Przewodnik po badaniach przesiewowych NHS w kierunku raka jelita grubego (Polish)
Zaktualizowano 18 marca 2025
Applies to England
Decyzja, czy wzi膮膰 udzia艂 w badaniu przesiewowym w kierunku raka jelita grubego, nale偶y do pacjenta. Ta ulotka ma Ci pom贸c w podj臋ciu tej decyzji.
1. Dlaczego NHS oferuje przesiewowe badania w kierunku raka jelita grubego
Badania przesiewowe oferujemy w celu wykrycia na wczesnym etapie oznak raka jelita grubego, gdy nie wyst臋puj膮 jeszcze 偶adne objawy. W tym czasie leczenie mo偶e by膰 skuteczniejsze.
Czasami kom贸rki jelita grubego rosn膮 zbyt szybk膮 i tworz膮 grudki nazywane polipami jelita grubego. Polipy nie s膮 nowotworami, lecz z czasem mog膮 si臋 w nie przekszta艂ci膰. Wykrycie polipa oznacza, 偶e mo偶na go usun膮膰.
Regularne badania przesiewowe zmniejszaj膮 ryzyko zachowania na raka jelita grubego i 艣mierci w jego wyniku.
2. Kogo zapraszamy na przesiewowe badania w kierunku raka jelita grubego
Na badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego co 2 lata zapraszamy osoby w wieku od 54 do 74 lat. Wysy艂amy domowe zestawy do badania przesiewowego w kierunku jelita grubego. Program jest stopniowo rozszerzany, aby mog艂y w nim uczestniczy膰 osoby, kt贸re uko艅czy艂y 50 rok 偶ycia.
Aby zosta膰 zaproszonym, trzeba by膰 zarejestrowanym u lekarza rodzinnego i mieszka膰 w Anglii. Twoje dane kontaktowe przekazuje nam Twoja przychodnia zdrowia. Prosimy dopilnowa膰, 偶e ma Twoje prawid艂owe dane, w tym:
- imi臋 i nazwisko
- dat臋 urodzenia
- adres
- numer telefonu
- adres e-mail.
Je艣li uko艅czy艂e艣 75 rok 偶ycia, mo偶esz nadal bra膰 co 2 lata udzia艂 w badaniach przesiewowych w kierunku raka jelita grubego, lecz nie b臋dziesz na nie zapraszany. Zadzwo艅 na nasz膮 bezp艂atn膮 infolini臋 pod numer 0800 707 60 60.
3. Rak jelita grubego
Jelito jest cz臋艣ci膮 uk艂adu pokarmowego. Pobiera z po偶ywienia sk艂adniki od偶ywcze i wod臋, a pozosta艂o艣膰 przekszta艂ca w stolec. Jak przedstawia ilustracja poni偶ej, jelito grube sk艂ada si臋 z okr臋偶nicy i odbytnicy.
Rak jelita grubego to nowotw贸r, kt贸ry 锄苍补濒别藕膰 mo偶na w kt贸rejkolwiek cz臋艣ci jelita. Obejmuje to okr臋偶nic臋 i odbytnic臋.

Jelito grube sk艂ada si臋 z okr臋偶nicy i odbytnicy, kt贸re s膮 r贸wnie偶 cz臋艣ci膮 uk艂adu pokarmowego.
4. Na czym polega badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego
Twoje zaproszenie podawa艂o b臋dzie informacje na temat Twojego badania przesiewowego w kierunku raka jelita grubego.
Wy艣lemy Ci domowy zestaw do badania nazywany badaniem immunochemicznym ka艂u (FIT). Z zestawu tego korzystasz w celu pobrania ma艂ej pr贸bki stolca i wysy艂asz go do laboratorium. Laboratorium sprawdza pr贸bk臋 pod k膮tem tego, czy zawiera ma艂e ilo艣ci krwi. Jest tak, poniewa偶 polipy i nowotwory jelita czasami krwawi膮. Wi臋kszo艣膰 os贸b nie potrzebuje po tym 偶adnych dalszych bada艅.
Je艣li wykryjemy krew w Twojej pr贸bce stolca, mo偶liwe 偶e b臋dziesz musia艂 podda膰 si臋 dalszym badaniom, aby pom贸c nam w ustaleniu, co powoduje krwawienie. Zaoferujemy Ci wizyt臋, aby porozmawia膰 na temat poddania si臋 kolonoskopii. Kolonoskopia to badanie polegaj膮ce na przyjrzeniu si臋 wn臋trzu Twojego jelita.

5. Korzystanie z domowego zestawu testowego
Aby mo偶na by艂o wykona膰 badanie przesiewowe, musisz pobra膰 za pomoc膮 zestawu ma艂膮 pr贸bk臋 swojego stolca. W celu pobrania stolca nale偶y skorzysta膰 z czystego jednorazowego pojemnika. T臋 pr贸bk臋 nast臋pnie wysy艂asz poczt膮 w celu jej zbadania. Zestaw zawiera op艂acone opakowanie i pe艂ne instrukcje.
Po sprawdzeniu Twojej pr贸bki odnotowujemy wynik i niszczymy zestaw testowy oraz jego zawarto艣膰.
W razie jakichkolwiek pyta艅 zadzwo艅 na nasz膮 bezp艂atn膮 infolini臋 pod numer 0800 707 60 60. Mo偶esz do nas na przyk艂ad zadzwoni膰, je艣li:
- potrzebowa艂 b臋dziesz pomocy w wykonaniu badania
- nie b臋dziesz pewny, czy powiniene艣 wykonywa膰 badania, na przyk艂ad, je艣li mia艂e艣 operacj臋
- masz worek stomijny (kolostomi臋 lub ileostomi臋) i potrzebowa艂 b臋dziesz porad.
Swoj膮 pr贸bk臋 najlepiej jest pobra膰, gdy nie b臋dziesz mia艂a okresu. Unikaj 2 dni przed i po krwawieniu.

To zdj臋cie domowego zestawu testowego. Instrukcje u偶ycia zestawu znajduj膮 si臋 w opakowaniu.
6. Wyniki przesiewowego badania w kierunku raka jelita grubego
Swoje wyniki powiniene艣 uzyska膰 w ci膮gu 2 tygodni od wys艂ania swojej pr贸bki. Istniej膮 2 mo偶liwe wyniki:
- Nie wymagane s膮 obecnie 偶adne dalsze badania
- Wymagane s膮 dalsze badania.
6.1 Nie wymagane s膮 obecnie 偶adne dalsze badania
Taki wynik otrzymuje wi臋kszo艣膰 os贸b (oko艂o 97-98 na 100).
Oznacza to, 偶e nie wykryli艣my krwi w Twojej pr贸bce lub wykryli艣my malutk膮 ilo艣膰, kt贸ra znajduje si臋 poni偶ej poziomu kontrolnego.
Je艣li nie uko艅czy艂e艣 75 roku 偶ycia, udzia艂 w kolejnym przesiewowym badaniu w kierunku raka jelita grubego zaoferujemy Ci za 2 lata.
Wynik ten nie gwarantuje, 偶e nie masz raka jelita grubego. Rak jelita grubego mo偶e nadal rozwin膮膰 si臋 w przysz艂o艣ci. Je艣li b臋dziesz mia艂 objawy raka jelita grubego, um贸w si臋 na wizyt臋 do lekarza rodzinnego.
6.2 Wymagane s膮 dalsze badania
Wynik taki otrzymuje oko艂o 2-3 na 100 os贸b.
Oznacza to, 偶e w Twoim stolcu wykryli艣my 艣lady krwi powy偶ej poziomu kontrolnego. Nazywamy to r贸wnie偶 progiem.
Krew w stolcu mo偶e powodowa膰 kilka rzeczy. Zaoferujemy Ci wizyt臋, aby porozmawia膰 na temat poddania si臋 kolonoskopii, aby sprawdzi膰, jaki jest pow贸d krwawienia.
Kolonoskopia to badanie polegaj膮ce na sprawdzeniu wn臋trza Twojego jelita. na stronie NHS.UK.

7. Mo偶liwe ryzyko wynikaj膮ce z badania przesiewowego w kierunku raka jelita grubego
呕adne badanie przesiewowe nie jest w 100% wiarygodne.
Podczas badania przesiewowego w kierunku raka jelita grubego istnieje ryzyko przeoczenia polipa lub nowotworu. Mo偶e tak si臋 zdarzy膰, je艣li polip lub rak nie krwawi艂, gdy pobiera艂e艣 pr贸bk臋 stolca przy u偶yciu domowego zestawu testowego.听
Wi臋kszo艣膰 os贸b nie potrzebuje 偶adnych dalszych bada艅. Je艣li b臋dziesz musia艂 podda膰 si臋 kolejnemu badaniu, istnieje ma艂e ryzyko, 偶e przy kolonoskopii dojdzie do uszkodzenia Twojego jelita, lecz dzieje si臋 to rzadko. Wi臋cej informacji, aby pom贸c Ci w podj臋ciu decyzji, otrzymasz na wizycie w celu om贸wienia kolonoskopii.
8. Objawy raka jelita grubego
Objawy raka jelita grubego mog膮 obejmowa膰:
- zmiany w Twoim stolcu, takie jak mi臋kszy stolec, biegunka lub zaparcia, kt贸re nie s膮 dla Ciebie typowe
- potrzeb臋 cz臋stszego lub rzadszego za艂atwiania si臋 ni偶 zazywczaj
- krew w stolcu, kt贸ry mo偶e mie膰 czerwon膮 lub czarn膮 barw臋
- krwawienie z odbytu
- cz臋ste uczucie potrzeby za艂atwienia si臋, nawet je艣li niedawno by艂e艣 w toalecie
- b贸l brzucha (jamy brzusznej)
- guz w brzuchu (jamie brzusznej)
- 飞锄诲臋肠颈补
- utrata wagi bez pr贸bowania jej zrzucenia
- uczucie du偶ego zm臋czenia, na przyk艂ad z powodu ni偶szego ni偶 zazwyczaj poziomu czerwonych krwinek (niedokrwisto艣膰).
Objawy te nie koniecznie musz膮 oznacza膰, 偶e masz raka jelita grubego. Je艣li kt贸rykolwiek z tych objaw贸w utrzymywa艂 b臋dzie si臋 przez 3 lub wi臋cej miesi臋cy, skontaktuj si臋 ze swoim lekarzem rodzinnym. Nale偶y to zrobi膰, nawet je艣li niedawno mia艂e艣 robione badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego.
9. U kogo wyst臋puje wi臋ksze prawdopodobie艅stwo wyst膮pienia raka jelita grubego
Wi臋ksze prawdopodobie艅stwo wyst膮pienia raka jelita grubego wyst臋puje u os贸b, kt贸re:
- uko艅czy艂y 50 rok 偶ycia
- 辫补濒膮
- 尘补箩膮 nadwag臋
- s膮 bliskim krewnym osoby, kt贸ra mia艂a raka jelita grubego
- 尘补箩膮 , kt贸re obejmuje oraz
- 尘补箩膮 ma艂e naro艣la w swoim jelicie nazywane
- 尘补箩膮 Zesp贸艂 Lyncha lub rodzinn膮 polipowato艣膰 gruczolakowat膮.
znajduje si臋 na stronie NHS.UK.
10. Dodatkowe informacje i wsparcie
Porady na temat przesiewowego badania w kierunku raka jelita grubego uzyskasz dzwoni膮c na nasz膮 bezp艂atn膮 infolini臋 pod numerem 0800 707 60 60.听
Je艣li masz problemy ze s艂uchem lub mow膮, aby si臋 z nami skontaktowa膰, mo偶esz skorzysta膰 z us艂ugi Relay UK (us艂ugi komunikacji tekstowej). Wybierz 18001, nast臋pnie 0800 707 60 60 w swoim telefonie tekstowym lub skorzystaj z .
Niniejsze informacje dost臋pne s膮 w innym formatach, w tym w wersji 艂atwej do zrozumienia oraz innych j臋zykach. Aby poprosi膰 o te informacje w innym formacie, zadzwo艅 pod numer 0300 311 22 33 lub wy艣lij e-mail do [email protected].
Mo偶esz r贸wnie偶:
- 锄苍补濒别藕膰 na stronie NHS.UK.
- zapozna膰 si臋 z nasz膮 broszur膮 o poddawaniu si臋 badaniu kolonoskopii, je艣li b臋dziesz musia艂 podda膰 si臋 dalszym badaniom
- zapozna膰 si臋 z informacjami na temat program贸w przesiewowych NHS dla os贸b transp艂ciowych i niebinarnych.
Aby zaprosi膰 Ciebie na badanie w odpowiednim czasie, korzystamy z danych osobowych pochodz膮cych z Twojej dokumentacji NHS. Te informacje pomagaj膮 nam usprawni膰 nasze programy bada艅 przesiewowych i zapewni膰 wysokojako艣ciow膮 opiek臋. Dowiedz si臋 .
Dowiedz si臋, .