188ÌåÓý

Mae’r daflen wybodaeth hon yn rhoi gwybod i chi am gosbau y gallwn eu codi os nad yw’ch cynllun cyfranddaliadau yn bodloni’r gofynion ar gyfer y statws ‘rhoi mantais dreth�.

Y cynlluniau cyfranddaliadau sy’n rhoi mantais dreth sydd dan sylw yn y daflen wybodaeth hon yw:

• Cynlluniau Cymell Cyfranddaliadau (SIP), Atodlen 2
• Cynlluniau opsiwn Cynilo Wrth Ennill (SAYE), Atodlen 3
• Cynlluniau Opsiwn Prynu Cyfranddaliadau Cwmni (CSOP), Atodlen 4

Mae’r daflen wybodaeth hon yn rhan o gyfres. I weld y rhestr lawn, ewch i 188ÌåÓý a chwilio am ‘HMRC compliance checks factsheetsâ€�.

Pryd y gallwn godi cosb arnoch am wallau

Efallai y byddwn yn codi cosb arnoch os ydym, ar ôl cynnal gwiriad cydymffurfio, yn gweld nad yw’r cynllun yn bodloni’r gofynion ar gyfer y statws ‘rhoi mantais dreth�.

Mae swm unrhyw gosb yn dibynnu ar p’un a yw’r gwall yn un ‘difrifol� neu’n ‘llai difrifol�. Wrth benderfynu ar hyn, rydym yn ystyried ffeithiau ac amgylchiadau’r gwall.

Mae gwall ‘difrifol� yn wall sylfaenol neu sylweddol yn rheolau’r cynllun neu yn y modd y caiff y cynllun ei weithredu.

Mae gwall ‘llai difrifol� yn wall y gellir ei unioni drwy ddiwygio neu gywiro rheolau’r cynllun.

Sut rydym yn cyfrifo swm y gosb

Gwall difrifol

Ar gyfer gwallau difrifol, rydym yn codi cosbau sy’n gysylltiedig â threth fel canran o’r rhyddhad Treth Incwm a Chyfraniadau Yswiriant Gwladol (CYG) a roddir neu sy’n ddyledus ar opsiynau a ganiatawyd i gyflogeion. Yn ôl y gyfraith, gallwn godi hyd at ddwywaith swm y rhyddhad treth a CYG a roddir neu sy’n ddyledus ond byddai hyn yn anarferol.

Bydd cosb isaf yn berthnasol. Bydd hyn:

• yn gyfwerth â chyfanswm y Dreth Incwm a’r CYG rydym yn amcangyfrif y byddai wedi bod yn daladwy pe na fyddai’r cynllun wedi’i weithredu mewn modd sy’n rhoi mantais dreth
• ar gyfer y cyfnod rhwng y dyddiad pan ddechreuodd y gwall difrifol a dyddiad yr hysbysiad cau, neu’r dyddiad a nodwyd yn yr hysbysiad hwnnw

Wrth bennu swm y gosb, rydym yn ystyried a oedd y datgeliad wedi’i annog neu heb ei annog.

‘Datgeliad heb ei annog� yw pan rydych yn rhoi gwybod i ni am wall cyn bod gennych reswm i gredu ein bod wedi’i ddarganfod, neu ar fin ei ddarganfod. ‘Datgeliad wedi’i annog� yw pan eich bod yn rhoi gwybod i ni am wall ar unrhyw adeg arall.

Unwaith ein bod wedi cychwyn gwiriad, dim ond os yw’r canlynol yn wir yr ystyrir bod datgeliad yn un heb ei annog:

• mae’n ymwneud â gwall amherthnasol
• nid oedd gennych reswm dros gredu y byddem yn dod o hyd iddo yn ystod ein gwiriad

Cyfrifir y gostyngiad yn sgil datgeliad fel a ganlyn:

• datgeliad heb ei annog â€� caiff uchafswm y gosb ei ostwng i 100% o gyfanswm y dreth a’r CYG a fyddai wedi bod yn daladwy
• datgeliad wedi’i annog â€� caiff uchafswm y gosb ei ostwng i 150% o gyfanswm y dreth a’r CYG a fyddai wedi bod yn daladwy
• dim datgeliad â€� bydd y gosb yn parhau i fod ar yr uchafswm

Dyma 2 enghraifft o wallau difrifol ar gyfer datgeliadau ‘heb ei annog� ac ‘wedi’i annog�.

Rydym wedi penderfynu bod y gwall yn ddifrifol a bod y datgeliad heb ei annog

Yn yr enghraifft hon, rydym wedi cyfrifo mai £50,000 yw swm y rhyddhad treth a CYG a roddir.

Mae’r gosb yn seiliedig ar ddwywaith swm y rhyddhad treth a CYG, felly yn yr enghraifft hon, y gosb fyddai £50,000.

Dwywaith swm y rhyddhad treth a CYG	£100,000
Llai’r gostyngiad yn sgil datgeliad heb ei annog o 100% o swm y rhyddhad treth a CYG	£50,000
Y gosb sy’n ddyledus	£50,000

Rydym wedi penderfynu bod y gwall yn ddifrifol a bod y datgeliad wedi’i annog

Yn yr enghraifft hon, rydym wedi cyfrifo mai £50,000 yw swm y rhyddhad treth a CYG a roddir.

Dwywaith swm y rhyddhad treth a CYG	£100,000
Llai’r gostyngiad yn sgil datgeliad wedi’i annog o 50% o swm y rhyddhad treth a CYG	£25,000
Y gosb sy’n ddyledus	£75,000

Gwallau llai difrifol

Ar gyfer gwallau llai difrifol rydym yn dechrau gyda’r uchafswm, sef y lleiaf o naill ai £5,000 neu gyfanswm y rhyddhad treth a CYG a roddwyd neu sy’n ddyledus.

Er mwyn cyfrifo’r gosb, rydym yn ystyried a oedd y datgeliad wedi’i annog neu heb ei annog.

Caiff y gosb ei gyfrifo fel a ganlyn:

• datgeliad heb ei annog â€� caiff y gosb ei ostwng gan 100%
• datgeliad wedi’i annog â€� caiff y gosb ei ostwng gan 50%
• dim datgeliad â€� bydd y gosb yn parhau i fod ar yr uchafswm

Enghraifft o wall llai difrifol

Yn yr enghraifft hon, £4,000 yw cyfanswm y rhyddhad treth a CYG a roddir neu sy’n ddyledus, felly £4,000 yw uchafswm y gosb. Mae’r datgeliad wedi’i annog.

Swm y rhyddhad treth a CYG	£4,000
Llai’r gostyngiad yn sgil datgeliad wedi’i annog o 50% o swm y rhyddhad treth a CYG	£2,000
Y gosb sy’n ddyledus	£2,000

Pan fyddwn yn ystyried gwall i fod yn wall ‘llai difrifol�, byddwn yn gofyn i chi ‘drwsio� neu gywiro’r gwall. Byddwn yn gofyn i chi wneud hyn cyn pen 90 diwrnod i un o’r canlynol:

• diwedd cyfnod apelio’r penderfyniad
• y dyddiad y caiff unrhyw apêl yn erbyn y penderfyniad ei bennu neu ei dynnu’n ôl

Os na fyddwch yn cywiro’r gwallau hyn, byddwn yn codi cosb bellach arnoch. Bydd hon yn seiliedig ar swm y rhyddhad treth a CYG a roddir neu sy’n ddyledus ar ddyfarniadau cyfranddaliadau neu opsiynau a ganiatawyd i gyflogeion. Yn ôl y gyfraith, mae uchafswm y gosb y gallwn ei chodi yn ddwywaith swm y rhyddhad treth a CYG a roddir neu sy’n ddyledus ond byddai hyn yn anarferol.

Caiff y gosb bellach hon ei chyfrifo yn yr un modd â ‘cosb ddifrifol�.

Os ydych yn anghytuno â phenderfyniad

Os byddwn yn gwneud penderfyniad y gallwch apelio yn ei erbyn, byddwn yn ysgrifennu atoch ynghylch y penderfyniad ac yn rhoi gwybod i chi beth i’w wneud os ydych yn anghytuno. I gael rhagor o wybodaeth am eich hawliau i apelio, ewch i 188ÌåÓý a chwilio am ‘Arweiniad a thaflenni gwybodaeth CThEFâ€�, yna edrychwch o dan y pennawd ‘Arweiniad eraillâ€� am ‘HMRC1â€�.

Eich hawliau os ydym yn ystyried cosbau

Mae’r Confensiwn Ewropeaidd ar Hawliau Dynol yn rhoi hawliau pwysig i chi pan fyddwn yn ystyried codi cosbau penodol. Os ydym yn ystyried cosbau, byddwn yn rhoi gwybod i chi a yw’r hawliau hyn yn berthnasol ac yn gofyn i chi gadarnhau eich bod yn eu deall.

Mae rhagor o wybodaeth am yr hawliau hyn yn nhaflen wybodaeth CC/FS9, ‘Y Ddeddf Hawliau Dynol a chosbau�.

Ewch i 188ÌåÓý a chwilio am ‘Arweiniad a thaflenni gwybodaeth CThEFâ€�, yna edrychwch o dan y pennawd ‘Gwiriadau Cydymffurfioâ€�.

Os oes angen help arnoch

Os yw’n bosibl y gall eich amgylchiadau personol neu’ch iechyd ei gwneud yn anodd i chi ddelio â ni, rhowch wybod i’r swyddog sydd wedi cysylltu â chi. Byddwn yn eich helpu ym mha ffordd bynnag y gallwn. I gael rhagor o fanylion, ewch i 188ÌåÓý a chwilio am ‘get help from HMRC if you need extra supportâ€�, yna dewiswch yr opsiwn Cymraeg.

Gallwch hefyd ofyn i rywun arall ddelio â ni ar eich rhan, er enghraifft, ymgynghorydd proffesiynol, ffrind neu aelod o’r teulu. Fodd bynnag, efallai y bydd yn dal i fod angen i ni siarad â chi neu ysgrifennu atoch yn uniongyrchol am rai pethau. Os bydd angen i ni ysgrifennu atoch, byddwn yn anfon copi o’n llythyr at yr unigolyn rydych wedi gofyn i ni ddelio ag ef. Os bydd angen i ni siarad â chi, caiff yr unigolyn hwnnw fod gyda chi pan fyddwn yn gwneud hynny, pe bai’n well gennych.

Rhagor o wybodaeth

Ein hysbysiad preifatrwydd

Mae ein hysbysiad preifatrwydd yn nodi’r safonau y gallwch eu disgwyl gennym pan fyddwn yn gofyn am wybodaeth neu’n cadw gwybodaeth amdanoch. Ewch i 188ÌåÓý a chwilio am ‘HMRC Privacy Noticeâ€�, yna dewiswch yr opsiwn Cymraeg. 

Os nad ydych yn fodlon ar ein gwasanaeth

Rhowch wybod i’r person neu’r swyddfa rydych wedi bod yn delio â nhw. Byddant yn ceisio unioni pethau. Os ydych yn dal i fod yn anfodlon, byddant yn rhoi gwybod i chi sut i wneud cwyn ffurfiol.