Gwirio statws cyflogaeth ar gyfer treth
Defnyddiwch yr offeryn Gwirio Statws Cyflogaeth ar gyfer Treth (CEST) i weld a ddylech chi, neu weithiwr mewn swydd benodol, gael eich nodi鈥檔 gyflogedig neu鈥檔 hunangyflogedig at ddibenion treth.
Mae鈥檙 offeryn Gwirio Statws Cyflogaeth ar gyfer Treth yn rhoi barn CThEF am statws cyflogaeth gweithiwr, a hynny鈥檔 seiliedig ar yr wybodaeth a roddir gennych. Gellir hefyd ei ddefnyddio i wirio a allai newidiadau i delerau contractiol neu drefniadau gweithio newid statws cyflogaeth gweithiwr.
Nid oes rhaid i chi ddefnyddio鈥檙 offeryn i wneud penderfyniadau o ran statws cyflogaeth, ond gall eich helpu i benderfynu ar y canlynol:
-
statws cyflogaeth gweithiwr neu unigolyn rydych yn ei gyflogi neu鈥檔 ei gynrychioli
-
p鈥檜n a yw鈥檙 rheolau gweithio oddi ar y gyflogres (IR35) (yn agor tudalen Saesneg) yn berthnasol i gontract
-
p鈥檜n a fydd CThEF yn eich ystyried yn gyflogedig neu鈥檔 hunangyflogedig at ddibenion treth a chyfraniadau Yswiriant Gwladol, os oes gennych gontract gwaith (neu鈥檔 disgwyl cael un)
Mae鈥檔 rhaid i gontract fod ar waith (yn agor tudalen Saesneg) er mwyn cael gwybod a yw鈥檙 gwaith yn cael ei ystyried yn gyflogaeth neu鈥檔 hunangyflogaeth.
Nid oes angen i chi wybod pwy yw鈥檙 gweithiwr er mwyn defnyddio鈥檙 offeryn 鈥� byddwch yn dal i gael canlyniad. Gallwch ddefnyddio鈥檙 offeryn eto pan fyddwch yn gwybod pwy yw鈥檙 gweithiwr. Gall hyn alluogi鈥檙 offeryn i ddarparu penderfyniad os nodwyd 鈥榤ethu 芒 phenderfynu鈥� fel y canlyniad.
Pwy all ddefnyddio鈥檙 offeryn
Gallwch ddefnyddio鈥檙 offeryn os ydych yn un o鈥檙 canlynol:
- huriwr
- asiantaeth
- gweithiwr
Hirwyr
Os ydych yn huriwr, defnyddiwch yr offeryn os yw鈥檙 canlynol yn wir:
- rydych yn hurio, neu wedi hurio, gweithiwr yn uniongyrchol
- rydych yn derbyn gwasanaethau gan weithiwr sy鈥檔 gweithredu drwy ei gyfryngwr tollau ei hun聽
- bu newid i gontract neu gytundeb gwasanaeth sydd ohoni
Gweithwyr
Os ydych yn weithiwr, defnyddiwch yr offeryn os yw鈥檙 canlynol yn wir:
- rydych am wirio cywirdeb penderfyniad a roddwyd i chi聽
- rydych am ddefnyddio鈥檙 penderfyniad fel rhan o broses anghytundeb ynghylch statws o dan y rheolau gweithio oddi ar y gyflogres
- rydych yn darparu鈥檆h gwasanaethau drwy gyfryngwr tollau i gleient bach nad yw yn y sector cyhoeddus ac mae angen i chi wneud penderfyniad fel rhan o鈥檆h cyfrifoldebau o dan y rheolau gweithio oddi ar y gyflogres (yn agor tudalen Saesneg)
Mae鈥檔 bosibl y byddwch am ddefnyddio鈥檙 offeryn os oes unrhyw un o鈥檙 rhain yn berthnasol a bod newid wedi bod i gontract neu gytundeb gwasanaeth sydd ohoni.
Asiantaethau neu drydydd part茂on
Os ydych yn asiantaeth neu鈥檔 drydydd parti arall, defnyddiwch yr offeryn os ydych am wneud y canlynol:
- gwirio cywirdeb penderfyniad a roddwyd i chi
- defnyddio鈥檙 penderfyniad fel rhan o broses anghytuno 芒 statws o dan y rheolau gweithio oddi ar y gyflogres
Canlyniadau
Mae鈥檙 offeryn yn darparu鈥檙 penderfyniadau canlynol yn seiliedig ar yr wybodaeth a rowch:
- cyflogedig at ddibenion treth ar gyfer y gwaith hwn
- hunangyflogedig at ddibenion treth ar gyfer y gwaith hwn
- mae rheolau gweithio oddi ar y gyflogres (IR35) yn berthnasol
- nid yw rheolau gweithio oddi ar y gyflogres (IR35) yn berthnasol
Mae鈥檔 bosibl y byddwch yn cael canlyniad 鈥榤ethu 芒 phenderfynu鈥�. Pan fydd hyn yn digwydd, bydd yr offeryn yn rhoi rhagor o wybodaeth i chi i鈥檆h helpu i ddod i鈥檆h penderfyniad.
Bydd CThEF yn glynu wrth bob penderfyniad a gynhyrchir gan yr offeryn, cyn belled 芒 bod yr wybodaeth a roddwch yn parhau i fod yn gywir. Gallwch ddefnyddio鈥檙 offeryn eto os yw鈥檙 canlynol yn wir:
- bu newid i gontract neu gytundeb gwasanaeth sydd ohoni
- nid yw鈥檙 wybodaeth a roddwyd gennych yn wreiddiol yn gywir mwyach
Cyn i chi ddechrau
Er mwyn i ymrwymiad gael ei ystyried fel cyflogaeth neu hunangyflogaeth, mae rhaid bod contract ar waith. Mae鈥檙 offeryn yn cymryd yn ganiataol bod contract ar waith (neu y bydd contract ar waith). Mae rhagor o wybodaeth ar gael yn y Canllaw Statws Cyflogaeth (yn agor tudalen Saesneg).
Bydd angen i chi wybod y canlynol:
- manylion y contract
- cyfrifoldebau鈥檙 gweithiwr
- pwy sy鈥檔 penderfynu pa waith sydd angen ei wneud
- pwy sy鈥檔 penderfynu pryd, ble a sut y gwneir y gwaith
- sut y caiff y gweithiwr ei dalu
- a yw鈥檙 gwaith yn cynnwys unrhyw fuddiannau corfforaethol neu ad-daliadau ar gyfer treuliau
Efallai yr hoffech fwrw golwg dros arweiniad pellach ar ddefnyddio鈥檙 offeryn (yn agor tudalen Saesneg) mewn ffenestr ar wah芒n i鈥檆h helpu wrth i chi ei ddefnyddio.
Mae鈥檙 offeryn yn anhysbys. Rydym yn cofnodi ac yn cyhoeddi data cyfanredol (yn agor tudalen Saesneg), gan ddangos y dadansoddiad o鈥檙 canlyniadau a roddwyd gan yr offeryn. Nid ydym yn casglu manylion adnabod y rhai sy鈥檔 defnyddio鈥檙 offeryn.
Os byddwch yn cau鈥檙 offeryn CEST heb orffen y cwestiynau, bydd angen i chi ddechrau eto.
Os nad oes modd i chi wirio ar-lein, gallwch gysylltu 芒 CThEF.
Ar 么l i chi ddefnyddio鈥檙 offeryn, byddwch yn gallu:
- cadw ac argraffu鈥檆h atebion a鈥檆h canlyniad ar gyfer eich cofnodion eich hun
- defnyddio鈥檙 canlyniad fel datganiad penderfynu statws dilys
Updates to this page
-
The guidance has been updated to reflect off-payroll working changes that came into effect on 6 April 2021.
-
Welsh translation added.
-
The 'check employment status for tax' tool has been updated so if you do not know the worker, the tool will not ask questions about their circumstances.
-
Added a link to the off-payroll working in the public sector guidance.
-
First published.