Materia艂 promocyjny

Wyniki badania przesiewowego: du偶y t臋tniak aorty brzusznej

Zaktualizowano 19 listopada 2024

Applies to England

Agencja ds. zdrowia publicznego Public Health England (PHE) opracowa艂a niniejsz膮 ulotk臋 w imieniu NHS.


Rysunek przedstawiaj膮cy aort臋 z t臋tniakiem

1. Dla kogo przeznaczona jest niniejsza ulotka?

Niniejsza strona zawiera informacje dla m臋偶czyzn, u kt贸rych stwierdzono obecno艣膰 du偶ego t臋tniaka aorty brzusznej w wyniku badania przesiewowego (tzw. badania AAA).

W wyniku badania stwierdzono, 偶e aorta pacjenta jest znacznie poszerzona ponad stan normalny. Oznacza to, 偶e u pacjenta wyst臋puje du偶y t臋tniak aorty brzusznej wymagaj膮cy leczenia. Leczenie polega zazwyczaj na zabiegu operacyjnym. W艣r贸d badanych m臋偶czyzn w oko艂o jednym przypadku na tysi膮c stwierdzony zostaje du偶y t臋tniak aorty brzusznej. Pacjent zostanie skierowany na wizyt臋 do specjalisty na dalsze badania oraz w celu om贸wienia mo偶liwo艣ci leczenia.

2. Czym jest t臋tniak aorty brzusznej?

Aorta jest g艂贸wnym naczyniem krwiono艣nym dostarczaj膮cym krew do organizmu. Przebiega ona od serca w d贸艂 przez klatk臋 piersiow膮 i jam臋 brzuszn膮.

U niekt贸rych os贸b z up艂ywem lat 艣ciana aorty w jamie brzusznej ulega os艂abieniu. Mo偶e ona rozszerzy膰 si臋, prowadz膮c do powstania t臋tniaka aorty brzusznej.

3. Jak niebezpieczny jest du偶y t臋tniak aorty brzusznej?

Du偶y t臋tniak aorty mo偶e by膰 bardzo niebezpieczny, poniewa偶 rozci膮ganie 艣ciany aorty os艂abia j膮 i mo偶e doprowadzi膰 do jej p臋kni臋cia, powoduj膮c krwotok wewn臋trzny. Jest to stan nag艂ego zagro偶enia zdrowia. Na 100 os贸b, u kt贸rych dochodzi do p臋kni臋cia t臋tniaka, oko艂o 85 umiera.

Ryzyko zwi膮zane z p臋kni臋ciem du偶ego t臋tniaka aorty brzusznej jest zazwyczaj znacznie wi臋ksze ni偶 ryzyko zwi膮zane z leczeniem operacyjnym tej choroby.

4. Dalsze post臋powanie

Dane pacjenta zosta艂y przekazane specjalistycznemu zespo艂owi ds. chor贸b naczyniowych, kt贸ry wyznaczy termin wizyty w ci膮gu najbli偶szych dw贸ch tygodni. Specjalista:

  • zada pacjentowi pytania dotycz膮ce stanu zdrowia i chor贸b w przesz艂o艣ci
  • przeprowadzi pe艂ne badanie
  • mo偶e zleci膰 dalsze badania serca, p艂uc i nerek w celu oceny og贸lnego stanu zdrowia pacjenta
  • om贸wi korzy艣ci i ryzyko zwi膮zane z leczeniem
  • udzieli odpowiedzi na wszelkie pytania pacjenta.

O wyniku badania zostanie powiadomiony lekarz, u kt贸rego pacjent jest zarejestrowany.

5. Zabieg operacyjny

Leczenie t臋tniak贸w wykrytych w trakcie bada艅 przesiewowych jest zazwyczaj bardzo skuteczne.

Wszystkie zabiegi operacyjne wi膮偶膮 si臋 z ryzykiem. Umiera przeci臋tnie jeden na sze艣膰dziesi臋ciu pacjent贸w poddanych operacyjnemu leczeniu t臋tniaka aorty brzusznej. Podczas wizyty w zespole ds. chor贸b naczyniowych specjalista om贸wi leczenie i wi膮偶膮ce si臋 z nim ryzyko.

6. Czy ka偶dy pacjent powinien podda膰 si臋 operacji?

W艂a艣ciwa forma leczenia zostanie om贸wiona z pacjentem podczas wizyty u specjalisty. U niewielkiej liczby pacjent贸w zabieg operacyjny mo偶e oznacza膰 zbyt wielkie ryzyko lub jego wykonanie mo偶e nie by膰 mo偶liwe. Zdarza si臋 to w przypadku wyst臋powania innych powa偶nych problem贸w zdrowotnych. Je偶eli stan zdrowia pacjenta nie poprawi si臋, zabieg operacyjny mo偶e nie by膰 mo偶liwy.

Decyzj臋 o poddaniu si臋 zabiegowi operacyjnemu podejmuje pacjent. Je偶eli leczenie operacyjne nie zostanie podj臋te, zesp贸艂 specjalistyczny om贸wi z pacjentem inne opcje.

7. Dba艂o艣膰 o zdrowie

Poni偶sze zasady pomog膮 w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia:

  • Osoby pal膮ce powinny uzyska膰 pomoc w ograniczeniu lub rzuceniu palenia.
  • Nale偶y dba膰 o w艂a艣ciwe ci艣nienie krwi i podda膰 si臋 badaniu kontrolnemu, je偶eli nie by艂o ostatnio wykonywane.
  • Nale偶y przestrzega膰 zdrowej, zr贸wnowa偶onej diety i ograniczy膰 spo偶ywanie produkt贸w o du偶ej zawarto艣ci t艂uszczu.
  • Osoby z nadwag膮 powinny postara膰 si臋 zrzuci膰 zb臋dne kilogramy.
  • Nale偶y regularnie wykonywa膰 膰wiczenia fizyczne.
  • Osoby pij膮ce alkohol powinny utrzymywa膰 jego spo偶ycie w rozs膮dnych granicach.

Nie ma potrzeby dokonywania innych zmian w trybie 偶ycia. Zalecane jest dalsze uprawianie sport贸w lub hobby.

Dalsze informacje na ten temat mo偶na uzyska膰 w przychodni lekarskiej, w kt贸rej pacjent jest zarejestrowany. Lekarz mo偶e r贸wnie偶 przepisa膰 leki lub zmieni膰 dotychczasow膮 terapi臋.

8. Objawy

Pacjenci z t臋tniakiem nie zauwa偶aj膮 zazwyczaj 偶adnych objaw贸w, wi臋c ma艂o prawdopodobne jest wyst膮pienie jakiegokolwiek b贸lu lub nieprzyjemnych objaw贸w z tym zwi膮zanych.

W razie hospitalizacji z jakiegokolwiek powodu, pacjent powinien poinformowa膰 o obecno艣ci t臋tniaka aorty brzusznej wykrytego w badaniu przesiewowym.

Wszelkie pytania dotycz膮ce wyniku badania nale偶y kierowa膰 telefonicznie do lokalnego punktu prowadz膮cego program bada艅. W razie og贸lnych problem贸w zdrowotnych, nale偶y si臋 skontaktowa膰 z przychodni膮 lekarsk膮.

8.1 Objawy p臋kni臋cia t臋tniaka

Pacjent powinien zna膰 objawy p臋kni臋cia t臋tniaka.

W razie pojawienia si臋 nowych objaw贸w silnego i utrzymuj膮cego si臋 b贸lu brzucha i/lub dolnej cz臋艣ci plec贸w nale偶y natychmiast zwr贸ci膰 si臋 o pomoc lekarsk膮 na oddziale ratunkowym. Nale偶y koniecznie powiadomi膰 pracownik贸w medycznych o obecno艣ci t臋tniaka aorty brzusznej.

Wszelkie pytania dotycz膮ce wyniku badania nale偶y kierowa膰 telefonicznie do lokalnego punktu prowadz膮cego program bada艅. W razie og贸lnych problem贸w zdrowotnych, nale偶y si臋 skontaktowa膰 z przychodni膮 lekarsk膮.

9. Bliscy krewni

Ryzyko wyst膮pienia t臋tniaka aorty brzusznej jest wi臋ksze u os贸b, kt贸rych brat, siostra lub jedno z rodzic贸w mia艂o ten problem.

Nale偶y wi臋c poinformowa膰 o wykryciu t臋tniaka swoich braci, siostry lub dzieci, poniewa偶 ryzyko wyst膮pienia tej choroby jest u nich wy偶sze. Osoby, kt贸rych to dotyczy mog膮 dowiedzie膰 si臋 od lekarza o mo偶liwo艣ci poddania si臋 badaniu na obecno艣膰 t臋tniaka aorty brzusznej pi臋膰 lat wcze艣niej ni偶 ich krewny, u kt贸rego t臋tniaka wykryto po raz pierwszy w badaniu przesiewowym.

10. Prowadzenie pojazd贸w

Kierowcy samochod贸w osobowych:

  1. Je偶eli t臋tniak aorty osi膮gnie rozmiar 6 cm, kierowca ma obowi膮zek poinformowania o tym DVLA (brytyjski urz膮d komunikacji).
  2. Prawo jazdy kierowc贸w, u kt贸rych stwierdzony zostanie t臋tniak o wielko艣ci 6,5 cm, zostanie zawieszone.
  3. Wa偶no艣膰 prawa jazdy zostanie przywr贸cona po pomy艣lnie zako艅czonym leczeniu t臋tniaka.

Kierowcy autobus贸w, autokar贸w i pojazd贸w ci臋偶arowych:

  1. Kierowcy ww. pojazd贸w maj膮 obowi膮zek poinformowania DVLA o stwierdzeniu u nich t臋tniaka aorty.
  2. Ich prawo jazdy zostanie zawieszone.
  3. Wa偶no艣膰 prawa jazdy zostanie przywr贸cona po pomy艣lnie zako艅czonym leczeniu t臋tniaka.

11. Ubezpieczenie zdrowotne

Osoby staraj膮ce si臋 o ubezpieczenie turystyczne lub inne ubezpieczenie powi膮zane ze stanem zdrowia, kt贸re poinformuj膮 ubezpieczyciela o stwierdzonym u nich t臋tniaku aorty brzusznej, mog膮 zosta膰 obci膮偶one dodatkow膮 sk艂adk膮 lub mog膮 uzyska膰 wy艂膮czenie tego problemu zdrowotnego z polisy. W znalezieniu odpowiedniej polisy ubezpieczeniowej pomoc膮 s艂u偶膮 po艣rednicy ubezpieczeniowi. Us艂uga wyszukiwania po艣rednika ubezpieczeniowego dost臋pna jest na stronie internetowej Brytyjskiego Stowarzyszenia Po艣rednik贸w Ubezpieczeniowych: Informacje dost臋pne s膮 na stronie lub pod numerem telefonu 0370 950 1790.

12. Dodatkowe informacje

殴r贸d艂a dodatkowych informacji:

  • przychodnia lekarza pierwszego kontaktu
  • miejscowy program bada艅 przesiewowych

Informacje na temat sposobu, w jaki agencja Public Health England oraz NHS wykorzystuj膮 i chroni膮 dane osobowe pochodz膮ce z bada艅 przesiewowych

Informacje na temat rezygnacji z bada艅 przesiewowych