Herio鈥檙 prisiad
Unwaith y byddwch wedi cytuno ar ffeithiau鈥檙 eiddo gydag Asiantaeth y Swyddfa Brisio (VOA), gallwch herio鈥檙 prisiad os credwch ei fod yn anghywir.
Yn berthnasol i Gymru a Loegr
Pryd y gallwch gyflwyno her
Unwaith y byddwch wedi cwblhau gwiriad, gallwch herio unrhyw brisiad sy鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檙 un eiddo:
- cyn pen 4 mis i鈥檙 penderfyniad am y gwiriad
- cyn pen 16 mis ar 么l cyflwyno鈥檆h achos gwirio os yw鈥檙 her yn ymwneud 芒 newid yn yr ardal gyfagos (fel gwaith ffordd)
- os nad yw鈥檙 VOA wedi gwneud penderfyniad ar eich achos gwirio ar 么l 12 mis
Mae鈥檔 bosibl bod gan eiddo lawer o brisiadau o ddyddiadau gwahanol oherwydd newidiadau i鈥檙 ffeithiau ffisegol yn ystod cyfnod y rhestr ardrethi busnes.
Dim ond os ydych wedi cwblhau gwiriad聽yn gyntaf y gallwch ddechrau her.
Pryd na allwch herio
Ni allwch gyflwyno her yn erbyn yr un prisiad, am yr un rheswm, fwy nag unwaith. Er enghraifft, os gwnaethoch geisio cyflwyno her ddwywaith oherwydd yr un mater o waith ffordd, ni fyddai eich ail her yn ddilys.
Hefyd, ni allwch gyflwyno her bellach yn erbyn canlyniad her flaenorol rydych wedi鈥檌 gwneud.
Cyn i chi gyflwyno her
Mae her yn broses gyfreithiol gyda rheolau llym felly bydd angen i chi fod yn gwbl barod. Cyn cyflwyno her, bydd angen ychydig o bethau arnoch:
- y rheswm dros herio (a elwir hefyd yn 鈥榮ail鈥�)
- y dystiolaeth sydd gennych fod y prisiad yn anghywir
- datganiad sy鈥檔 cefnogi鈥檆h her
- gwerth ardrethol newydd arfaethedig, a鈥檙 dyddiad pan ddylai hwn ddechrau
- manylion rhentu鈥檙 eiddo, os yw wedi鈥檌 rentu (hyd yn oed os mai chi yw鈥檙 landlord)
Mae鈥檙 VOA yn argymell eich bod yn adolygu鈥檆h prisiad a鈥檌 gymharu ag eiddo yn eich ardal sydd tua鈥檙 un oedran, maint a chymeriad. Bydd hyn yn eich helpu i benderfynu a yw鈥檆h eiddo wedi cael ei brisio鈥檔 deg. Dylech ystyried y tebygrwydd a鈥檙 gwahaniaethau rhwng eich eiddo chi a鈥檙 eiddo sy鈥檔 rhan o鈥檆h cymhariaeth.
Gallwch ddefnyddio gwasanaeth ar-lein y VOA i gymharu鈥檆h eiddo ag eiddo eraill yn yr un 鈥榗ynllun prisio鈥�. Gallwch ddysgu rhagor am gynlluniau prisio a sut mae鈥檙 VOA yn prisio eiddo annomestig.
Rhesymau dros herio (seiliau)
Mae鈥檙 seiliau dros wneud her yn cynnwys:
- roedd y prisiad yn anghywir pan gafodd y rhestr ardrethu ei chreu
- mae newid wedi bod i鈥檙 eiddo neu鈥檙 ardal gyfagos y dylid ei gydnabod yn y gwerth ardrethol (er enghraifft, gwaith hirdymor ar y ffyrdd)
- mae newid a wnaed i鈥檙 prisiad gan y VOA yn anghywir, neu nid yw鈥檙 newid wedi鈥檌 wneud
- mae鈥檙 dyddiad ar gyfer newid a wnaed gan y VOA yn anghywir
- dylid rhannu鈥檙 eiddo yn fwy nag un eiddo, neu dylid ei gyfuno ag eiddo arall i ffurfio un eiddo
- dylid tynnu eiddo oddi ar y rhestr ardrethu, neu dylid ychwanegu eiddo ati
- mae鈥檙 prisiad yn anghywir oherwydd penderfyniad cyfreithiol ar eiddo arall
- mae manylion yr eiddo yn anghywir neu鈥檔 anghyflawn
Fel arfer, nid oes modd herio ar yr un sail fwy nag unwaith. Os ydych am wneud her yn y dyfodol ar sail rhesymau rydych wedi鈥檜 defnyddio o鈥檙 blaen, gallwch ond gwneud hyn os yw鈥檙 dyddiad dod i rym yn wahanol. Er enghraifft, gallwch ond cyflwyno un her oherwydd gwaith ar y ffyrdd a ddechreuodd ar 1 Ionawr 2018, ond gallwch gyflwyno her newydd ar gyfer gwaith ar y ffyrdd a ddechreuodd ar ddyddiad gwahanol.
Tystiolaeth ategol
Yn wahanol i wiriad, sy鈥檔 ymwneud 芒鈥檙 manylion ffeithiol, mae her yn erbyn prisiad eiddo. Mae鈥檔 rhaid i鈥檆h tystiolaeth esbonio pam yr ydych yn credu bod y prisiad presennol yn anghywir, ac mae鈥檔 rhaid iddi ategu鈥檔 llawn y newidiadau rydych wedi gofyn amdanynt.
Gallai tystiolaeth yr hoffech ei chyflwyno gynnwys:
- prisiadau o eiddo lleol tebyg
- penderfyniadau cyfreithiol
- unrhyw ddogfennau eraill sy鈥檔 ategu鈥檆h her, megis ffotograffau o鈥檙 tir neu鈥檙 eiddo a鈥檙 amgylchedd lleol
Os na fyddwch yn anfon tystiolaeth o鈥檙 newidiadau rydych yn gofyn i鈥檙 VOA eu gwneud, bydd yn rhoi gwybod i chi fod eich her yn anghyflawn. Os nad yw鈥檔 cael ei chywiro o fewn y terfyn amser a roddir, caiff yr her ei hystyried yn annilys ac ni fydd yn arwain at benderfyniad. Os bydd hyn yn digwydd, bydd angen i chi gyflwyno her arall i鈥檙 un prisiad, ac efallai y bydd angen i chi wneud gwiriad arall hefyd.
Mae鈥檔 rhaid i chi sicrhau eich bod yn cyflwyno鈥檆h holl dystiolaeth gyda鈥檌 gilydd, gan y byddwch ond yn gallu cyflwyno tystiolaeth ychwanegol yn nes ymlaen o dan amgylchiadau eithriadol (er enghraifft, os nad oedd y dystiolaeth yn bodoli tan i chi gyrraedd hanner ffordd drwy her).
Datganiad ategol
Bydd angen i chi sicrhau bod eich datganiad ategol yn dangos yn glir pam eich bod yn gwneud her. Bydd yn rhaid i chi esbonio sut mae鈥檆h tystiolaeth yn ategu鈥檆h her, a pham mae鈥檆h gwerth ardrethol arfaethedig yn gywir.
Mae鈥檔 syniad da defnyddio鈥檆h datganiad ategol i sicrhau eich bod wedi cynnwys popeth yn eich her sydd ei angen er mwyn ei gwneud yn ddilys.
Ar 么l i chi gyflwyno her
Bydd y VOA yn adolygu鈥檆h tystiolaeth ac efallai y bydd yn cysylltu 芒 chi i drafod eich her. Os bydd yn cytuno 芒鈥檆h achos, bydd yn diwygio鈥檙 prisiad ac yn anfon cadarnhad ysgrifenedig atoch. Os bydd yn cytuno鈥檔 rhannol 芒鈥檆h achos, bydd yn anfon ffurflen gytundeb atoch i chi ei llenwi, ac yna鈥檔 diwygio鈥檙 prisiad ar 么l i chi ddychwelyd y ffurflen.
Os nad oes modd i鈥檙 VOA a chithau gytuno ar ganlyniad, bydd yn cyhoeddi ei phenderfyniad gan esbonio鈥檌 barn ac unrhyw ddiwygiadau i鈥檙 prisiad y mae鈥檔 bwriadu eu gwneud. Caiff hwn ei anfon at y person a gyflwynodd yr her (ynghyd 芒鈥檙 talwr ardrethi os nad yr un person yw hwn).
Os bydd angen rhagor o wybodaeth ar y VOA, bydd yn cysylltu 芒 chi. Dylech ymateb i hyn o fewn y terfyn amser mae鈥檔 ei roi, neu fel arall efallai y bydd y VOA yn gwneud penderfyniad heb yr wybodaeth ychwanegol.
Efallai y bydd gwerthoedd ardrethol ac ardrethi busnes yn mynd i fyny neu i lawr ar 么l her, neu efallai y byddant yn aros yr un peth. Mae hyn oherwydd efallai y bydd y VOA yn adolygu鈥檙 prisiad er mwyn cymryd unrhyw wybodaeth newydd i ystyriaeth, megis gwybodaeth fasnachu newydd.
Rhannu gwybodaeth am eich her gyda phobl eraill
Bydd y VOA yn anfon gwybodaeth am eich her i鈥檙 awdurdod bilio, gan gynnwys:
- manylion adnabod eich eiddo
- y dyddiad y cyflwynwyd yr her
- gwerth ardrethol presennol
- gwerth ardrethol arfaethedig, a鈥檙 dyddiad pan ddylai hwn ddod i rym
- canlyniad yr her, a鈥檆h tystiolaeth ategol os yw鈥檔 rhesymol ei hanfon
Bydd y VOA hefyd yn anfon canlyniad eich her a thystiolaeth ategol at y rhai sydd 芒 hawl i鈥檞 gweld, gan gynnwys y deiliad.
Os oes gennych unrhyw gwestiynau am wybodaeth sy鈥檔 cael ei rhannu dylech gysylltu 芒鈥檙 VOA drwy e-bostio聽[email protected].
Pan fydd rhywun arall yn cyflwyno her ar gyfer eich eiddo
Os nad ydych yn talu鈥檙 ardrethi busnes ond chi yw鈥檙 perchennog neu鈥檙 meddiannydd, gallwch ofyn i gael eich diweddaru ynghylch hynt yr her. I wneud hyn, cofrestrwch am y gwasanaeth ar-lein a hawliwch yr eiddo, ac yna anfonwch e-bost at [email protected]. Bydd y VOA yn rhoi gwybod i chi beth yw canlyniad yr her a beth y mae hynny鈥檔 ei olygu ar gyfer eich eiddo. Bydd modd i chi roi gwybodaeth sy鈥檔 ymwneud 芒鈥檙 her, os ydych am wneud hynny.