Fodd bynnag, rhaid rhoi blaenoriaeth i amgylchiadau鈥檙 unigolyn ar hyn o bryd ac yn y dyfodol.

Cadw cofnodion

Mae鈥檔 bwysig cadw cyfrifon o鈥檙 holl drafodion rydych wedi鈥檜 cyflawni ar ran yr unigolyn, gan y gallwn ofyn i chi anfon adroddiad ariannol i Swyddfa鈥檙 Gwarcheidwad Cyhoeddus (OPG) neu鈥檙 Llys Gwarchod.

Twyll

Mae camddefnyddio safle o b诺er yn . Mae hyn yn berthnasol i unrhyw un sy鈥檔 gofalu am gyllid person arall.

Mae hyn yn golygu bod camddefnyddio eich sefyllfa gan fwriadu cymryd mantais o鈥檙 sefyllfa er eich budd eich hun neu eraill, achosi colled neu gyflwyno鈥檙 unigolyn i risg o golled, yn erbyn y gyfraith.

Eich dyletswydd fel atwrnai neu ddirprwy

• Cynnwys y person yn y penderfyniadau lle bo鈥檔 bosibl
• Gwneud penderfyniadau er budd y sawl yr ydych yn cael eich penodi i ofalu am ei fuddsoddiad
• Buddsoddi arian er lles y person ac nid eich budd chi
• Cadwch eich arian eich hun ar wah芒n i鈥檞 arian yntau lle bo鈥檔 bosibl er mwyn osgoi camgymeriadau neu ddryswch
• Cadw at egwyddorion Deddf Galluedd Meddyliol 2005 Cod ymarfer
• Peidiwch 芒 manteisio ar eich safle, na chaniat谩u i unrhyw un ddylanwadu ar y ffordd rydych yn gweithredu neu adael i鈥檆h buddiannau personol wrthdaro 芒鈥檆h dyletswyddau (eich dyletswydd ymddiriedol)
• Peidio 芒 gwneud elw personol neu elwa ar eich sefyllfa, ar wah芒n i dderbyn rhoddion lle mae鈥檙 Ddeddf Galluedd Meddyliol 2005 yn galluogi hynny
• Peidio 芒 chaniat谩u i rywun arall neu gynghorydd ariannol wneud penderfyniad ar eich rhan, oni bai ei fod wedi鈥檌 awdurdodi gan yr unigolyn yn yr awdurdod cynllunio lleol, yr EPA neu gan y llys

Rhagor o wybodaeth

Os ydych angen cymorth neu ragor o wybodaeth am yr arweiniad hwn, cysylltwch 芒 ni:

• drwy e-bost: [email protected]

• dros y ff么n: 0300 456 0300