Adolygu achos ymddygiad gwrthgymdeithasol (ASB) (adnabyddus hefyd fel y Sbardun Cymunedol)
Yn darparu gwybodaeth yngl欧n 芒鈥檙 Sbardun Cymunedol a sut mae gan ddioddefwyr ymddygiad gwrthgymdeithasol parhaus yr hawl i wneud cais am adolygiad achos lle bodlonir trothwy lleol.
This page will be updated in due course to reflect updates to the English version.
Gwyddom, lle nad yw鈥檔 cael ei rwystro, gall ymddygiad gwrthgymdeithasol gael effaith lethol ar ei ddioddefwyr ac mewn rhai achosion, ar y gymuned ehangach.
Cyflwynodd y Ddeddf Ymddygiad Gwrthgymdeithasol, Trosedd a Phlismona 2014 fesurau penodol wedi鈥檜 dylunio i roi llais i ddioddefwyr a chymunedau yn y ffordd yr ymdrinnir 芒 chwynion o ymddygiad gwrthgymdeithasol.
Mae hyn yn cynnwys y Sbardun Cymunedol (adnabyddus hefyd fel Adolygu Achos ASB), sy鈥檔 rhoi hawl i ddioddefwyr ymddygiad gwrthgymdeithasol parhaus a adroddwyd i unrhyw rai o鈥檙 prif asiantaethau cyfrifol (megis y cyngor, yr heddlu, darparwr tai) i wneud cais am adolygiad achos amlasiantaethol o鈥檜 hachos lle bodlonir trothwy lleol.
Mae gan asiantaethau, gan gynnwys awdurdodau lleol, yr heddlu, timau iechyd lleol a darparwyr tai cymdeithasol cofrestredig ddyletswydd i ymgymryd ag adolygiad achos pan fydd rhywun yn gwneud cais am un a bod eu hachos yn bodloni trothwy wedi鈥檌 ddiffinio鈥檔 lleol.
Mae pob ardal yn dewis prif asiantaeth i reoli鈥檙 broses, fel rheol y cyngor neu鈥檙 heddlu.
Sut mae鈥檔 gweithio
Mae鈥檙 mecanwaith ar gyfer cynnal yr adolygiad achos wedi鈥檌 osod yn lleol.
Gellir cael cwynion naill ai鈥檔 uniongyrchol gan ddioddefwyr yr ymddygiad gwrthgymdeithasol neu gan drydydd parti (gyda chaniat芒d y dioddefwr), megis aelod o鈥檙 teulu, cyfaill neu gynrychiolydd etholedig lleol (cynghorydd neu AS).
Gall y dioddefwr fod yn unigolyn, busnes neu gr诺p cymunedol.
Mae pob ardal leol yn gosod trothwy y mae鈥檔 rhaid ei fodloni er mwyn defnyddio鈥檙 sbardun. Rhaid i鈥檙 trothwy gynnwys:
- amlder y cwynion
- ac effeithiolrwydd yr ymateb
- niwed posibl i鈥檙 dioddefwr neu鈥檙 dioddefwyr sy鈥檔 cyflwyno鈥檙 g诺yn
Mae鈥檙 trothwy yn ymwneud 芒鈥檙 digwyddiadau a adroddwyd, yn hytrach nag a wnaeth yr asiantaeth ymateb ai peidio. Ni ddylai鈥檙 trothwy fod dim uwch na thair cwyn, ond gall asiantaethau ddewis trothwy is. Os cyflwynwyd y cwynion cymhwysol, rhaid cynnal adolygiad achos i bennu digonolrwydd ymateb yr asiantaethau.
Y cyrff perthnasol a鈥檙 awdurdodau cyfrifol sy鈥檔 ymgymryd 芒鈥檙 adolygiad achos yw:
- Cynghorau
- yr Heddlu
- Grwpiau Comisiynu Clinigol yn Lloegr a Byrddau Iechyd Lleol yng Nghymru
- Darparwyr tai cymdeithasol cofrestredig sy鈥檔 gyfetholedig i鈥檙 gr诺p hwn
Y Broses
Pan wneir cais am Adolygiad Achos ASB, rhaid i asiantaethau benderfynu a yw鈥檙 trothwy wedi鈥檌 fodloni a rhoi gwybod i鈥檙 dioddefwr.
Mae鈥檙 adolygiad yn annog dull gweithredu datrys problemau wedi鈥檌 dargedu at ymdrin 芒 rhai o鈥檙 achosion mwyaf parhaus a chymhleth o ymddygiad gwrthgymdeithasol.
Dylid bob tro rhoi ystyriaeth i sut gall dioddefwyr fynegi orau鈥檙 effaith mae鈥檙 ymddygiad gwrthgymdeithasol wedi鈥檌 chael ar eu bywydau.
Os bodlonir y trothwy
Bydd adolygiad achos yn cael ei gynnal gan y cyrff perthnasol. Bydd asiantaethau yn rhannu gwybodaeth mewn perthynas 芒鈥檙 achos, adolygu pa gamau gweithredu sydd wedi鈥檜 cymryd eisoes a phenderfynu a oes camau gweithredu ychwanegol y gellir eu cymryd. Dylai鈥檙 weithdrefn Adolygu Achos ASB leol nodi鈥檔 glir yr amserlenni ar gyfer cynnal yr adolygiad.
Lle mae鈥檙 rhan fwyaf o gynrychiolwyr asiantaeth wedi bod ynghlwm ag achos penodol, dylid rhoi ystyriaeth i gynnwys unigolyn annibynnol yn yr adolygiad i ddarparu persbectif allanol neu ffres ar yr achos a鈥檙 camau gweithredu sydd wedi鈥檜 cymryd. Yn ogystal, dylid rhoi ystyriaeth i a ddylai cyfarfodydd gael eu cadeirio gan arweinydd annibynnol sydd 芒 hyfforddiant addas.
Dylai asiantaethau lleol perthnasol ystyried gwahodd y dioddefwr i fynychu鈥檙 adolygiad achos i helpu holl aelodau鈥檙 panel i ddeall y lefel o niwed ac effaith. Mae bob tro yn arfer dda cynnwys rhywun yn yr adolygiad achos i gynrychioli鈥檙 dioddefwr, megis Cymorth i Ddioddefwyr neu sefydliad arall sy鈥檔 darparu cefnogaeth i ddioddefwyr yn yr ardal leol neu gynrychiolydd y dioddefwr.
Yna, caiff y dioddefwr wybod canlyniad yr adolygiad. Lle mae camau gweithredu pellach yn angenrheidiol, bydd cynllun gweithredu yn cael ei drafod gyda鈥檙 dioddefwr, gan gynnwys amserlenni.
Rhaid i鈥檙 weithdrefn sbardun cymunedol gynnwys proses i鈥檙 dioddefwr gael apelio os ydyw鈥檔 anfodlon gyda鈥檙 modd y cynhaliwyd adolygiad achos o sbardun cymunedol, neu gyda鈥檙 penderfyniad yngl欧n ag a fodlonwyd y trothwy ai peidio.
Rhaid i gyrff perthnasol ymateb i鈥檙 dioddefwr ar adegau penodol yn y broses. Mae鈥檙 rhain yn cynnwys:
- y penderfyniad ynghylch a yw鈥檙 trothwy yn cael ei fodloni
- canlyniad yr adolygiad
- unrhyw argymhellion a wnaed fel canlyniad i鈥檙 adolygiad
Pan ystyrir bod y dioddefwr yn arbennig o agored i niwed, dylai鈥檙 cyrff perthnasol ystyried a ellir cynnig rhagor o gefnogaeth ymarferol ac emosiynol i鈥檙 dioddefwr.
Os na fodlonir y trothwy
Er na fydd y gweithdrefnau ffurfiol yn cael eu rhoi ar waith, mae hyn yn rhoi cyfle i鈥檙 cyrff perthnasol adolygu鈥檙 achos i bennu a oes rhagor y gellir ei wneud.
Cyhoeddi data
Mae gan asiantaethau ddyletswydd i gyhoeddi data mewn perthynas 芒鈥檙 nifer o sbardunau a gafwyd, sawl un a oedd yn bodloni鈥檙 trothwy, a鈥檙 nifer a arweiniodd at gamau gweithredu pellach. TMae hyn er mwyn sicrhau tryloywder y system ac i beidio 芒 barnu perfformiad yr asiantaethau mewn perthynas 芒 gwaith achos ymddygiad gwrthgymdeithasol.
Rhaid cyhoeddi鈥檙 data hwn yn flynyddol o leiaf, er gall y cyrff perthnasol ddymuno cyhoeddi data yn fwy aml, neu gyhoeddi manylion ychwanegol. Ni ddylai gwybodaeth sydd wedi鈥檌 chyhoeddi gynnwys manylion a allai adnabod dioddefwyr.
Gwneud cais am Sbardun Cymunedol
Bydd eich lleol neu gyngor lleol yn gallu rhoi rhagor o wybodaeth i chi yngl欧n 芒鈥檙 broses Sbardun Cymunedol yn eich ardal.
Dod o hyd i ragor o wybodaeth yngl欧n 芒 Sbardun Cymunedol
Cyhoeddodd y Swyddfa Gartref i gefnogi defnydd effeithiol o鈥檙 pwerau ac i gynorthwyo鈥檙 gweithwyr proffesiynol hynny ar y rheng flaen sy鈥檔 gallu defnyddio鈥檙 pwerau i ymateb i achosion o ymddygiad gwrthgymdeithasol yn eu hardaloedd lleol. Mae鈥檙 canllaw yn cynnwys gwybodaeth yngl欧n 芒 sut gellid trefnu cyfarfodydd a gynhelir fel rhan o鈥檙 broses Sbardun.
Yn ogystal, gallwch gael cymorth a chyngor yng Nghymru a Lloegr gan sefydliadau megis:
- - mae ganddynt rehefyd, sy鈥檔 gofyn i asiantaethau lleol ymgorffori canllaw arfer orau ASB Help yn eu polis茂au a鈥檜 gweithdrefnau sbardun cymunedol mewnol.
- - llwyfan rhannu gwybodaeth i鈥檙 heddlu ac ymarferwyr, felly bydd angen cyfeiriad e-bost yr heddlu neu .gov arnoch i gael mynediad
Updates to this page
-
Community Trigger has been renamed to anti-social behaviour (ASB) case review as one of the measures implemented from the ASB action plan.
-
Updated according to the new version of the 'Anti-social behaviour powers: statutory guidance for frontline professionals' published on 28 June 2022.
-
Updated guidance on community trigger, publishing data and case reviews.
-
Welsh translation added.
-
First published.