Canllawiau

Newidiadau yn sg卯l y Deddf Elusennau

Darllenwch am y newidiadau a gyflwynwyd gan y Ddeddf Elusennau 2022.

Yn berthnasol i Gymru a Loegr

Mae鈥檙 dudalen hon yn ymwneud 芒 newidiadau sy鈥檔 cael eu cyflwyno gan Ddeddf Elusennau 2022 (y Ddeddf), sy鈥檔 diwygio Deddf Elusennau 2011.

Mae鈥檔 darparu crynodebau byr o鈥檙 newidiadau a ddaeth i rym ar 7 Mawrth 2024, 14 Mehefin 2023 a 31 Hydref 2022 ac yn cysylltu 芒鈥檔 canllawiau wedi鈥檜 diweddaru.

Mae trosolwg o鈥檙 newidiadau llawn i鈥檞 weld ar y dudalen hon: Deddf Elusennau 2022: cynllun gweithredu.

Newidiadau a ddaeth i rym ar 7 Mawrth 2024

Gwneud newidiadau i ddogfennau llywodraethu

Mae鈥檙 p诺er statudol newydd y gall ymddiriedolaethau a chymdeithasau anghorfforedig ei ddefnyddio i wneud newidiadau i鈥檞 dogfen lywodraethu bellach mewn grym.

Os ydynt yn defnyddio鈥檙 p诺er hwn, bydd angen i鈥檙 elusennau hyn gael awdurdod y Comisiwn i wneud 鈥榥ewidiadau rheoledig鈥� penodol yn yr un ffordd 芒 chwmn茂au elusennol a Sefydliadau Corfforedig Elusennol (CIO).

Mae newidiadau eraill sydd mewn grym yn cynnwys:

  • sut mae鈥檔 rhaid i elusennau anghorfforedig fabwysiadu penderfyniadau ymddiriedolwyr ac (os oes ganddynt aelodau) penderfyniadau aelodau wrth ddefnyddio鈥檙 p诺er newydd
  • bydd y Comisiwn yn defnyddio鈥檙 un prawf cyfreithiol wrth benderfynu a ddylid rhoi awdurdod i gwmn茂au elusennol, CIOau ac elusennau anghorfforedig newid eu dibenion elusennol
  • p诺er i鈥檙 Comisiwn roi hysbysiad cyhoeddus i, neu gyfarwyddo elusennau i roi hysbysiad i newidiadau rheoleiddiedig y maent yn eu gwneud

Mae pwerau statudol i rai elusennau anghorfforedig (bach) i newid eu dogfen lywodraethu wedi鈥檜 diddymu.

Darllenwch ein harweiniad:

Gwerthu, prydlesu neu waredu tir elusen fel arall

Mae鈥檙 darpariaethau canlynol bellach mewn grym:

  • darpariaethau sy鈥檔 ymwneud 芒 gwarediadau gan ddiddymwyr, datodwyr dros dro, derbynwyr, morgeiseion neu weinyddwyr
  • darpariaethau ynghylch cymryd morgeisi gan ddiddymwyr, diddymwyr dros dro, derbynwyr, morgeiseion neu weinyddwyr
  • newidiadau ynghylch yr hyn y mae鈥檔 rhaid ei gynnwys mewn datganiadau a thystysgrifau ar gyfer gwarediadau a morgeisi

Roedd y darpariaethau hyn i fod i ddod i rym ar 14 Mehefin 2023 ond ni wnaethon nhw.

Darllenwch eincanllawiau:

Uno elusennau

Ar gyfer rhai cyfuniadau, mae rheolau newydd bellach mewn grym a fydd yn caniat谩u i鈥檙 rhan fwyaf o roddion i elusennau sy鈥檔 uno ddod i rym fel rhoddion i鈥檙 elusen y maent wedi uno 芒 hi.

Mae鈥檙 broses statudol ar gyfer rhai achosion o uno elusennau anghorfforedig (bach) wedi鈥檌 diddymu.

Darllenwch eincanllawiau:

Darpariaethau eraill

Mae鈥檙 Ddeddf yn galluogi鈥檙 Comisiwn i:

Newidiadau a ddaeth i rym ar 14 Mehefin 2023

Gwerthu, prydlesu neu waredu tir elusennol fel arall

Rhaid i elusennau gydymffurfio 芒 gofynion cyfreithiol penodol cyn iddynt gael gwared ar dir elusennol. Gall gwaredu gynnwys gwerthu, trosglwyddo neu brydlesu tir elusennol. Mae鈥檙 Ddeddf yn symleiddio rhai o鈥檙 gofynion cyfreithiol hyn. Mae鈥檙 newidiadau a ddaeth i rym yn cynnwys:

  • ehangu鈥檙 categori o gynghorwyr dynodedig sy鈥檔 gallu rhoi cyngor i elusennau ar warediadau penodol
  • cadarnhau y gall ymddiriedolwr, swyddog neu gyflogai roi cyngor ar warediad os ydynt yn bodloni鈥檙 gofynion perthnasol
  • rhoi disgresiwn i ymddiriedolwyr i benderfynu sut i hysbysebu gwarediad arfaethedig o dir elusennol
  • dileu鈥檙 gofyniad i elusennau gael awdurdod y Comisiwn i roi les breswyl i gyflogai elusen am denantiaeth gyfnodol byr neu gyfnod penodol

Darllen ein canllawiau:

Defnyddio gwaddol parhaol

Yn syml, mae gwaddol parhaol yn eiddo y mae鈥檔 rhaid i鈥檆h elusen ei gadw yn hytrach na gwario.

Cyflwynodd y Ddeddf bwerau statudol newydd i alluogi:

  • elusennau i wario, mewn rhai amgylchiadau, o gronfa waddol barhaol 鈥榞werth llai鈥� o 拢25,000 neu lai heb awdurdod y Comisiwn
  • rhai elusennau i fenthyg hyd at 25% o werth eu cronfa waddol barhaol heb awdurdod y Comisiwn

Bydd angen i elusennau na allant ddefnyddio鈥檙 pwerau statudol gael awdurdod y Comisiwn Elusennau.

Mae p诺er statudol newydd a ddaeth i rym yn galluogi elusennau sydd wedi dewis dull dychwelyd llwyr o fuddsoddi i ddefnyddio gwaddol parhaol i wneud buddsoddiadau cymdeithasol ag enillion ariannol negyddol neu ansicr, ar yr amod bod unrhyw golledion yn cael eu gwrthbwyso gan enillion eraill.

Darllen ein canllawiau:

Enwau elusennau

Mae鈥檙 Ddeddf yn galluogi鈥檙 Comisiwn i:

  • cyfarwyddo elusen i roi鈥檙 gorau i ddefnyddio enw gweithredol os yw鈥檔 rhy debyg i enw elusen arall neu os yw鈥檔 sarhaus neu鈥檔 gamarweiniol. Enw gweithredol yw unrhyw enw a ddefnyddir i adnabod elusen ac oddi tano y mae gweithgareddau鈥檙 elusen yn cael eu cynnal. Er enghraifft, 鈥楥omic Relief鈥� yw enw gwaith yr elusen 鈥楥harity Projects鈥�
  • oedi cyn cofrestru elusen ag enw anaddas neu oedi cyn cofrestru enw anaddas newydd ar y Gofrestr Elusennau
  • defnyddio ei bwerau mewn perthynas ag esemptio elusennau mewn ymgynghoriad 芒鈥檙 prif reoleiddiwr

Darllen ein canllawiau:

Darpariaethau eraill

Diweddarwyd y diffiniad o berson cysylltiedig i gael gwared ar iaith hen ffasiwn.

Newidiadau a ddaeth i rym ar 31 Hydref 2022

Talu ymddiriedolwyr ar gyfer darparu gwasanaethau neu nwyddau i鈥檙 elusen

Erbyn hyn, mae gan elusennau b诺er statudol i dalu ymddiriedolwyr am ddarparu nwyddau yn unig i鈥檙 elusen o dan rai amgylchiadau.

Gan ddefnyddio鈥檙 p诺er statudol newydd, gellir talu ymddiriedolwyr am:

  • gwasanaethau yn unig, er enghraifft asiantaeth tai neu ymgynghoriaeth gyfrifiadurol
  • gwasanaethau a nwyddau cysylltiedig, er enghraifft gwasanaeth plymio neu baentio ac unrhyw ddeunyddiau cysylltiedig fel rhannau plymio neu baent
  • nwyddau yn unig, er enghraifft cyflenwi deunydd ysgrifennu i鈥檙 elusen

Darllen ein canllawiau:

Apeliadau codi arian nad ydynt yn codi digon neu sy鈥檔 codi gormod

Mae gofynion symlach bellach i ymddiriedolwyr eu dilyn os nad yw ap锚l yn codi鈥檙 swm sydd ei angen i gyflawni ei nod, yn codi gormod neu os bydd amgylchiadau鈥檔 newid ac na ellir defnyddio鈥檙 rhoddion fel y bwriadwyd.

Darllen ein canllawiau:

Gallwch ddarllen blog a gynhyrchwyd gan y Rheoleiddiwr Codi Arian am y newidiadau hyn.

P诺er i ddiwygio Siarteri Brenhinol

Mae gan yr elusennau hyn b诺er statudol newydd i newid adrannau yn eu Siarter Frenhinol gyda chymeradwyaeth gan y Cyfrin Gyngor.

Darllen ein canllawiau:

Yn ogystal, mae鈥檙 newidiadau canlynol bellach mewn grym:

  • mae gan y Tribiwnlys Elusennau y p诺er i wneud 鈥済orchmynion costau awdurdodedig鈥� yn dilyn cais gan elusen. Darllenwch ein canllawiau ynghylch adolygiadau penderfyniadau a鈥檙 Tribiwnlys Elusennau
  • mae pwerau llunio cynllun y Comisiwn yn cynnwys gwneud cynlluniau ar gyfer cwmn茂au elusennol
  • rhoddir statws corfforaeth ymddiriedolaeth yn awtomatig ar elusennau corfforaethol presennol a rhai鈥檙 dyfodol mewn perthynas ag unrhyw ymddiriedolaeth elusennol y mae鈥檙 gorfforaeth (neu, yn y dyfodol, yn dod) yn ymddiriedolwr
  • darpariaethau wedi鈥檜 diweddaru sy鈥檔 ymwneud 芒 rhoi hysbysiad cyhoeddus i gydsyniadau ysgrifenedig a gorchmynion y Comisiwn Elusennau o dan wahanol adrannau o Ddeddf Elusennau 2011

Pan fydd elusen yn diwygio ei dogfen lywodraethu drwy gynllun seneddol o dan adran 73 o Ddeddf Elusennau 2011, bydd y cynllun yn ddiofyn bob amser o dan broses seneddol gyffwrdd ysgafnach (a elwir yn weithdrefn seneddol negyddol)

Updates to this page

Cyhoeddwyd ar 4 Awst 2022
Diweddarwyd ddiwethaf ar 7 Mawrth 2024 show all updates
  1. Information on the implementation of Phase 3 of the Charities Act 2022.

  2. Updated information on the implementation date of Phase 3 of the Charities Act 2022.

  3. Updated information about the implementation of phase 3 of the Charities Act 2022.

  4. Updated as a result of Charities Act 2022 phase 2 provisions that came into effect on 14 June 2023.

  5. Updated information about the implementation of phase 2 of the Charities Act 2022.

  6. Updated with information on further changes due to be introduced in Spring 2023.

  7. Updated as a result of Charities Act 2022 provisions that have come into effect on 31 October 2022.

  8. Timetable change

  9. First published.

Argraffu'r dudalen hon