188体育

Mae dewis cartref gofal yn benderfyniad hynod bwysig ac yn aml yn un emosiynol. Gall symud i gartref gofal gwahanol os nad oedd y cyntaf yn addas ar eich cyfer chi fod yn faich mawr, felly rhaid i chi fod yn hyderus bod gennych yr holl wybodaeth sydd ei hangen arnoch i ddewis y cartref cywir ar eich cyfer chi. Mae gennych hawliau defnyddwyr hyd yn oed os ydych chi鈥檔 talu holl gostau eich gofal neu bod yr awdurdod lleol, Ymddiriedolaeth Iechyd a Gofal Cymdeithasol neu鈥檙 GIG yn talu peth neu鈥檙 holl gostau. Bydd gwybod yr hawliau hyn yn eich helpu chi, ac unrhyw un sy鈥檔 eich cynorthwyo, i gael y wybodaeth sydd ei hangen arnoch i wneud penderfyniad gwybodus wrth i chi ddewis eich cartref gofal. Gall eich hawliau defnyddwyr hefyd eich helpu chi i sicrhau eich bod yn cael eich trin yn deg a鈥檆h diogelu petai pethau yn mynd o chwith.
Mae鈥檙 canllaw hwn yn rhoi trosolwg o鈥檆h hawliau dan gyfraith defnyddwyr. Mae gennych amddiffyniadau eraill sy鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檆h diogelwch a safon eich gofal, dan orfodaeth y rheolyddion cenedlaethol canlynol sy鈥檔 gyfrifol am arolygu cartrefi gofal:

• (Lloegr)
• (Yr Alban)
• (Gogledd Iwerddon)

Dewis cartref gofal

Pan rydych chi, neu rywun sy鈥檔 eich cynorthwyo chi, yn cysylltu 芒 chartref gofal am y tro cyntaf, rhaid i鈥檙 cartref hwnnw roi gwybodaeth allweddol benodol i chi. Dylai hon fod yn glir ac yn hawdd i鈥檞 deall ac angenrheidiol i鈥檆h helpu chi benderfynu, er enghraifft, pa un ai i roi鈥檙 cartref hwnnw ar restr fer, trefnu ymweliad neu wneud ymholiadau pellach ai peidio.

Mae鈥檙 wybodaeth allweddol hon yn cynnwys:

• Pa un ai a yw鈥檙 cartref gofal yn derbyn pobl a fydd yn talu eu ffioedd eu hunain a hefyd y rheiny y telir eu ffioedd gan yr awdurdod lleol, Ymddiriedolaeth Iechyd a Gofal Cymdeithasol a鈥檙 GIG.
• Trosolwg o鈥檙 mathau o ofal, cyfleusterau a鈥檙 gweithgareddau sydd ar gael.
• Disgrifiad cryno o鈥檙 trefniadau staffio.
• Lle bo鈥檔 berthnasol, sg么r neu raddau arolygiad diweddaraf y rheolydd ar gyfer y cartref a lle gallwch ddod o hyd i adroddiad yr arolwg mwyaf diweddar.
• Unrhyw delerau ac amodau annisgwyl neu bwysig a all fod yn berthnasol ar eich cyfer chi, megis pan fydd y cartref yn gofyn i chi brofi y gallwch dalu am eich gofal eich hun am gyfnod gofynnol a鈥檙 posibilrwydd y bydd eich ffioedd gyn cnyddu yn ystod eich arhosiad, os ydych yn talu am eich gofal eich hun.
• Faint y byddwch yn ei dalu i aros yn y cartref. Bydd hyn yn cynnwys awgrym o beth fydd y costau wythnosol os ydych yn talu am eich gofal eich hun (bydd yr union swm yn dibynnu ar asesiad o鈥檆h anghenion gofal a鈥檙 math o ystafell a ddewiswch) ac unrhyw daliadau eraill a fyddwch o bosibl yn gorfod eu gwneud ymlaen llaw, megis blaendaliadau.
• Pa wasanaethau sy鈥檔 cael eu cynnwys yn y ffioedd wythnosol ac a oes unrhyw ffioedd ychwanegol (er enghraifft, am gael cwmni staff gyda chi i apwyntiadau ysbyty) neu 鈥榶chwanegion鈥� opsiynol, megis trin gwallt.

Dylai鈥檙 wybodaeth allweddol hon gael ei phwysleisio鈥檔 amlwg ar wefan y cartref gofal ac mewn unrhyw becynnau wybodaeth neu ddeunydd arall y rhoddir i chi (er enghraifft, mewn taflen 鈥榝feithiau allweddol鈥�) a鈥檌 egluro i chi, ymlaen llaw, ar eich galwad ff么n cyntaf ac ar ddechrau eich ymweliad cyntaf.

Yn ogfystal, i鈥檆h helpu chi i ddewis cartref, dylai鈥檙 cartref eich darparu chi 芒 gwybodaeth ychwanegol bwysig (yn cynnwys gwybodaeth ynghylch unrhyw gyfnod prawf a gynigir, ac o dan ba amgylchiadau y gallent ofyn i chi adael). Dylai鈥檙 wybodaeth hon fod yn hawdd i chi ei chyrraedd o ddechrau eich chwiliad a dylai鈥檙 cartref gofal ei darparu i chi yn bwrpasol mewn da bryd i chi ei ystyried cyn cytuno i gael asesiad anghenion gofal.

Dylai鈥檙 wybodaeth ychwanegol fod yn hawdd i鈥檞 chanfod ar wefan y cartref gofal, fod wedi鈥檌 chynnwys yn y pecynnau gwybodaeth a gewch ganddynt a鈥檌 egluro i chi ar unrhyw ymholiad dilynol. Dylai鈥檙 cartref hefyd eich darparu chi, ymlaen llaw, 芒 chopi o鈥檙 telerau ac amodau safonol y bydd gofyn i chi eu llofnodi (os ydych yn talu am eich gofal).

Unwaith y bydd y cartref wedi asesu eich anghenion gofal ac rydych wedi dewis y gwasanaethau yr ydych ei eisiau, rhaid iddo gadarnhau鈥檙 swm terfynol y bydd angen i chi ei dalu, gan gynnwys cyfradd cyfanswm y ffi wythnosol terfynol.

Dylech gael digon o amser i ystyried y cynnig terfynol cyn i chi ei dderbyn.

Telerau ac amodau

Os ydych yn talu am eich gofal eich hun, bydd cytundeb rhyngoch chi a鈥檙 cartref gofal. Rhaid i鈥檙 telerau ac amodau yn y cytundeb hwnnw fod wedi鈥檜 hysgrifennu yn syml a chlir, yn osgoi jargon, fel y gallwch ddeall eich hawliau a鈥檆h cyfrifoldebau yn rhwydd.

Rhaid i鈥檙 telerau gael eu hysgrifennu a鈥檜 cytuno gyda chi mewn ffordd deg ac agored.

Os yw amod mewn cytundeb yn annheg, ni fydd yn ddilys ac ni all y cartref gofal ei ddefnyddio yn eich erbyn. Mae telerau annheg yn cynnwys y rheiny sy鈥檔 eich rhoi chi, neu鈥檙 unigolyn sy鈥檔 arwyddo鈥檙 cytundeb ar eich rhan, dan anfantais (er enghraifft, oherwydd eu bod yn rhoi mwy o hawliau i鈥檙 cartref gofal nag i chithau).

Gall telerau a all fod yn annheg gynnwys y rheiny sy鈥檔:

• Defnyddio telerau 鈥榗uddiedig鈥� nad ydych wedi cael cyfle i鈥檞 darllen a鈥檜 deall.
• Ddim yn gwneud y cartref gofal yn gyfrifol os yw pethau鈥檔 mynd o chwith a bod y bai arnynt hwy.
• Gofyn i鈥檙 ffioedd gael eu talu am gyfnodau estynedig wedi i breswylydd farw.
• Caniat谩u i鈥檙 cartref gofal wneud newidiadau annisgwyl i鈥檆h ffioedd.
• Gofyn am unrhyw daliadau ymlaen llaw, oni bai ei fod yn flaendal teg neu daliad o鈥檙 ffioedd preswyl rheolaidd ymlaen llaw.

Beth os bydd rhywbeth yn newid tra byddaf yn y cartref gofal?

Dylech dderbyn y gwasanaeth yr ydych wedi cytuno arno gyda鈥檙 cartref gofal ac nid rhywbeth sy鈥檔 sylweddol wahanol.

Os yw鈥檙 cytundeb yn caniat谩u i鈥檙 cartref gofal wneud llawer o newidiadau er ei fudd ei hun, mae hyn yn debygol o fod yn annheg. Dylai鈥檙 sefyllfaoedd ble gall telerau eich cytundeb neu鈥檙 gwasanaeth a ddarperir gan y cartref gofal newid fod yn sefyllfaoedd prin yn unig.

Os bydd newidiadau, dylech gael o leiaf 28 diwrnod o rybudd ohonynt. Os ydych yn anhapus, dylech allu adael y cartref heb gosb cyn bod y newid yn dod i rym.

Dylai telerau eich cytundeb hefyd egluro鈥檔 glir dan ba amgylchiadau all eich ffioedd newid a sut fydd y newidiadau yn cael eu cyfrifo. Mae hyn yn cynnwys lle bydd adolygiad blynyddol o鈥檙 ffioedd neu lle mae anghenion eich gofal yn newid yn sylweddol. Os yw eich cytundeb yn rhoi hawl digyfyngedig i鈥檙 cartref gofal gynyddu eich ffioedd neu wneud newidiadau annisgwyl, mae hyn yn debygol o fod yn annheg.

Gofyn i chi adael cartref gofal

Dylai鈥檙 cartref gofal egluro鈥檔 glir, ymlaen llaw, y rhesymau pam y gallent ofyn i chi adael a gosod y rhain yn eich cytundeb.

Rhaid i鈥檙 rhesymau hyn fod yn rhai dilys, er enghraifft:

• Ni all y cartref gofal fodloni anghenion eich gofal mwyach, hyd yn oed ar 么l gwneud newidiadau rhesymol.
• Nid ydych wedi talu鈥檆h ffioedd dro ar 么l tro a bod gennych 么l-ddyledion sylweddol.

Ni ddylai鈥檙 cartref gofal ofyn i chi adael heb ymgynghori 芒 chi yn gyntaf, unrhyw un sy鈥檔 eich cynorthwyo chi, ac unrhyw bobl broffesiynol annibynnol perthnasol eraill.

Dylech gael o leiaf 28 diwrnod o rybudd ysgrifenedig i adael.

Lefel y gwasanaeth

Rhaid i staff y cartref gofal ymddwyn 芒 gofal a medrusrwydd rhesymol a darparu鈥檙 gwasanaeth a addawyd ganddynt. Os nad ydynt yn gwneud hynny, gallech hawlio iawndal yn sgil tor-cytundeb.

Er enghraifft, rhaid iddynt sicrhau bod adeiladau ac offer y cartref gofal yn addas a diogel, a rhaid i chi gael eich trin ag urddas a pharch. Os ydynt yn datgan eu bod am ddarparu math penodol o ofal (megis gofal lliniarol), dylent wneud hynny mewn ffordd gymwys.

Beth allwch chi ei wneud os bydd rhywbeth yn mynd o chwith?

Mae gennych hawl i gwyno am eich gofal neu sut cewch eich trin bob amser.

Rhaid i鈥檙 cartref gofal ei gwneud hi鈥檔 hawdd i chi gwyno ac ymdrin 芒鈥檆h c诺yn yn sydyn a theg. Dylent eich cyfeirio chi at bobl all eich cefnogi a鈥檆h cynorthwyo chi, megis eiriolaeth, dehonglydd neu wasanaethau cynghori.

Ni ddylai staff eich cartref gofal fyth geisio eich perswadio i beidio 芒 gwneud c诺yn. Ni ddylent fygwth i gyfyngu neu wahardd eich ymwelwyr neu ofyn i chi adael os ydych yn gwneud c诺yn.

Rhaid i weithdrefn ymdrin 芒 chwynion y cartref gofal fod yn ysgrifenedig a dylai:

• Bod yn hawdd ei chanfod ar eu gwefan, yng nghanllaw eu gwasanaeth ac yn y cartref gofal ei hun.
• Bod yn hawdd ei deall a鈥檌 defnyddio, ac egluro鈥檔 glir pa bryderon a materion mae鈥檔 ymdrin 芒 nhw.
• Bod ar gael mewn gwahanol ieithoedd a ffurfiau (mewn cymaint ag sy鈥檔 bosibl) megis print mawr, Braille a chlywedol.
• Gosod amserlenni clir a rhesymol os yw c诺yn yn gofyn am ymchwiliad pellach.
• Diogelu鈥檆h anhysbysrwydd, mor bell 芒 phosibl.
• Egluro sut allwch ddwys谩u eich c诺yn i rywun uwch yn y cartref gofal os nad ydych yn credu ei fod wedi鈥檌 drin yn briodol.
• Egluro ble gallwch fynd (er enghraifft i鈥檙 Ombwdsmon, neu鈥檙 Arolygiaeth Gofal yn yr Alban) os ydych yn anhapus gyda sut mae鈥檙 cartref gofal wedi ymdrin 芒鈥檆h c诺yn.

Fel preswylydd cartref gofal, mae gennych hawliau defnyddwyr. Gall cartrefi gofal nad ydynt yn bodloni eu rhwymedigaethau dorri cyfraith defnyddwyr a gallent wynebu gweithred o orfodaeth gan Wasanaethau Safonau Masnach neu鈥檙 Awdurdod Cystadleuaeth a Marchnadoedd (CMA).

Gallwch gael rhagor o gyngor a chymorth i鈥檆h cynorthwyo wrth ddewis cartref gofal o ystod o wefannau eraill fel Which?, neu, yn ddibynnol ar ba wlad yr ydych ynddi, mae yna nifer o gyrff eraill a all roi cymorth:

• Lloegr: , ,
• Cymru: ,
• Yr Alban: , ,
• Gogledd Iwerddon: ,

Nodwch: nid yw鈥檙 farn a gyflwynir gan y sefydliadau hyn o anghenraid yn adlewyrchu barn y CMA. Nid yw鈥檙 CMA yn gyfrifol nac yn hyrwyddo鈥檙 cynnwys sydd ar gael ar wefannau eraill nac unrhyw gynnyrch neu wasanaethau y gallent eu cynnig i chi.