188体育

Bydd cymunedau ledled Cymru yn gallu enwebu eu hoff draddodiadau i鈥檞 cynnwys mewn cofrestr newydd o dreftadaeth ddiwylliannol yn y DU. 聽

Gallai traddodiadau poblogaidd a gynhelir dros yr 糯yl - fel y rasys Nos Galan, canu carolau am 3 o鈥檙 gloch y bore a鈥檙 Mari Lwyd - gael eu cydnabod yn ffurfiol.聽

Gallai dathliadau tymhorol a gynhelir ar Ddydd G诺yl Dewi, Sioe Frenhinol Cymru, Dydd Santes Dwynwen a鈥檙 traddodiad o gynnal Eisteddfodau - lle bo鈥檙 holl weithgareddau diwylliannol, gan gynnwys canu ac adrodd, yn cael eu cynnal yn y Gymraeg - hefyd gael eu cynnwys ar y gofrestr.聽

Disgwylir y bydd traddodiadau sy鈥檔 ganolog i鈥檔 diwylliant cenedlaethol, ein hunaniaeth a鈥檔 cymunedau - o鈥檙 Urdd i ganu鈥檙 delyn Gymreig a鈥檙 traddodiad barddonol Cerdd Dafod - hefyd yn cael eu henwebu i鈥檞 cynnwys ar y gofrestr swyddogol hon.

Gallai digwyddiadau modern fel cors-snorclo yn Llanwrtyd a鈥檙 糯yl Elvis enwog ym Mhorthcawl hefyd gael eu cofrestru ochr yn ochr 芒 thraddodiadau mwy sefydlog fel canu mewn corau meibion.聽

Bydd crefftau artisan fel cerfio llechi, creu llwyau caru a鈥檙 grefft o wneud cacenni cri gyda gradell garreg, ynghyd ag ymarferwyr y traddodiadau hyn, hefyd yn cael eu hystyried.聽

Bydd y traddodiadau Cymreig a ddewisir yn eistedd ochr yn ochr 芒 thraddodiadau gwerthfawr o weddill y DU, fel canu pibgod a dawnsio Ucheldirol traddodiadol yn Yr Alban i rowlio caws a鈥檙 grefft o blethu basgedi.聽

Daw鈥檙 ymgynghoriad hwn wrth i Lywodraeth y DU gadarnhau ei bwriad i gymeradwyo Confensiwn UNESCO dros Ddiogelu Treftadaeth Ddiwylliannol Anniriaethol 2003, sy鈥檔 anelu at ddiogelu crefftau, arferion a thraddodiadau a gydnabyddir fel bod yn rhan allweddol o fywyd cenedlaethol ac sy鈥檔 rhoi ymdeimlad o hunaniaeth i gymunedau.聽

Gelwir yr arferion hyn yn 鈥榯reftadaeth ddiwylliannol anniriaethol鈥� neu 鈥榯reftadaeth fyw鈥� ac maen nhw wedi鈥檜 hetifeddu gan ein hynafiaid ac yn cael eu trosglwyddo i鈥檔 disgynyddion.

Meddai鈥檙 Gweinidog Dros y Celfyddydau a Threftadaeth, Yr Arglwydd Parkinson o Fae Whitley:聽

Mae gan y DU lawer o draddodiadau sydd wedi鈥檜 trosglwyddo o un genhedlaeth i鈥檙 llall - ac mae cerddoriaeth a diwylliant Cymru yn cyfrannu鈥檔 sylweddol i gyfoeth diwylliannol y DU.聽

Mae鈥檙 crefftau, yr arferion a鈥檙 dathliadau hyn wedi helpu i siapio ein cymunedau a dod 芒 phobl ynghyd ac yn parhau i siapio ein cymunedau. 聽

Trwy gymeradwyo鈥檙 Confensiwn hwn, byddwn yn gallu dathlu traddodiadau gwerthfawr o bob cwr o鈥檙 wlad, gan gefnogi鈥檙 sawl sy鈥檔 eu hymarfer a sicrhau eu bod yn cael eu trosglwyddo i genedlaethau鈥檙 dyfodol eu mwynhau.

聽Meddai Ysgrifennydd Gwladol Cymru, David TC Davies:

Mae gennym gymaint o draddodiadau ac arferion rhyfeddol yng Nghymru sy鈥檔 cyfrannu at wneud ein cenedl yn un unigryw, ac mae鈥檔 wych bod cymaint o鈥檙 rhain am gael eu cofnodi a鈥檜 cydnabod yn ffurfiol.

Mae鈥檔 bwysig ein bod yn cadw ac yn diogelu treftadaeth fyw, ynghyd 芒 thirnodau a safleoedd treftadaeth, er mwyn eu trosglwyddo i genedlaethau鈥檙 dyfodol a chynnal ein diwylliant Cymreig arbennig.

Trwy gymeradwyo鈥檙 Confensiwn, bydd Llywodraeth y DU yn gallu cydnabod ein crefftau a鈥檔 traddodiadau pwysicaf, yn yr un modd ag ein Safleoedd Treftadaeth, fel Tirwedd Llechi Gogledd Orllewin Cymru, Cestyll a Muriau Trefi Edward I, Traphont Dd诺r a Chamlas Pontcysyllte a Thirwedd Diwydiannol Blaenafon.聽

Gall treftadaeth ddiwylliannol anniriaethol ond cael ei hystyried felly pan fydd yn cael ei chydnabod gan y cymunedau, grwpiau neu unigolion sy鈥檔 ei chreu, ei chynnal a鈥檌 rhannu. Y grwpiau hyn, o bob cwr o Gymru, fydd yn cael enwebu eu hoff draddodiadau i gael eu cydnabod yn ffurfiol.聽

Bydd ymgynghoriad cyhoeddus sy鈥檔 cael ei lansio heddiw yn ceisio barn y cyhoedd ar ddull arfaethedig Llywodraeth y DU ar gyfer gweithredu鈥檙 Confensiwn ledled y DU i ddiogelu traddodiadau gwerthfawr. Bydd hyn yn cynnwys y dull o ran sut bydd pobl yn gallu enwebu traddodiadau, sut byddant yn cael eu dyfarnu, ac unrhyw feini prawf y bydd rhaid i鈥檙 arferion a enwebir eu bodloni cyn y byddant yn cael eu hystyried.聽

Mae Llywodraeth y DU wedi bod yn gweithio鈥檔 agos 芒鈥檙 Gweinyddiaethau Datganoledig, Tiriogaethau Dibynnol Y Goron a鈥檙 Tiriogaethau Tramor wrth geisio dod i benderfyniad, a bydd yn parhau i wneud hynny er mwyn gweithredu鈥檙 Confensiwn a choladu cofrestr sy鈥檔 cynnwys y DU yn ei chyfanrwydd. Disgwylir y bydd y broses enwebu yn lansio yn y flwyddyn nesaf.聽

DIWEDD