Consultation outcome

Executive summary: Welsh (accessible version)

Updated 6 September 2021

This was published under the 2019 to 2022 Johnson Conservative government

Crynodeb gweithredol

Gall unigolyn sydd wedi ei arestio gan yr heddlu ond sydd heb ei gyhuddo eto gael ei ryddhau ar fechniaeth cyn-cyhuddo neu ei ryddhau heb fechniaeth wrth i鈥檙 ymchwiliad fynd rhagddo. Golyga ar fechniaeth cyn-cyhuddo bod yr unigolyn dan ymchwiliad yn cael ei ryddhau o鈥檙 ddalfa gan yr heddlu, ynghlwm ag amodau neu beidio, wrth i鈥檙 heddlu barhau 芒鈥檜 hymchwiliad.

Mae gofyn i unigolion sydd ar fechniaeth cyn-cyhuddo ddychwelyd i鈥檙 orsaf yr heddlu ar ddyddiad ac amser neilltuol, a elwir yn 鈥榓teb y fechniaeth鈥�, i un ai gael gwybod am benderfyniad terfynol yngl欧n 芒鈥檜 hachos neu i gael diweddariad ar gynnydd yr ymchwiliad.

Gall amodau gael eu rhoi ar yr unigolyn os ystyrir bod angen hynny, er mwyn: atal rhywun rhag methu 芒 mynd i鈥檙 ddalfa, atal troseddu pellach, atal rhywun rhag ymyrryd 芒 thystion, neu fel arall atal llwybr cyfiawnder. Gall amodau gael eu rhoi er mwyn diogelu鈥檙 unigolyn neu, os yw鈥檔 iau na 18 oed, er ei les a鈥檌 fudd ei hun.

Bu i鈥檙 Llywodraeth sicrhau deddfu Deddf Plismona a Throsedd 2017 er mwyn ymdrin 芒 phryderon bod unigolion yn cael eu cadw ar fechniaeth cyn-cyhuddo am gyfnodau hir, ac ynghlwm ag amodau llym weithiau. Bu i鈥檙 diwygiadau gyflwyno:

  • rhagdybiaeth yn erbyn mechniaeth cyn-cyhuddo oni bai bod hynny鈥檔 angenrheidiol ac yn gymesur; ac
  • amserlenni a phrosesau clir a statudol ar gyfer yr orfodaeth gychwynnol a鈥檙 estyniad o fechniaeth, gan gynnwys cyflwyno goruchwyliaeth farnwrol ar gyfer ymestyn mechniaeth cyn-cyhuddo y tu hwnt i 3 mis.

Ers i鈥檙 diwygiadau ddod i rym, buom yn cydweithio鈥檔 agos 芒 phartneriaid ar draws y system cyfiawnder troseddol i fesur y broses o weithredu ac i fonitro鈥檙 effeithiau. Mae鈥檙 defnydd o fechniaeth cyn-cyhuddo wedi lleihau鈥檔 arw, gyda鈥檙 nifer cynyddol o unigolion yn cael eu rhyddhau heb fechniaeth yn ategu hynny, a elwir yn gyffredin fel 鈥榬hyddhawyd dan ymchwiliad鈥� neu RUI. Mae鈥檙 newid hwn wedi codi pryderon nad yw mechniaeth bob amser yn cael ei ddefnyddio鈥檔 briodol, gan gynnwys atal unigolion rhag troseddu tra maent ar fechniaeth neu amharu ar dystion. Mae pryderon eraill yn canolbwyntio ar y posibilrwydd o ymchwiliadau hirach mewn achosion lle nad yw mechniaeth yn cael ei defnyddio ac effeithiau negyddol ar y llysoedd.

Ar 5 Tachwedd 2019 cyhoeddodd y llywodraeth adolygiad o fframwaith deddfwriaethol mechniaeth cyn-cyhuddo. Nod yr adolygiad yw sicrhau bod gennym system sydd yn:

  • rhoi bllaenoriaeth i ddiogelwch dioddefwyr a thystion;
  • cefnogi鈥檙 gwaith o reoli ymchwiliadau鈥檔 effeithiol;
  • parchu hawliau unigolion sydd dan ymchwiliad, a dioddefwyr a thystion i gael penderfyniadau a diweddariadau prydlon.
  • cefnogi鈥檙 gwaith o ddod ag achosion i鈥檙 llysoedd yn brydlon.

Ar 3 Chwefror cyhoeddodd y llywodraeth ymgynghoriad cyhoeddus fel rhan o鈥檙 adolygiad ehangach. Mae鈥檙 ddogfen ymgynghori yn egluro鈥檙 materion a godwyd gan ystod eang o randdeiliaid ar draws y maes plismona a gorfodi鈥檙 gyfraith, asiantaethau perthnasol o鈥檙 llywodraeth a sefydliadau allanol, ynghyd 芒 chyfres gyfatebol o gynigion cychwynnol ar ba farnau a geisir.

Yn benodol, mae鈥檙 ymgynghoriad yn ceisio rhagor o safbwyntiau ar:

  • Ddileu鈥檙 rhagdybiaeth yn erbyn rhyddhau ar fechniaeth cyn cyhuddo;
  • Rhoi dyletswydd ar swyddogion yr heddlu i ddefnyddio mechniaeth cyn-cyhuddo yn 么l yr angen ac yn gymesur, a fyddai鈥檔 berthnasol mewn achosion ble mae perygl o ran diogelwch y dioddefwyr, tystion a鈥檙 cyhoedd; yn 么l yr angen
  • atal troseddu pellach; neu pan fydd effeithiau鈥檙 drosedd dan sylw yn rhai gwirioneddol neu fwriededig.
  • Caniatau swyddogion yr heddlu yn is i lawr y rhengoedd i awdurdodi ac ymestyn mechniaeth cyn-cyhuddo, tra hefyd yn ymestyn y cyfnod cychwynnol y gall mechniaeth cyn-cyhuddo gael ei osod o 28 i un ai 60 neu 90 diwrnod ac oedi鈥檙 pwynt pan fydd angen cymeradwyaeth yr ynadon i ymestyn cyfnod mechniaeth o 3 mis i 6, 9 neu 12 mis.
  • Cyflwyno pwyntiau adolygu mewn codau ymarfer ar gyfer ymchwiliadau lle nad yw mechniaeth cyn-cyhuddo鈥檔 cael ei defnyddio - gan gynnwys pan fydd unigolion yn cael eu cyfweld yn wirfoddol neu鈥檔 cael eu rhyddhau dan ymchwiliad.

Bydd yr ymgynghoriad yn cau ar 27 Ebrill. Yn ystod y cyfnod ymgynghori ein bwriad fydd ymgysylltu ag ystod eang o randdeiliaid allanol gan gynnwys dioddefwyr, grwpiau sy鈥檔 cefnogi ac yn darparu gwasanaethau i roi cymorth i ddioddefwyr troseddau, y farnwriaeth, cynrychiolwyr academaidd, cyfreithiol ac unigolion sydd wedi bod dan ymchwiliad, ynghyd 芒 defnyddwyr gweithredol megis yr heddlu.