188ÌåÓý

Rhaid ichi gofrestru’r holl dir neu eiddo gyda Chofrestrfa Tir EF:

• os ydych wedi’i brynu
• os yw rhywun wedi’i roi ichi
• os ydych wedi’i etifeddu
• os ydych wedi’i dderbyn yn gyfnewid am eiddo neu dir arall
• os ydych wedi morgeisio’r eiddo

Fel arfer nid oes yn rhaid ichi gofrestru tir neu eiddo prydlesol os oes 7 mlynedd neu lai ar y brydles pan fyddwch yn cymryd perchnogaeth ohono.

Efallai na fydd eich eiddo’n gofrestredig os oeddech yn berchen arno cyn 1990 ac nad yw wedi ei forgeisio ers hynny. Gweld a yw’ch eiddo’n gofrestredig.

Rhaid ichi ddweud wrth Gofrestrfa Tir EF os ydych yn trosglwyddo perchnogaeth eich eiddo cofrestredig i rywun arall.

Pan fyddwch wedi cofrestru

Mae Cofrestrfa Tir EF yn cyhoeddi gwybodaeth ar-lein am y rhan fwyaf o eiddo cofrestredig, gan gynnwys:

• enwau’r perchnogion
• y pris a dalwyd am yr eiddo
• cynllun o derfynau’r eiddo

Ni allwch ddewis peidio â chyhoeddi gwybodaeth am eich eiddo.

Os ydych yn byw yn yr Alban neu yng Ngogledd Iwerddon

Mae Cofrestrfa Tir EF yn delio â thir ac eiddo yng Nghymru a Lloegr yn unig.

Yr Alban

Cofrestrwch eich tir neu’ch eiddo gyda .

Gogledd Iwerddon

Cofrestrwch eich tir neu’ch eiddo gyda .

Rhaid i dir neu eiddo gael ei gofrestru am y tro cyntaf os yw’n ddigofrestredig pan fyddwch yn cymryd perchnogaeth ohono neu’n ei forgeisio.

Hyd yn oed os nad oes yn rhaid ichi gofrestru, mae cofrestru’n wirfoddol:

• yn rhoi prawf o berchnogaeth ichi
• yn helpu i warchod eich tir rhag twyll
• yn ei gwneud yn haws i newid, gwerthu neu roi eich eiddo i rywun arall yn y dyfodol

Gallwch gofrestru eiddo eich hunan neu gael cyfreithiwr neu drawsgludwr i wneud hynny ichi.

Cofrestru tir ac eiddo am y tro cyntaf

1. Chwiliwch y gofrestr i wneud yn siwr nad yw’ch eiddo’n gofrestredig eisoes. Rhaid ichi drosglwyddo perchnogaeth o eiddo cofrestredig.

2. Gwnewch gais am chwiliad o’r Adran Pridiannau Tir i chwilio yn erbyn yr holl berchnogion blaenorol er 1925. Bydd yr Adran Pridiannau Tir yn anfon y canlyniadau atoch.

3. Cwblhewch gais am gofrestriad cyntaf.

4. Paratowch gynllun wrth raddfa yn dangos ble mae’r tir wedi’i amlinellu os nad yw wedi’i ddangos yn y gweithredoedd.

5. Dewiswch y ffurflenni y mae eu hangen arnoch yn dibynnu ar eich amgylchiadau a llenwch 2 gopi o’r ffurflen rhestr o ddogfennau.

6. Dewiswch y gywir � mae hyn yn dibynnu ar werth eich eiddo.

7. Anfonwch eich dogfennau, ffurflenni a’r ffi i Gofrestrfa Tir EF.

Os ydych wedi prynu’r eiddo

Dylech gynnwys yr un ffurflenni ag a ddefnyddir wrth gofrestru am y tro cyntaf a ffurflen ‘trosglwyddo teitl cofrestredig cyfan�.

Os ydych wedi etifeddu’r eiddo

Dylech gynnwys yr un ffurflenni ag a ddefnyddir wrth gofrestru am y tro cyntaf a chynnwys naill ai:

• ffurflen ‘cydsynio i deitl cofrestredig cyfanâ€� wedi’i llenwi â€� rhaid i’r ysgutor lenwi’r ffurflen hon os oedd yr eiddo yn enw unig berchennog cofrestredig ac mae wedi cael ei adael ichi mewn ewyllys
• ffurflen ‘trosglwyddo teitl cofrestredig cyfanâ€� wedi’i llenwi â€� rhaid i’r perchennog sy’n goroesi lenwi’r ffurflen hon os oedd yn gydberchennog ac rydych yn etifeddu cyfran o’r eiddo

Cysylltwch â Chofrestrfa Tir EF os nad ydych yn siwr pa ffurflen y mae ei hangen arnoch.

Dogfennau eraill y gall fod eu hangen arnoch

Efallai y bydd angen ichi anfon y canlynol hefyd:

• ffurflen ‘prawf hunaniaethâ€� os nad ydych yn weithiwr proffesiynol cyfreithiol, ee trawsgludwr
• ffurflen ‘buddion datgeladwyâ€� os oes buddion digofrestredig yn yr eiddo sydd heb eu nodi yn y gweithredoedd (ee prydles tymor byr neu hawl meddiannaeth) â€� darllenwch y cyfarwyddyd manwl ar hawliau digofrestredig gan Gofrestrfa Tir EF
• tystysgrif Ffurflen Trafodiad Tir gan CThEF os ydych wedi talu Toll Stamp
• copi ardystiedig o’r brydles, os ydych yn gwneud cais i gofrestru tir neu eiddo prydlesol

Rhaid ichi ddweud wrth Gofrestrfa Tir EF pan fyddwch yn newid perchennog cofrestredig eich eiddo, ee os ydych yn ei drosglwyddo i enw rhywun arall, neu os ydych am ychwanegu eich partner fel cydberchennog.

1. Llwythwch i lawr a llenwch gais i newid y gofrestr.

2. Llenwch naill ai ffurflen ‘trosglwyddo teitl cofrestredig cyfan�, os ydych yn trosglwyddo eich eiddo cyfan, neu ffurflen ‘trosglwyddo rhan o deitl cofrestredig� os ydych yn trosglwyddo rhan o’ch eiddo yn unig.

3. Llenwch dystysgrif hunaniaeth ar gyfer unigolyn preifat.

4. Dewiswch y .

5. Anfonwch eich dogfennau, ffurflenni a’r ffi i Gofrestrfa Tir EF.

Rhaid ichi ddweud wrth Gofrestrfa Tir EF os yw unrhyw beth yn y gofrestr yn newid neu’n anghywir.

Diweddaru neu gywiro cyfeiriadau cysylltu

Gallwch gofrestru hyd at 3 chyfeiriad (gan gynnwys cyfeiriadau ebost a chyfeiriadau heb fod yn y DU) gyda Chofrestrfa Tir EF ar gyfer pob eiddo.

I newid eich manylion cysylltu, neu fanylion perchnogion neu asiantau eraill, anfonwch gais i ddiweddaru cyfeiriad cyswllt perchnogion cofrestredig. Nid oes yn rhaid ichi dalu unrhyw beth i wneud hyn.

Newid eich enw

Rhaid ichi anfon cais i newid y gofrestr i Gofrestrfa Tir EF os ydych yn newid eich enw. Nid oes yn rhaid ichi dalu unrhyw beth i wneud hyn.

Mae’r ffordd rydych yn gwneud cais yn dibynnu ar y dogfennau y gallwch eu hanfon sy’n profi bod eich enw wedi newid. Caiff unrhyw dystysgrifau swyddogol a anfonwch eu dychwelyd atoch ar ôl i’r gofrestr gael ei diweddaru.

Defnyddiwch ffurflen gais AP1 os oes unrhyw un o’r dogfennau canlynol gennych:

• copi swyddogol neu ardystiedig o dystysgrif sy’n dangos y newid enw, er enghraifft tystysgrif priodas neu bartneriaeth sifil
• copi o weithred newid enw
• datganiad o wirionedd
• datganiad statudol wedi ei dyngu gerbron rhywun sy’n gallu cymryd llw

Rhaid ichi hefyd anfon prawf ychwanegol os nad ydych yn anfon tystysgrif neu os ydych yn defnyddio trawsgludwr (er enghraifft cyfreithiwr). Pan fyddwch yn anfon ffurflen AP1, dylech gynnwys:

• ffurflen cadarnhau hunaniaeth wedi ei llenwi yn eich enw newydd
• copi o ddogfen swyddogol yn eich enw blaenorol, er enghraifft pasbort, trwydded yrru neu fil cyfleustodau

Os ydych wedi newid eich rhywedd

Defnyddiwch ffurflen gais CNG os oes unrhyw un o’r dogfennau canlynol gennych:

• tystysgrif cydnabod rhywedd
• tystysgrif geni newydd
• llythyr gan ymarferydd meddygol sy’n gweithio yn y DU (er enghraifft meddyg) yn cadarnhau eich bod wedi newid eich rhywedd

Anfonwch y ffurflen wedi ei llenwi ac un o’r dogfennau i’r cyfeiriad ar y ffurflen. Rhaid ichi anfon dogfennau gwreiddiol, nid copïau.

Os ydych yn anfon tystysgrif cydnabod rhywedd, ysgrifennwch ‘Preifat a chyfrinachol� ar yr amlen.

Dychwelyd i’ch cyfenw gwreiddiol

I ddychwelyd i’ch cyfenw gwreiddiol ar ôl ysgariad neu ddiddymu partneriaeth sifil, anfonwch y canlynol i Gofrestrfa Tir EF:

• ffurflen gais AP1
• copi o’ch tystysgrif priodas neu bartneriaeth sifil

Bydd Cofrestrfa Tir EF yn rhoi gwybod ichi os oes angen rhagor o wybodaeth arni.

Atal eich enw blaenorol rhag cael ei weld ar hen ddogfennau

Bydd eich enw blaenorol yn parhau i gael ei ddangos ar unrhyw ddogfennau a gafodd eu cwblhau gyda Chofrestrfa Tir EF cyn ichi newid eich enw. Ni ellir newid enwau blaenorol ond efallai y gallech eu hatal rhag cael eu copïo neu eu harchwilio trwy wneud cais i eithrio dogfen.

Y gost yw:

• £12 y ddogfen ar gyfer ceisiadau electronig â€� dim ond busnesau a sefydliadau all wneud cais electronig, er enghraifft trawsgludwyr
• £25 y ddogfen ar gyfer ceisiadau papur

Bydd yn rhaid ichi lenwi ffurflen EX1 a ffurflen EX1A.

Cwblhau morgais

Rhaid ichi ddweud wrth Gofrestrfa Tir EF os yw morgais ar eiddo cofrestredig wedi cael ei dalu (‘ei ryddhau�).

Fel arfer, bydd eich rhoddwr benthyg morgais yn gwneud hyn ichi yn awtomatig ond efallai y bydd yn anfon ffurflen ‘dileu arwystlon� wedi ei llenwi atoch.

Pan fydd y ffurflen gennych, llenwch gais i ‘ddileu cofnodion yn ymwneud ag arwystlon� a ffurflen cadarnhau hunaniaeth.

Anfonwch yr holl ffurflenni i’r Ganolfan Dinasyddion.

Bydd Cofrestrfa Tir EF yn diweddaru eich manylion ac yn dweud wrthych fod y gofrestr wedi cael ei diweddaru.

Newidiadau eraill

Trosglwyddo perchnogaeth eich eiddo os ydych:

• wedi ei werthu
• wedi ysgaru neu wahanu ac am dynnu perchennog i ffwrdd
• wedi priodi ac am ychwanegu perchennog
• wedi rhoi’r eiddo i rywun arall

Anfon eich ceisiadau

Anfonwch ffurflenni wedi eu llenwi i Ganolfan Dinasyddion Cofrestrfa Tir EF.