Research and analysis

Cyfrifoldeb Estynedig Cynhyrchwyr dros Becynwaith

Published 20 December 2024

1. Cyflwyniad

Mae鈥檙 ddogfen hon yn darparu ffioedd sylfaen enghreifftiol wedi鈥檜 diweddaru ar gyfer blwyddyn 1 cynllun Cyfrifoldeb Estynedig Cynhyrchwyr dros Becynwaith (pEPR). Mae鈥檔 ymwneud 芒 ffioedd a g芒i eu codi ar gynhyrchwyr y pecynwaith sydd o dan rwymedigaeth gan Weinyddwr y Cynllun. Nid yw鈥檔 cynnwys y canlynol:

  • ffioedd a thaliadau rheoleiddwyr a g芒i eu talu i Gyfoeth Naturiol Cymru, Asiantaeth yr Amgylchedd, Asiantaeth Diogelu Amgylchedd yr Alban ac Asiantaeth Amgylchedd Gogledd Iwerddon,
  • costau sy鈥檔 gysylltiedig 芒 chyrraedd targedau ailgylchu pecynwaith e.e. drwy brynu Nodiadau Ailgylchu Gwastraff Pecynwaith.

Mae鈥檙 ffioedd sylfaen enghreifftiol hyn am y tro cyntaf yn dangos amcangyfrifon pwynt yn hytrach nag amrediadau. Mae鈥檙 dull yma wedi鈥檌 ddefnyddio yn sgil cytundeb ar draws y pedair Llywodraeth ar y senario modelu arfaethedig terfynol ar gyfer cyfanswm costau gwaredu鈥檙 awdurdodau lleol a ddylai gael eu hadennill trwy PEPR yn 2025. Y senario modelu hwn yw鈥檙 sail ar gyfer y dyraniadau cyllid cychwynnol a anfonwyd at yr awdurdodau lleol ddiwedd mis Tachwedd 2024. Y cyfanswm yma ar gyfer y Deyrnas Unedig yw 拢1.5bn (ffigwr wedi鈥檌 dalgrynnu i鈥檙 拢500m agosaf), sy鈥檔 sylweddol is na鈥檙 senario uchaf roedden ni wedi鈥檌 fodelu o鈥檙 blaen, sef 拢1.8bn.听

Mae鈥檙 ffioedd sylfaenol enghreifftiol yn cael eu cyhoeddi cyn i Weinyddwr Cynllun Cyfrifoldeb Estynedig Cynhyrchwyr dros Becynwaith ryddhau cyfathrebiad ffurfiol o dan Reoliadau Rhwymedigaethau Cyfrifoldeb Cynhyrchwyr (Pecynwaith a Gwastraff Pecynwaith) 2024.

Mae鈥檙 ddogfen hon wedi鈥檌 chyhoeddi gan Lywodraeth Cymru, Llywodraeth y Deyrnas Unedig, Adran Amaethyddiaeth, Amgylchedd a Materion Gwledig Gogledd Iwerddon a Llywodraeth yr Alban. Mae鈥檙 term 鈥楲lywodraeth鈥� yn y ddogfen hon yn cyfeirio at y pedair gweinyddiaeth.

2. Y drydedd set o ffioedd sylfaen enghreifftiol ar gyfer 2025/26 (Blwyddyn 1 pEPR)

Tabl 1. Y drydedd set o ffioedd sylfaen pEPR enghreifftiol ar gyfer 2025/26 ar gyfer yr holl ddeunyddiau pecynwaith. Mae 鈥楢rall鈥� yn cynnwys unrhyw ddeunyddiau sydd heb eu rhestru isod, e.e. bamb诺, serameg, copr, corc, cywarch, rwber, silicon. Mae鈥檙 ffioedd wedi鈥檜 talgrynnu i鈥檙 拢5 agosaf.

Deunydd Cyfradd (mewn 拢 / tunnell)
Alwminiwm 435
Cyfansoddion seiliedig ar ffeibr 455
Gwydr 240
Papur neu fwrdd 215
Plastig 485
Dur 305
Pren 320
Arall 280

Mae鈥檙 ffioedd sylfaen enghreifftiol wedi鈥檜 seilio ar y senario modelu arfaethedig terfynol y cytunwyd arno ar gyfer cyfanswm y costau gwaredu y dylid eu hadennill trwy pEPR yn 2025. Mae鈥檙 costau gwaredu terfynol wrthi鈥檔 cael eu gwirio er mwyn sicrhau ansawdd. Mae鈥檙 ffioedd sylfaen enghreifftiol yn defnyddio鈥檙 data tunelledd pecynwaith a gyflwynwyd hyd yma gan gynhyrchwyr ar borth ar-lein Rhoi Gwybod am Ddata Pecynwaith (RPD) ar gyfer chwe mis cyntaf 2024, gydag addasiadau wedi鈥檜 cymhwyso (gweler isod i gael rhagor o fanylion). Y ffioedd hyn yw鈥檙 amcangyfrif pwynt gorau posibl o鈥檙 ffioedd sylfaenol o gofio鈥檙 wybodaeth sydd ar gael ar hyn o bryd.

Fe allai鈥檙 ffioedd sylfaen enghreifftiol fod yn oramcangyfrif, gan nad yw鈥檙 tunelledd pecynwaith a ddefnyddir yn y cyfrifiad yn cynnwys:

  • Data gan gynhyrchwyr y mae鈥檔 ofynnol iddyn nhw roi gwybod am eu data ond sydd heb roi gwybod eto;
  • Data gan gynhyrchwyr a roddodd wybod ar 么l 16 Rhagfyr 2024;
  • Gwahaniaethau tymhorol, a allai arwain at roi gwybod am fwy o becynwaith yn ystod yr ail chwe mis yn 2024 o鈥檌 gymharu 芒 chwe mis cyntaf 2024.

Er y gall ffioedd sylfaen enghreifftiol roi rhagor o eglurder i helpu鈥檙 diwydiant gyda鈥檌 barodrwydd cynnar, mae鈥檙 ffigurau hyn yn dal yn destun ansicrwydd sylweddol ac fe fyddan nhw鈥檔 newid ym mlwyddyn 1 pEPR wrth i ragor o ddata gael ei gyflwyno gan y cynhyrchwyr, ac wrth i鈥檙 rheoleiddwyr fonitro鈥檙 gydymffurfiaeth[footnote 1]. Byddan nhw hefyd yn newid yn y blynyddoedd i ddod. Bydd ffioedd terfynol blwyddyn gyntaf pEPR yn cael eu rhyddhau ar 么l 1 Ebrill 2025 (y dyddiad cau ar gyfer rhoi gwybod am y pecynwaith a gyflenwyd gan y cynhyrchwyr cofrestredig yn 2024).

Newidiadau yn y ffioedd sylfaen enghreifftiol o鈥檜 cymharu 芒鈥檙 datganiad blaenorol

Mae yna newidiadau yn y ffioedd sylfaen enghreifftiol yn sgil defnyddio data tunelledd RPD 2024, a鈥檙 senario arfaethedig terfynol ar gyfer y costau y gall yr awdurdodau lleol eu codi yn 2025 (拢1.5 biliwn). Mae鈥檙 ffioedd sylfaenol diweddaraf i gyd o fewn yr amrediad a gyhoeddwyd fel rhan o鈥檙 ail ddatganiad o ffioedd sylfaen enghreifftiol[footnote 2] (a gyhoeddwyd ym mis Medi), ac eithrio 鈥楪wydr鈥� ac 鈥楢rall鈥� sydd o fewn amrediad y datganiad cyntaf[footnote 3] (a gyhoeddwyd ym mis Awst). Yn achos 鈥楢rall鈥�, mae鈥檙 cynnydd yn y ffioedd yn deillio鈥檔 bennaf o鈥檙 cynnydd sylweddol (36%) yng nghostau gwaredu鈥檙 awdurdodau lleol ar gyfer y deunydd hwn, a gostyngiad bach (2%) yn y tunelledd a ragwelir ar gyfer y deunydd hwn. Mae鈥檙 cynnydd yn y ffioedd 鈥楪wydr鈥� yn deillio o gynnydd bach (7%) yng nghostau gwaredu鈥檙 awdurdodau lleol ar gyfer y deunydd hwn a gostyngiad sylweddol yn y tunelledd a ragwelir (a ddisgrifir isod).

Defnyddiodd ffioedd sylfaenol mis Medi dunelledd gwydr o adroddiadau 鈥楶ackFlow Refresh 2023鈥�[footnote 4] gan ein bod yn credu bod y rhain yn rhoi amcangyfrif cywirach o gyfanswm y pecynwaith gwydr a osodwyd ar y farchnad na鈥檙 hyn y rhoddwyd gwybod amdano yn nata tunelledd RPD 2023 (gan fod yr Alban wedi鈥檌 hepgor o鈥檙 gofyniad i roi gwybod am gynwysyddion diodydd ar gyfer blwyddyn galendr 2023). Ar gyfer y ffioedd sylfaen enghreifftiol yn y cyhoeddiad hwn, rydyn ni wedi defnyddio data tunelledd gwydr y rhoddwyd gwybod amdano gan y cynhyrchwyr drwy鈥檙 porth RPD ar gyfer chwe mis cyntaf 2024. Mae鈥檙 data hwn wedi鈥檌 addasu fel y disgrifir isod. Mae鈥檙 tunelledd gwydr wedi鈥檌 addasu a ddefnyddir yn y cyfrifiad 23% yn is na鈥檙 tunelledd gwydr a amcangyfrifwyd yn PackFlow.

3. Methodoleg

Cyfrifir ffioedd sylfaenol enghreifftiol drwy rannu costau rheoli gwastraff pecynwaith (ar gyfer gwastraff pecynwaith cartrefi) a chostau perthnasol eraill 芒 chyfanswm y pecynwaith cartrefi a roddwyd ar y farchnad. Y canlyniad yw cyfradd ffi a fynegir mewn 拢 am bob tunnell o becynwaith a roddwyd ar y farchnad. Gwneir y cyfrifiad canlynol ar gyfer pob categori o becynwaith ar wah芒n:听听

Rhifiadur (1) Costau a ysgwyddir gan yr awdurdodau lleol i reoli gwastraff o鈥檙 categori pecynwaith hwnnw (gwastraff pecynwaith cartref yn unig) minws refeniw o werthiannau deunyddiau plws (2) cyfran y categori pecynwaith hwnnw o鈥檙 costau eraill, (costau Gweinyddydd y Cynllun, costau cyfathrebu a chostau鈥檙 ddarpariaeth ar gyfer dyledion.

Enwadur Cyfanswm pwysau鈥檙 categori pecynwaith hwnnw a roddwyd ar y farchnad (pecynwaith cartrefi yn unig). Sylwch na fydd costau sy鈥檔 gysylltiedig 芒 rheoli pecynwaith a waredir yn gyffredin mewn biniau cyhoeddus neu sy鈥檔 cael ei daflu fel sbwriel yn cael eu cynnwys yn y rhifiadur ar gyfer blwyddyn gyntaf Cyfrifoldeb Estynedig Cynhyrchwyr dros Becynwaith (2025/26). Er hynny, fe fydd yr enwadur yn cynnwys pecynwaith cartrefi a phecynwaith y rhoddir gwybod amdano fel eitemau 鈥榓 waredir yn gyffredin mewn biniau cyhoeddus neu sy鈥檔 cael ei daflu fel sbwriel鈥�.听听

I gael rhagor o fanylion am egwyddorion cyfrifo ffioedd sylfaen enghreifftiol, gweler y datganiad cyntaf[footnote 3] o ffioedd sylfaen enghreifftiol.

4. Sut mae鈥檙 datganiad hwn yn wahanol i鈥檙 datganiad blaenorol

Tunelledd pecynwaith a roddwyd ar y farchnad

Mae鈥檙 datganiad hwn yn defnyddio鈥檙 data diweddaraf a gyflwynwyd gan sefydliadau mawr i system porth ar-lein RPD ar gyfer Ionawr-Mehefin 2024 (a godwyd ar 16 Rhagfyr 2024) ar gyfer yr holl ddeunyddiau, gan gynnwys gwydr.听

Cyfrifwyd y tunelledd cartrefi sydd o fewn rhychwant ffioedd y cynhyrchwyr ar gyfer pob categori o ddeunydd trwy adio鈥檙 tunelleddau y rhoddodd y cynhyrchwyr wybod amdanyn nhw fel pecynwaith cartref ac fel pecynwaith a waredir yn gyffredin mewn biniau cyhoeddus neu sy鈥檔 cael ei daflu fel sbwriel. Mae鈥檙 tunelledd gwydr yn cynnwys cynwysyddion diodydd cartref gan eu bod nhw o fewn rhychwant ffioedd cynhyrchwyr pEPR (yn wahanol i PET untro, cynwysyddion diodydd alwminiwm a dur 150ml-3l o ran maint, sydd o fewn rhychwant Cynllun Dychwelyd Ernes ar draws y pedair gwlad).听

Addasiadau i ddata RPD 2024

Mae鈥檙 rheoleiddwyr wedi bod yn monitro cydymffurfiaeth y data a gyflwynwyd ar RPD; Mae hyn yn cynnwys ymgysylltu 芒 chynlluniau cydymffurfio a chynhyrchwyr unigol i archwilio newidiadau yn y patrymau rhoi gwybod rhwng 2023 a 2024. Mae hyn wedi cynnwys adolygu gostyngiadau yn y tunelledd a roddwyd gan gynhyrchwyr unigol, yn ogystal 芒 chysylltu 芒 chynhyrchwyr a allai fod o dan rwymedigaethau o dan y rheoliadau ond sydd wedi methu 芒 rhoi gwybod am ddata pecynwaith. O ganlyniad i鈥檙 gwaith hwn, rydyn ni wedi gwneud yr addasiadau a ganlyn yn nata鈥檙 RPD:听

  • Pan gyflwynodd y cynhyrchwyr lai na chwe mis o ddata, rydyn ni wedi allosod y data yn gyfrannol hyd at yr hyn sy鈥檔 gyfwerth 芒 chwe mis.
  • Cafodd cyflwyniadau data鈥檙 RPD gan sefydliadau sydd wedi cofrestru鈥檔 uniongyrchol ac sydd wedi鈥檜 鈥榞wrthod鈥� gan y rheoleiddwyr eu tynnu o鈥檙 set ddata oherwydd ansicrwydd yngl欧n ag ailgyflwyniadau yn y dyfodol.
  • Mae data鈥檙 RPD gan gynlluniau cydymffurfio sydd wedi鈥檜 鈥榞wrthod鈥� gan y rheoleiddwyr wedi鈥檜 cadw, gan dybio na fydd ailgyflwyniadau yn y dyfodol yn amrywio鈥檔 sylweddol o鈥檙 cyflwyniadau cychwynnol.
  • Pan nad yw cynhyrchwyr wedi rhoi gwybod eto yn 2024 ond eu bod wedi cydymffurfio鈥檔 llawn yn 2023, addaswyd data鈥檙 RPD hefyd i gyfrif am y cynnydd disgwyliedig mewn tunelledd wrth i fwy o gynhyrchwyr gyflwyno cyflwyniadau i RPD, yn seiliedig ar gymharu data chwe mis cyntaf 2023 a 2024.
  • Yna cafodd data鈥檙 RPD wedi鈥檌 addasu ei luosi gan 2 i uwchraddio i flwyddyn gyfan. Ni chafodd unrhyw addasiadau eu gwneud i gyfrif am dymoroldeb.

Gwiriadau鈥檙 rheoleiddwyr

Y cyflwyniadau data hyn yw鈥檙 gorau o ran tunelledd y pecynwaith a roddwyd ar y farchnad sydd ar gael ar hyn o bryd, ond fe fydd yn newid o ganlyniad i ailgyflwyno data a rhoi gwybod am ragor o ddata ar borth ar-lein RPD.

Mae鈥檙 rheoleiddwyr o dan ddyletswydd i fonitro cywirdeb y data pEPR a gyflwynir i鈥檙 porth RPD ar-lein; mae鈥檙 gwiriadau hyn yn parhau. Mae鈥檙 rheoleiddwyr yn gweithio gyda chynhyrchwyr a chynlluniau cydymffurfio i nodi a chywiro gwallau data posibl. O ganlyniad, gall y data a ddefnyddiwyd yn y cyfrifiadau gynnwys materion yngl欧n 芒 rhoi gwybod am ddata sydd heb gael sylw eto.

Costau鈥檙 awdurdodau lleol

Mae model 鈥楥ost a Pherfformiad Pecynwaith Awdurdodau Lleol鈥� Defra (y cyfeirir ato yn y ddogfen hon fel 鈥楲APCAP鈥� neu 鈥榶 model鈥�) wedi鈥檌 ddefnyddio yn y drydedd set hon o ffioedd sylfaen enghreifftiol. Mae鈥檙 model hwn yn dal i gael ei gwblhau a鈥檌 brofi o ran sicrwydd ansawdd a allai arwain at rywfaint o fireinio ond dyma鈥檙 fethodoleg a ddefnyddir i gyfrifo鈥檙 ffioedd a fydd yn sail ar gyfer anfonebau i鈥檙 cynhyrchwyr pecynwaith sydd o dan rwymedigaeth o 2025 ymlaen.

Mae LAPCAP yn defnyddio cyfuniad o ddata penodol yr Awdurdodau Lleol (e.e. tunelli y rhoddir gwybod amdanyn nhw yn y Llif Data Gwastraff) a data cymharol (grwpiadau wedi鈥檜 seilio ar ddata costau a roddir gan sampl o Awdurdodau Lleol) er mwyn cyfrifo taliad ar gyfer pob Awdurdod Lleol yn y Deyrnas Unedig.听Cyfanswm y taliad i bob Awdurdod Lleol a gyfrifir gan LAPCAP yw鈥檙 鈥楥ostau a ysgwyddir gan yr awdurdodau lleol i reoli gwastraff鈥� a ddefnyddir wrth gyfrifo ffioedd sylfaen enghreifftiol, ochr yn ochr 芒 chostau Gweinyddwr y Cynllun, costau cyfathrebu, a chostau鈥檙 ddarpariaeth ar gyfer dyledion.

Mae canllawiau manwl a gyhoeddwyd yn ddiweddar[footnote 5] yn esbonio鈥檙 fethodoleg a鈥檙 weithdrefn a ddefnyddir i bennu amcangyfrifon o daliadau pEPR blwyddyn 1 i鈥檙 Awdurdodau Lleol.

5. Y camau nesaf

Mae cynhyrchwyr o dan rwymedigaeth i roi gwybod am eu data pecynwaith trwy鈥檙 听porth RPD ar-lein. Os ydych chi鈥檔 sefydliad mawr, ar gyfer 2024, dylech roi gwybod am y canlynol:

  • Eich data ar gyfer 1 Gorffennaf i 31 Rhagfyr 2024. Mae鈥檙 cyfnod rhoi gwybod yn dechrau o fis Ionawr 2025, a鈥檙 dyddiad cau ar gyfer rhoi gwybod yw 1 Ebrill 2025.

Bydd Gweinyddwr y Cynllun yn defnyddio鈥檙 data hwn, ynghyd 芒 data cynhyrchwyr a gyflwynwyd ar gyfer y cyfnod rhwng 1 Ionawr a 30 Mehefin 2024 a鈥檙 costau a restrir uchod i gyfrifo a rhyddhau fersiwn derfynol y ffioedd sylfaenol. Disgwylir i hyn fod ar gael ym mis Gorffennaf 2025.

6. Cyflwyno ffioedd modiwlaidd o 2026 ymlaen

O flwyddyn 2 pEPR (2026/2027) ymlaen, bydd y ffioedd yn cael eu modiwleiddio i sicrhau bod deunyddiau pecynwaith sy鈥檔 llai ailgylchadwy yn talu ffioedd uwch. Bydd y mathau o becynwaith a fydd yn talu ffioedd modiwlaidd uwch neu is yn seiliedig ar asesiadau o ailgylchadwyedd yn unol 芒 Methodoleg Asesu Ailgylchadwyedd (RAM).

Bydd yr RAM yn cael ei gyhoeddi ar gov.uk cyn Nadolig 2024. Mae Defra yn bwriadu rhannu methodolegau modiwleiddio amlinellol ar gyfer ymgysylltu 芒鈥檙 diwydiant ac adborth yn ystod chwarter cyntaf 2025.

  1. Nid yw鈥檙 ffioedd sylfaen enghreifftiol a geir yn y ddogfen hon wedi鈥檜 bwriadu i fod yn gyngor neu wybodaeth y dylai cynhyrchwyr ddibynnu arnyn nhw (gan gynnwys at ddibenion cynllunio busnes). Fydd y Llywodraeth ddim yn atebol am unrhyw golled ariannol os bydd cynhyrchwyr yn defnyddio鈥檙 ffioedd sylfaenol enghreifftiol hyn yn y ddogfen hon at ddibenion cynllunio neu ddibenion eraill.听鈫�

  2. Gov.uk (2024) Cyfrifoldeb estynedig cynhyrchwyr dros becynwaith: ffioedd sylfaen enghreifftiol鈫�

  3. Gov.uk (2024) Cyfrifoldeb estynedig cynhyrchwyr dros becynwaith: ffioedd sylfaen enghreifftiol鈫�鈫�2

  4. Valpak a WRAP (2024) 听鈫�

  5. Canllawiau i鈥檙 Awdurdodau Lleol ar yr amcangyfrif o daliadau pEPR 2025/26 (insert publication link)听鈫�