Symudiadau gwartheg: eithriadau rhag profion TB buchol cyn symud neu ar 么l symud

Question 1

Eithriadau sy鈥檔 gymwys yng Nghymru a Lloegr

Accepted Answer

Tabl 1. Eithriadau rhag profion cyn symud yng Nghymru a Lloegr

Eithriad rhag profion TB buchol cyn symud	Tystiolaeth i鈥檞 chadw
Gwartheg sy鈥檔 symud o fuchesi yn Lloegr sy鈥檔 cael profion rheolaidd ar gyfer TB bob 4 blynedd.	Llythyr gan yr Asiantaeth Iechyd Anifeiliaid a Phlanhigion (APHA) at geidwad y gwartheg yn nodi鈥檙 cyfnod profi TB rheolaidd ar gyfer ei fuches.
Gwartheg sy鈥檔 symud o fuchesi yn Lloegr sydd wedi newid o gael profion rheolaidd ar gyfer TB bob 4 blynedd i brofion amlach am resymau鈥檔 ymwneud ag iechyd y cyhoedd: - ffermydd sydd ar agor i鈥檙 cyhoedd -cynhyrchwyr neu fanwerthwyr llaeth heb ei drin	Llythyr gan APHA at geidwad y gwartheg yn nodi鈥檙 cyfnod profi TB rheolaidd ar gyfer ei fuches.
Gwartheg mewn canolfan ffrwythloni artiffisial yn Lloegr.	Trwydded gymeradwyo a roddwyd gan APHA.
Gwartheg o dan 42 diwrnod oed.	Pasbortau gwartheg.
Gwartheg sy鈥檔 symud yn uniongyrchol: -i gael eu lladd (gan gynnwys symud drwy ganolfan gasglu) - i farchnad y bydd pob anifail yn mynd oddi yno鈥檔 uniongyrchol i gael ei ladd -i unedau pesgi eithriedig cyn symud -i farchnadoedd eithriedig cyn symud -i unedau pesgi TB cymeradwy -i ganolfannau casglu TB cymeradwy - i鈥檞 safle gwreiddiol o farchnad os na ch芒nt eu gwerthu (Cymru yn unig)	Cofnodion symud gwartheg ar y fferm a chofnodion marchnad, fel catalogau marchnad.
Gwartheg sy鈥檔 symud i sioe amaethyddol sydd wedi鈥檌 heithrio (rhaid i鈥檙 gwartheg ddychwelyd i鈥檞 safle gwreiddiol neu fynd i gael eu lladd). Ystyrir bod sioe wedi鈥檌 heithrio os: -na fydd y gwartheg yn aros ar faes y sioe am fwy na 24 awr - yn Lloegr, caiff y gwartheg eu cadw y tu allan (ni allant gael eu cadw mewn unrhyw fan dan do ag ochrau, gan gynnwys pabell fawr) -yng Nghymru, caiff y gwartheg eu cadw y tu allan (ni allant gael eu cadw mewn unrhyw fan dan do ag ochrau neu hebddynt, gan gynnwys pabell fawr)	Datganiad gan faes y sioe eu bod wedi鈥檜 heithrio rhag profion
Gwartheg sy鈥檔 symud i gael triniaeth filfeddygol (rhaid i鈥檙 anifail ddychwelyd i鈥檞 safle gwreiddiol neu fynd i gael ei ladd).	Cofnodion triniaeth filfeddygol Cofnodion symud gwartheg ar y fferm Cofnodion meddyginiaethau ar y fferm
Gwartheg sy鈥檔 symud o dan eithriad ysgrifenedig penodol gan APHA.	Eithriad ysgrifenedig gan APHA.
Rhaid i wartheg 42 diwrnod oed a throsodd sy鈥檔 symud i dir comin yn Lloegr ac oddi yno mewn ardaloedd lle cynhelir profion yn flynyddol (neu鈥檔 amlach) gael eu profi cyn eu symud oni bai eu bod wedi鈥檜 heithrio. Pan nad yw鈥檔 bosibl neu鈥檔 ymarferol cynnal profion ar dir comin, gall APHA gytuno i鈥檙 eithriadau canlynol: -ceidwaid gwartheg yn symud gwartheg yn 么l o鈥檙 tir comin a chynnal profion ar y gwartheg ar eu safle ar 么l iddynt gael eu symud am nad yw鈥檔 ymarferol cynnal profion ar dir comin - mae cynllun rheoli TB y cytunwyd arno ag APHA ar gyfer y tir comin yn rhoi鈥檙 un lefel o sicrwydd ag y byddai profion yn ei rhoi (yn yr achosion hyn, byddai APHA yn ystyried trwyddedu symudiadau gwartheg heb gynnal profion cyn symud). Dylai Cymdeithasau Cominwyr gysylltu ag APHA i drefnu cynlluniau rheoli TB lleol	Tystiolaeth ddogfennol o hawliau comin. Tystiolaeth o gynllun rheoli TB ar gyfer y tir comin, a gymeradwywyd gan APHA, sy鈥檔 cynnwys ymrwymiad gan geidwaid gwartheg i gofnodi symudiad gwartheg i鈥檙 tir comin ac oddi yno.
Rhaid i wartheg sy鈥檔 42 diwrnod oed a throsodd sy鈥檔 symud i dir comin yng Nghymru ac oddi yno gael eu profi cyn eu symud, oni bai eu bod wedi鈥檜 heithrio. Os nad yw鈥檔 bosibl cynnal profion TB ar y tir comin, efallai y caniateir symud gwartheg yn 么l i鈥檙 prif ddaliad o dan drwydded gan APHA. Gall fod yn bosibl cynnal profion ar 么l symud neu brofion 6 misol, yn dibynnu ar dri ffactor: -mae鈥檙 daliad yn agos i鈥檙 tir comin - ceidwad y gwartheg yw鈥檙 unig borwr gwartheg ar y tir comin - mae鈥檙 daliad cyfagos yn gweithredu polisi g芒t agored sy鈥檔 golygu bod anifeiliaid yn rhydd i symud rhwng y daliad a鈥檙 tir pori comin cyfagos Dylai ceidwaid gwartheg gysylltu ag APHA cyn gynted 芒 phosibl i drafod eu cynlluniau i bori gwartheg ar dir comin os nad yw鈥檔 bosibl cynnal profion ar y tir comin.	Tystiolaeth ddogfennol o hawliau comin.

Tabl 2. Eithriadau rhag profion ar 么l symud yng Nghymru a Lloegr

Eithriad rhag profion TB buchol ar 么l symud	Tystiolaeth i鈥檞 chadw
Gwartheg sy鈥檔 symud i鈥檙 ardal risg isel yn Lloegr, y rhannau o鈥檙 ardal ymylol yn Lloegr sy鈥檔 cael profion gwyliadwriaeth blynyddol, yr ardal TB isel yng Nghymru neu鈥檙 ardaloedd TB canolradd yng Nghymru yn uniongyrchol i鈥檙 canlynol: -marchnad y bydd pob anifail yn mynd oddi yno鈥檔 uniongyrchol i gael ei ladd -marchnad eithriedig -canolfan gasglu gymeradwy -uned besgi drwyddedig -uned besgi gymeradwy -uned besgi eithriedig (Lloegr yn unig) -marchnad neu ganolfan gasglu gymeradwy y tu allan i鈥檙 ardal risg isel neu鈥檙 rhannau o鈥檙 ardal ymylol sy鈥檔 cael profion gwyliadwriaeth blynyddol, yr ardaloedd TB canolradd neu鈥檙 ardal TB isel, o ddaliad yn yr ardal risg isel, y rhannau o鈥檙 ardal ymylol sy鈥檔 cael profion gwyliadwriaeth blynyddol, yr ardaloedd TB canolradd neu鈥檙 ardal TB isel ac yn 么l i ddaliad yn yr ardal risg isel, y rhannau o鈥檙 ardal ymylol sy鈥檔 cael profion gwyliadwriaeth blynyddol, yr ardaloedd TB canolradd neu鈥檙 ardal TB isel yng Nghymru.	Cofnodion symud gwartheg ar y fferm a chofnodion marchnad, fel catalogau marchnad.
Gwartheg sy鈥檔 symud o鈥檙 ardal risg isel yn Lloegr i鈥檙 ardal TB isel neu鈥檙 ardaloedd TB canolradd yng Nghymru (nid yw gwartheg sy鈥檔 symud o鈥檙 rhannau o鈥檙 ardal ymylol yn Lloegr sy鈥檔 cael profion gwyliadwriaeth blynyddol neu鈥檙 ardal TB isel yng Nghymru i鈥檙 ardal risg isel yn Lloegr wedi鈥檜 heithrio). Gwartheg o鈥檙 ardal ymylol yn Lloegr sy鈥檔 symud i鈥檙 ardaloedd TB canolradd yng Nghymru.	Cofnodion symud ar basbortau gwartheg.
Gwartheg sy鈥檔 cael eu lladd o fewn 120 diwrnod i gyrraedd safle yn yr ardal risg isel yn Lloegr, y rhannau o鈥檙 ardal ymylol sy鈥檔 cael profion gwyliadwriaeth blynyddol neu鈥檙 ardal TB isel yng Nghymru.	Cofnodion symud gwartheg ar y fferm.
Gwartheg sy鈥檔 symud i gael triniaeth filfeddygol (rhaid i鈥檙 anifail ddychwelyd i鈥檞 safle gwreiddiol neu fynd i gael ei ladd).	Cofnodion triniaeth filfeddygol Cofnodion symud gwartheg ar y fferm Cofnodion meddyginiaethau ar y fferm
Gwartheg sy鈥檔 symud i sioe amaethyddol sydd wedi鈥檌 heithrio (rhaid i鈥檙 gwartheg ddychwelyd i鈥檞 safle gwreiddiol neu fynd i gael eu lladd). Ystyrir bod sioe wedi鈥檌 heithrio os: -na fydd y gwartheg yn aros ar faes y sioe am fwy na 24 awr - yn Lloegr, caiff y gwartheg eu cadw y tu allan (ni allant gael eu cadw mewn unrhyw fan dan do ag ochrau, gan gynnwys pabell fawr) - yng Nghymru, caiff y gwartheg eu cadw y tu allan (ni allant gael eu cadw mewn unrhyw fan dan do ag ochrau neu hebddynt, gan gynnwys pabell fawr)	Datganiad gan faes y sioe eu bod wedi鈥檜 heithrio rhag profion.
Gwartheg sy鈥檔 symud o sioe amaethyddol nad yw wedi鈥檌 heithrio i uned gwarant卯n ardystiedig o dan drwydded gyffredinol (Cymru yn unig).	Darllenwch Cwestiynau ac Atebion am y Rhaglen Dileu TB ar gyfer tystiolaeth.
Gwartheg a gaiff eu geni i mewn i fuches ac sy鈥檔 symud o fuches sydd ag achrediad Lefel 10 y Cynllun Ardystio Iechyd Gwartheg (CHECS), sy鈥檔 golygu eu bod wedi bod yn rhydd o TB buchol ers 10 mlynedd (Cymru yn unig).	Tystysgrif buches lefel 10 CHECS gan geidwad y gwartheg gyda manylion tagiau clust y gwartheg sy鈥檔 cael eu symud.
Gwartheg sy鈥檔 symud o dan eithriad ysgrifenedig penodol gan APHA.	Eithriad ysgrifenedig gan APHA.

Tabl 3. Symud gwartheg o鈥檙 safle derbyn yn yr ardal risg isel yn Lloegr, y rhannau o鈥檙 ardal ymylol yn Lloegr sy鈥檔 cael profion gwyliadwriaeth blynyddol, yr ardaloedd TB canolradd yng Nghymru neu鈥檙 ardal TB isel yng Nghymru, cyn cwblhau prawf ar 么l symud

Eithriad	Tystiolaeth i鈥檞 chadw
Symud anifail buchol i: -gael ei ladd yn uniongyrchol neu drwy grynhoad lladd neu farchnad -uned besgi gymeradwy -uned besgi drwyddedig (Lloegr yn unig) -uned besgi eithriedig (Lloegr yn unig)	Cofnodion symud gwartheg ar y fferm a chofnodion marchnad, fel catalogau marchnad.
Gwartheg sy鈥檔 symud o dan eithriad ysgrifenedig penodol gan APHA.	Eithriad ysgrifenedig gan APHA.
Gwartheg sy鈥檔 symud o uned gwarant卯n ardystiedig yng Nghymru o dan drwydded gyffredinol i sioe amaethyddol nad yw wedi鈥檌 heithrio.	Darllenwch TB gwartheg: symud gwartheg i sioe heb ei heithrio ar gyfer amodau鈥檙 drwydded gyffredinol.

Profion cyn symud 鈥� marchnadoedd eithriedig yng Nghymru a Lloegr

Yn Lloegr, mae marchnadoedd eithriedig yn gwerthu gwartheg nad ydynt wedi cael eu profi cyn eu symud. Gall gweithredwyr marchnadoedd dderbyn gwartheg sydd wedi cael eu profi cyn eu symud i farchnadoedd eithriedig hefyd.

Yng Nghymru, mae marchnadoedd eithriedig yn gwerthu gwartheg o fuchesi a brofir bob blwyddyn neu鈥檔 amlach na hynny y dylent fod wedi cael profion cyn symud ond nad ydynt wedi cael y profion hynny.

Ni allwch symud gwartheg o farchnadoedd eithriedig oni bai eich bod yn eu symud yn uniongyrchol:

i gael eu lladd
i uned besgi eithriedig (Lloegr yn unig)
i uned besgi gymeradwy mewn ardal lle y cynhelir profion bob blwyddyn (neu鈥檔 amlach) yn Lloegr
i uned besgi gymeradwy yn yr Ardal TB Uchel yng Nghymru
i鈥檞 safle gwreiddiol, heblaw bod y fuches wreiddiol yn cael ei phrofi bob 4 mlynedd yn Lloegr lle na chaniateir iddi ddychwelyd

Gweler rhestr o鈥檙 marchnadoedd eithriedig ar gyfer gwartheg yng Nghymru a Lloegr.

I gael rhagor o wybodaeth, cysylltwch ag APHA neu weithredwr eich marchnad leol.

Profion cyn symud 鈥� unedau pesgi eithriedig yn Lloegr

Mae unedau pesgi eithriedig yn gweithredu yn Lloegr ond nid yng Nghymru. Maent yn caniat谩u i gynhyrchwyr cig eidion brynu anifeiliaid nad ydynt wedi cael prawf cyn symud i鈥檞 pesgi ar gyfer eu lladd. Rhaid i unedau pesgi eithriedig fodloni amodau llym i leihau鈥檙 risg o glefyd yn cael ei ledaenu o鈥檙 safle ac felly rhaid iddynt gael eu cymeradwyo gan APHA.

Gall gweithredwyr dderbyn gwartheg sydd wedi cael prawf cyn symud a gwartheg eithriedig hefyd.

Ni allwch symud gwartheg o unedau pesgi eithriedig oni bai eich bod yn eu symud i鈥檞 lladd. Gall hyn fod yn uniongyrchol i鈥檙 lladd-dy neu drwy ganolfan gasglu neu farchnad ladd gymeradwy.

Gweler rhestr o鈥檙 unedau pesgi eithredig yn Lloegr.

Question 2

Eithriadau sy鈥檔 gymwys yn yr Alban

Accepted Answer

Tabl 1. Eithriadau rhag profion cyn symud yn yr Alban

Eithriad rhag profion TB buchol cyn symud	Tystiolaeth i鈥檞 chadw
Gwartheg sy鈥檔 symud o fuchesi yn Lloegr sy鈥檔 cael profion rheolaidd ar gyfer TB bob 4 blynedd.	Llythyr gan yr Asiantaeth Iechyd Anifeiliaid a Phlanhigion (APHA) at geidwad y gwartheg yn nodi鈥檙 cyfnod profi TB rheolaidd ar gyfer ei fuches.
Gwartheg sy鈥檔 symud o fuchesi yn Lloegr sydd wedi newid o gael profion rheolaidd ar gyfer TB bob 4 blynedd i brofion amlach am resymau鈥檔 ymwneud ag iechyd y cyhoedd: - ffermydd sydd ar agor i鈥檙 cyhoedd -cynhyrchwyr neu fanwerthwyr llaeth heb ei drin	Llythyr gan APHA at geidwad y gwartheg yn nodi鈥檙 cyfnod profi TB rheolaidd ar gyfer ei fuches.
Gwartheg mewn canolfan ffrwythloni artiffisial yn Lloegr.	Trwydded gymeradwyo a roddwyd gan APHA.
Gwartheg o dan 42 diwrnod oed.	Pasbortau gwartheg.
Gwartheg sy鈥檔 symud yn uniongyrchol: -i gael eu lladd (gan gynnwys symud drwy ganolfan gasglu) - i farchnad y bydd pob anifail yn mynd oddi yno鈥檔 uniongyrchol i gael ei ladd -i unedau pesgi eithriedig cyn symud -i farchnadoedd eithriedig cyn symud -i unedau pesgi TB cymeradwy -i ganolfannau casglu TB cymeradwy - i鈥檞 safle gwreiddiol o farchnad os na ch芒nt eu gwerthu (Cymru yn unig)	Cofnodion symud gwartheg ar y fferm a chofnodion marchnad, fel catalogau marchnad.
Gwartheg sy鈥檔 symud i sioe amaethyddol sydd wedi鈥檌 heithrio (rhaid i鈥檙 gwartheg ddychwelyd i鈥檞 safle gwreiddiol neu fynd i gael eu lladd). Ystyrir bod sioe wedi鈥檌 heithrio os: -na fydd y gwartheg yn aros ar faes y sioe am fwy na 24 awr - yn Lloegr, caiff y gwartheg eu cadw y tu allan (ni allant gael eu cadw mewn unrhyw fan dan do ag ochrau, gan gynnwys pabell fawr) -yng Nghymru, caiff y gwartheg eu cadw y tu allan (ni allant gael eu cadw mewn unrhyw fan dan do ag ochrau neu hebddynt, gan gynnwys pabell fawr)	Datganiad gan faes y sioe eu bod wedi鈥檜 heithrio rhag profion
Gwartheg sy鈥檔 symud i gael triniaeth filfeddygol (rhaid i鈥檙 anifail ddychwelyd i鈥檞 safle gwreiddiol neu fynd i gael ei ladd).	Cofnodion triniaeth filfeddygol Cofnodion symud gwartheg ar y fferm Cofnodion meddyginiaethau ar y fferm
Gwartheg sy鈥檔 symud o dan eithriad ysgrifenedig penodol gan APHA.	Eithriad ysgrifenedig gan APHA.
Rhaid i wartheg 42 diwrnod oed a throsodd sy鈥檔 symud i dir comin yn Lloegr ac oddi yno mewn ardaloedd lle cynhelir profion yn flynyddol (neu鈥檔 amlach) gael eu profi cyn eu symud oni bai eu bod wedi鈥檜 heithrio. Pan nad yw鈥檔 bosibl neu鈥檔 ymarferol cynnal profion ar dir comin, gall APHA gytuno i鈥檙 eithriadau canlynol: -ceidwaid gwartheg yn symud gwartheg yn 么l o鈥檙 tir comin a chynnal profion ar y gwartheg ar eu safle ar 么l iddynt gael eu symud am nad yw鈥檔 ymarferol cynnal profion ar dir comin - mae cynllun rheoli TB y cytunwyd arno ag APHA ar gyfer y tir comin yn rhoi鈥檙 un lefel o sicrwydd ag y byddai profion yn ei rhoi (yn yr achosion hyn, byddai APHA yn ystyried trwyddedu symudiadau gwartheg heb gynnal profion cyn symud). Dylai Cymdeithasau Cominwyr gysylltu ag APHA i drefnu cynlluniau rheoli TB lleol	Tystiolaeth ddogfennol o hawliau comin. Tystiolaeth o gynllun rheoli TB ar gyfer y tir comin, a gymeradwywyd gan APHA, sy鈥檔 cynnwys ymrwymiad gan geidwaid gwartheg i gofnodi symudiad gwartheg i鈥檙 tir comin ac oddi yno.
Rhaid i wartheg sy鈥檔 42 diwrnod oed a throsodd sy鈥檔 symud i dir comin yng Nghymru ac oddi yno gael eu profi cyn eu symud, oni bai eu bod wedi鈥檜 heithrio. Os nad yw鈥檔 bosibl cynnal profion TB ar y tir comin, efallai y caniateir symud gwartheg yn 么l i鈥檙 prif ddaliad o dan drwydded gan APHA. Gall fod yn bosibl cynnal profion ar 么l symud neu brofion 6 misol, yn dibynnu ar dri ffactor: -mae鈥檙 daliad yn agos i鈥檙 tir comin - ceidwad y gwartheg yw鈥檙 unig borwr gwartheg ar y tir comin - mae鈥檙 daliad cyfagos yn gweithredu polisi g芒t agored sy鈥檔 golygu bod anifeiliaid yn rhydd i symud rhwng y daliad a鈥檙 tir pori comin cyfagos Dylai ceidwaid gwartheg gysylltu ag APHA cyn gynted 芒 phosibl i drafod eu cynlluniau i bori gwartheg ar dir comin os nad yw鈥檔 bosibl cynnal profion ar y tir comin.	Tystiolaeth ddogfennol o hawliau comin.

Tabl 2. Symud gwartheg o safle derbyn yn yr Alban cyn cwblhau prawf ar 么l symud

Eithriad rhag profion TB buchol ar 么l symud	Tystiolaeth i鈥檞 chadw
Gwartheg sy鈥檔 cael eu lladd o fewn 120 diwrnod i gyrraedd safle yn yr Alban.	Cofnodion symud gwartheg ar y fferm.
Gwartheg sy鈥檔 symud i gael triniaeth filfeddygol (rhaid i鈥檙 anifail ddychwelyd i鈥檞 safle gwreiddiol, gael ei ladd neu fynd yn uniongyrchol i gael ei ladd).	Cofnodion triniaeth filfeddygol Cofnodion symud gwartheg ar y fferm Cofnodion meddyginiaethau ar y fferm
Gwartheg sy鈥檔 symud o dan drwydded gan arolygydd milfeddygol.	Copi o鈥檙 drwydded a roddwyd gan APHA.

Eithriad rhag profion TB buchol cyn symud	Tystiolaeth i鈥檞 chadw
Gwartheg sy鈥檔 cael eu hanfon i鈥檙 Alban yn uniongyrchol i鈥檞 lladd. Mae angen i wartheg sy鈥檔 cael eu symud i鈥檞 pesgi ymhellach cyn eu lladd gael eu profi cyn eu symud.	Cofnodion symud gwartheg.
Gwartheg sy鈥檔 cael eu symud i sioeau neu arddangosfeydd am lai na 24 awr cyn dychwelyd i鈥檞 safle gwreiddiol. Gall rhai trefnwyr sioeau ofyn i wartheg gael prawf TB cyn mynd i鈥檙 sioe.	Cofnodion symud gwartheg.
Gwartheg sy鈥檔 cael eu geni a鈥檜 cadw mewn ardal lle ceir nifer fach o achosion o鈥檙 clefyd, gan gynnwys gwartheg sy鈥檔 cael eu symud o safle mewn ardal lle ceir nifer fach o achosion o鈥檙 clefyd i sioe amaethyddol neu farchnad mewn ardal lle ceir nifer fawr o achosion o鈥檙 clefyd.	Cofnodion symud gwartheg.

188体育