Guidance

Diffynyddion sy鈥檔 Oedolion: Pan fyddwch yn mynd i鈥檙 llys ac eisiau dweud eich bod yn ddieuog

Updated 20 August 2021

Applies to England and Wales

Siarad 芒 chyfreithiwr

Cyn dyddiad y gwrandawiad llys, siaradwch 芒 chyfreithiwr ar unwaith.

Gallwch ddod o hyd i gyfreithiwr trwy:

  • cysylltu 芒 neu ffonio 020 7320 5650

Efallai y gall Asiantaeth Gynghori fel eich helpu i ddod o hyd i gyfreithiwr.

Sut y gall cyfreithiwr eich helpu chi

Bydd y cyfreithiwr yn edrych i weld pa un a allwch gael cymorth cyfreithiol ai peidio. Byddwch yn cael hwn fel rheol. Os yw鈥檙 llys yn cytuno, mae鈥檔 golygu na fydd yn rhaid i chi dalu arian i鈥檙 cyfreithiwr.

Gall y cyfreithiwr roi cyngor i chi ynghylch a ydych chi鈥檔 euog neu鈥檔 ddieuog o鈥檙 drosedd.

Bydd y cyfreithiwr yn eich cynrychioli yn y llys. Mae hyn yn golygu y byddant yn siarad 芒鈥檙 llys ar eich rhan.

Mae angen i chi ddweud wrth y cyfreithiwr am bopeth a ddigwyddodd. Maen nhw yno i helpu.

Mae angen i chi roi鈥檙 holl wybodaeth sydd gennych am eich achos i鈥檙 cyfreithiwr. Byddant yn cadw popeth rydych chi鈥檔 ei ddweud yn gyfrinachol oni bai eich bod chi鈥檔 cytuno i鈥檙 llys gael gwybod.

Sut mae鈥檙 cyfreithiwr yn amddiffyn eich hawl i breifatrwydd yn y llys.

Mae popeth sy鈥檔 cael ei ddweud rhyngoch chi a鈥檆h cyfreithiwr yn gyfrinachol, a dim ond gyda鈥檆h caniat芒d chi y gellir ei rannu.

Fodd bynnag, ni chaniateir i gyfreithiwr gamarwain y llys na dweud rhywbeth y maent yn gwybod sy鈥檔 ddim yn wir.

Bydd angen i鈥檆h cyfreithiwr rannu manylion yr amddiffyniad gyda鈥檙 llys i baratoi ar gyfer y gwrandawiad nesaf. Bydd angen eich caniat芒d chi ar y cyfreithiwr i wneud hyn.

Beth sy鈥檔 digwydd pan fyddwch yn dweud wrth y llys eich bod yn ddieuog

Fel rheol mae angen i鈥檆h cyfreithiwr, yr erlynydd a鈥檙 llys lenwi鈥檙 ffurflen paratoi ar gyfer treial mewn llys ynadon.

Mae angen i鈥檙 llys ddeall pam rydych chi鈥檔 dweud eich bod yn ddieuog a phenderfynu beth fydd yn digwydd yn y treial.

Bydd y llys fel arfer yn dweud wrthych pa bryd ac i ble y mae鈥檔 rhaid i chi ddod i鈥檙 llys ar gyfer eich treial.

Gwybodaeth sydd ei hangen ar eich cyfreithiwr

Bydd angen i鈥檆h cyfreithiwr siarad 芒 chi am eich achos cyn y treial, felly mae angen i chi ddweud wrthynt:

  • ble rydych yn byw
  • beth yw eich rhif ff么n
  • cyfeiriad e-bost os oes gennych un

Mae angen i鈥檆h cyfreithiwr wybod popeth am eich achos, fel:

1) Beth ddigwyddodd yn eich achos chi?

2) Pam ydych chi鈥檔 dweud eich bod yn ddieuog? Dyma beth rydych chi鈥檔 dweud ddigwyddodd.

3) Os oes gennych unrhyw dystion. Mae鈥檙 rhain yn bobl a welodd yr hyn a ddigwyddodd neu sy鈥檔 gallu dweud wrth y llys amdanoch chi. Mae angen i chi ddweud wrth eich cyfreithiwr (os ydych chi鈥檔 gwybod hyn) eu henw, ble maen nhw鈥檔 byw, dyddiad geni, rhif ff么n ac a ydyn nhw鈥檔 siarad iaith arall. Efallai nad ydych yn gwybod hyn i gyd ond dywedwch wrth eich cyfreithiwr beth allwch chi.

Os na fyddwch chi鈥檔 dweud rhywbeth wrth eich cyfreithiwr

Efallai na fydd eich cyfreithiwr yn gallu eich helpu chi.

Os na fyddwch yn dweud wrth y cyfreithiwr am dyst neu unrhyw dystiolaeth ar unwaith, gallai鈥檙 llys benderfynu i gynnal y treial heb y dystiolaeth honno na鈥檙 tyst hwnnw. Efallai y bydd y llys yn penderfynu cynnal eich treial ar ddiwrnod arall. Efallai y bydd yn rhaid i chi dalu arian i鈥檙 llys am yr amser sy鈥檔 cael ei wastraffu.

Os byddwch yn anghofio dweud rhywbeth wrth eich cyfreithiwr, dywedwch wrthynt cyn gynted ag y gallwch ar 么l i chi gofio.

Os bydd rhywbeth yn newid, dywedwch wrth eich cyfreithiwr ar unwaith.

Beth sy鈥檔 digwydd pan fydd y llys yn penderfynu ar ddyddiad y treial

Bydd y llys yn dweud wrthych beth yw dyddiad, amser a lleoliad y treial. Mae angen i chi sicrhau eich bod yn cyrraedd tua 30 munud cyn amser y gwrandawiad. Efallai y bydd yn rhaid i chi aros.

Efallai y bydd angen i鈥檆h cyfreithiwr siarad 芒 chi cyn y treial. Gwnewch yn si诺r fod ganddyn nhw eich rhif ff么n. Os bydd eich rhif ff么n wedi newid, mae angen i chi ddweud wrth eich cyfreithiwr.

Rhaid i chi ddod i鈥檙 llys ar gyfer eich treial. Os na allwch ddod, er enghraifft gan eich bod yn s芒l neu bod argyfwng, rhaid i chi ddweud wrth eich cyfreithiwr a鈥檙 llys ar unwaith. Rhaid i chi gael rheswm da iawn am beidio bod yn bresennol.

Os na fyddwch yn dod i鈥檙 llys:

  • efallai na fydd eich cyfreithiwr yn gallu siarad 芒鈥檙 llys ar eich rhan
  • efallai bydd y llys yn penderfynu os ydych chi鈥檔 euog neu鈥檔 ddieuog yn eich absenoldeb
  • efallai y bydd yr heddlu yn eich arestio
  • efallai y bydd y llys yn penderfynu yn ddiweddarach nad oedd gennych reswm da dros beidio 芒 dod 鈥� gall y llys eich cosbi am hyn

Gwybodaeth bellach am fynd i鈥檙 llys

Mae鈥檙 taflenni hyn yn egluro beth sy鈥檔 digwydd pan fyddwch chi a鈥檆h plentyn yn mynd i鈥檙 llys- a rhai o鈥檙 geiriau y byddwch chi鈥檔 eu clywed yn y llys:

Maent hefyd ar gael yn eich llys lleol.