Y Canghellor yn cyhoeddi cyllideb sy'n cyflawni ar gyfer y genhedlaeth nesaf yng Nghymru
Stephen Crabb: "Mae鈥檙 gyllideb heddiw yn dangos maint yr uchelgais sydd gan y Llywodraeth hon i Gymru"

Mae Canghellor y Trysorlys, George Osborne wedi cyhoeddi鈥檙 cam nesaf yn ei gynllun economaidd hirdymor ar gyfer Cymru, gyda Chyllideb uchelgeisiol sydd 芒鈥檙 nod o wneud Prydain yn addas ar gyfer y dyfodol mewn byd sy鈥檔 wynebu ansicrwydd economaidd cynyddol.
Dangosodd Cyllideb 2016 fel mae cynllun economaidd y Llywodraeth yn dal i weithio i bobl Cymru. Mae鈥檙 gyfradd gyflogaeth yng Nghymru yn uwch nag erioed. Mae鈥檔 3.7% yn fwy na鈥檙 llynedd, ac mae鈥檔 codi鈥檔 gynt nag unrhyw ranbarth arall yn y DU, gyda 51,000 yn fwy o bobl mewn gwaith. Mae diweithdra wedi gostwng dros 35% er 2010.
Mae鈥檙 llywodraeth yn rhoi Cytundeb Dydd G诺yl Ddewi ar waith ac mae wedi ymrwymo i ddarparu Cyfraddau Treth Incwm Cymru, yn ogystal 芒 datganoli mwy o bwerau, gan gynnwys ynni a thrafnidiaeth. Cafodd cyllid gwaelodol ar gyfer Llywodraeth Cymru ei gyhoeddi yn yr Adolygiad o Wariant.
Bydd Cymru hefyd yn elwa o fuddsoddiadau mawr mewn cynlluniau dinesig ac o gyhoeddiadau i gefnogi busnesau a theuluoedd yn y Gyllideb gan gynnwys:
- Bydd lwfans personol treth incwm yn 拢11,000 o fis Ebrill eleni ymlaen, gan gynyddu i 拢11,500 yn 2017-18. Bydd trothwy cyfradd uwch y dreth incwm yn 拢43,000 eleni ac yn codi i 拢45,000 yn 2017-18, sy鈥檔 gynnydd o 拢2000. Mae鈥檙 newidiadau hyn yn golygu y bydd 1.4m o unigolion yng Nghymru, erbyn 2017-18, ar eu hennill 拢182 a bydd 61,000 o unigolion na fyddant yn gorfod talu treth incwm o gwbl, o鈥檌 gymharu 芒 2015-16. Bydd 25,000 o unigolion na fyddant bellach yn gorfod talu treth incwm ar y gyfradd uwch o鈥檌 gymharu 芒 2015-16.
- I leihau costau i fusnesau a theuluoedd sy鈥檔 gweithio鈥檔 galed yng Nghymru bydd y llywodraeth yn haneru tollau Croesfannau Afon Hafren, ar 么l iddynt drosglwyddo i ddwylo鈥檙 cyhoedd ac ar 么l cynnal ymgynghoriad cyhoeddus.
- Ochr yn ochr 芒 hyn, bydd y llywodraeth yn adolygu鈥檙 ddadl dros system casglu tollau awtomatig ar y Croesfannau.
- Cynllun 拢1.2 biliwn ar gyfer Rhanbarth Prifddinas Caerdydd a gytunwyd gyda Llywodraeth Cymru a phartneriaid lleol. Bydd cyfraniad llywodraeth y DU o 拢500 miliwn at y cynllun yn darparu cronfa fuddsoddi ar gyfer y rhanbarth ac yn cefnogi鈥檙 gwaith o drydaneiddio rheilffyrdd y Cymoedd, sy鈥檔 rhan ganolog o鈥檙 prosiect Metro uchelgeisiol.
- Bydd y llywodraeth yn agor trafodaethau 芒 Llywodraeth Cymru a phartneriaid lleol ar Gynllun Dinesig posibl ar gyfer Rhanbarth Dinas Bae Abertawe a bydd yn agor y drws ar gyfer cynllun twf ar gyfer gogledd Cymru i gryfhau economi鈥檙 rhanbarth ac i fanteisio i鈥檙 eithaf ar ei gysylltiad 芒 Phwerdy鈥檙 Gogledd.
- Mae 拢500,000 yn cael ei ddarparu i wasanaethau Newid Cam CAIS Cymru i Gyn-filwyr sy鈥檔 gweithredu ledled Cymru. Bydd yr ymrwymiad hwn yn darparu llwybr cyfeirio newydd ar gyfer 800 o gyn-filwyr ar draws Cymru, gan roi iddynt gefnogaeth wedi鈥檌 theilwra鈥檔 arbennig gan gyd-filwyr ynghyd ag ymyrraeth arbenigol.
- Mae 拢497,000 yn cael ei ddarparu ar gyfer prosiect SAIL Gweithredu dros Blant Abertawe i gefnogi mamau ifanc a menywod beichiog. Mae hwn yn cael ei ariannu gan y Gronfa Treth Tampons.
- Bydd y llywodraeth hefyd yn darparu cyllid ar gyfer Amgueddfa Lloyd George yng ngogledd Cymru er mwyn helpu i ddathlu canmlwyddiant ei amser fel Prif Weinidog.
- Archwiliad gwyddoniaeth ac arloesi, a fydd yn rhoi budd i dde-ddwyrain Cymru a de-orllewin Lloegr, i fapio cryfderau ymchwil yr ardal a chanfod meysydd o fantais gystadleuol fyd-eang posibl.
Meddai Canghellor y Trysorlys, George Osborne:
Os ydym am weld Prydain sy鈥檔 barod am y dyfodol, mae angen inni roi i鈥檔 gwledydd gwych gymhellion gwirioneddol i dyfu鈥檙 sector preifat, a mwynhau鈥檙 manteision pan dd么nt.
Felly mae fy Nghyllideb heddiw yn rhoi鈥檙 genhedlaeth nesaf yng Nghymru yn gyntaf. Rydym yn cyflwyno gostyngiad yn y dreth i 1.4 miliwn o bobl yng Nghymru, diolch i gynnydd yn lwfans personol y Dreth Incwm ac yn nhrothwy鈥檙 gyfradd uwch, ynghyd 芒 gostyngiad yn y dreth ar gyfer 25,000 o fusnesau yng Nghymru diolch i ostyngiad yn y Dreth Gorfforaeth i 17% yn 2020-21.
Rydym hefyd wedi cyhoeddi Cynllun Dinesig arloesol gwerth 拢1.2bn i Gaerdydd, y byddwn yn haneru鈥檙 tollau i groesi Afon Hafren, ac y byddwn yn agor trafodaethau gydag Abertawe a Gogledd Cymru ar gynlluniau tebyg yn yr ardaloedd hynny.
Mae hon yn Gyllideb sy鈥檔 cyflawni ar ein cynllun ar gyfer pobl sy鈥檔 gweithio yng Nghymru ac mae鈥檔 datgan y camau nesaf ar gyfer creu economi gryfach yng Nghymru.
Meddai Ysgrifennydd Gwladol Cymru, Stephen Crabb:
Mae鈥檙 gyllideb heddiw yn dangos maint yr uchelgais sydd gan y Llywodraeth hon i Gymru.
Mae cynlluniau ar gyfer twf yn y gogledd a鈥檙 de, cymorth aruthrol i fusnesau ynghyd 芒 golwg o鈥檙 newydd ar wyddoniaeth ac arloesi yn datgan ton o optimistiaeth i Gymru gyfan.
Er gwaetha鈥檙 sialensiau byd-eang, mae鈥檙 lefelau cyflogaeth yng Nghymru yn uwch nag erioed ac rwy鈥檔 hyderus y gall Cymru ddod drwy unrhyw stormydd sydd o鈥檔 blaenau.
Mae hon yn gyllideb ar gyfer y genhedlaeth nesaf a fydd yn cael effaith ar bob cwr o Gymru.
Am Gynllun Twf Gogledd Cymru, meddai鈥檙 Ysgrifennydd Gwladol, Stephen Crabb:
Mae rhaglen Cynlluniau Dinesig a Chynlluniau Twf y Llywodraeth wedi helpu ardaloedd lleol i ffynnu drwy bartneriaethau arloesol rhwng y llywodraeth ganol a phenderfynwyr lleol.
Bydd cynllun twf yn sicrhau bod Gogledd Cymru wedi鈥檌 pharatoi i sicrhau ffyniant hirdymor i鈥檙 ardal ac i fanteisio i鈥檙 eithaf ar Bwerdy鈥檙 Gogledd.
Am y 拢500K a addawyd i Cais, meddai鈥檙 Ysgrifennydd Gwladol:
Mae ein dyled i gyn-filwyr Cymreig yn fawr oherwydd iddynt aberthu cymaint i ddiogelu ein gwlad.
Bydd dros 800 o gyn-filwyr yng Nghymru yn elwa o鈥檙 拢500,000 a roddir i Cais i ddarparu iddynt y gefnogaeth o safon y maent yn ei haeddu.
Mae鈥檙 gwirfoddolwyr yn Cais yn rhoi i bobl ym mhob cwr o Gymru gefnogaeth o鈥檙 radd flaenaf ac rwy鈥檔 gobeithio y bydd cyhoeddiad heddiw yn cryfhau鈥檙 gwasanaeth holl bwysig hwn.
Am dollau Pont Hafren, meddai鈥檙 Gweinidog yn Swyddfa Cymru, Alun Cairns:
Mae Pont Hafren yn borth holl bwysig i Gymru 鈥� mae鈥檔 llwybr cyfarwydd i fodurwyr sy鈥檔 teithio i mewn ac allan o Gymru ar fusnes, i fynd i weld cyrchfannau twristiaid neu i ymweld 芒鈥檜 teulu.
Mae鈥檙 ymrwymiad heddiw gan Lywodraeth y DU i haneru鈥檙 tollau yn dangos bod Cymru yn croesawu eich busnes ac ni all ond gryfhau鈥檙 cysylltiadau economaidd gyda de-orllewin Lloegr.
Am y 拢27K a addawyd i Amgueddfa David Lloyd George, meddai鈥檙 Gweinidog yn Swyddfa Cymru yr Arglwydd Bourne:
Mae ein hamgueddfeydd yn rhoi cyfle unigryw i bobl ddysgu am sut mae ein hanes cyfoethog a balch wedi helpu i lunio Cymru yn yr 21ain Ganrif.
Mae gan dwristiaeth a lletygarwch ran bwysig i鈥檞 chwarae i sicrhau twf economaidd ar gyfer y DU a Chymru. Mae ymwelwyr o bob cwr o鈥檙 byd yn teithio i Gymru i weld yr arteffactau hanesyddol a鈥檙 gelfyddyd o鈥檙 radd flaenaf sydd i鈥檞 gweld ac rwy鈥檔 falch dros ben o weld y cyrchfannau pwysig hyn yn elwa o gyhoeddiad y Canghellor heddiw.
Rwy鈥檔 falch iawn y bydd Amgueddfa Lloyd George yn fuan yn derbyn 拢27,000 y flwyddyn i helpu i warchod yr adnodd gwerthfawr, addysgol hwn ar gyfer cenedlaethau鈥檙 dyfodol. Mae鈥檙 trysor diwylliannol hwn a leolir yng Ngogledd Cymru, yn rhoi i bobl o bob cwr o Gymru ac o bob cwr o鈥檙 byd gipolwg diddorol ar ein hanes cyfoethog ac amrywiol. Mae鈥檔 gyhoeddiad sy鈥檔 cael ei groesawu鈥檔 arbennig oherwydd eleni rydym yn dathlu canmlwyddiant ei gyhoeddi鈥檔 Brif Weinidog.